áááááá
áááááá
áááááá
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
გემი. . . როცა აქილევსი ნებას დართავს პატროკლეს, რომ მან მიიღოს ბრძოლაში მონაწილეობა,<br />
პატროკლეც, ბუნებრივია, ბრძოლას იწყებს პროტესილაოსის გემთან.<br />
ჩვენ დავრწმუნდით, თუ რაოდენ ძლიერია აქილევსის რისხვა, გმირი საქმით ამტკიცებს თავის<br />
სიტყვას. ბერძენთა გაერთიანებული ლაშქრის ბედი მას არ ედარდება,მხოლოდ თვისტომთა ხვედრი<br />
აწუხებს. რატომ ბრუნდება აქილევსი ბერძნების ბანაკში განა იმიტომ, რომ აგამენონმა აღიარა<br />
საბედისწერო შეცდომა, უთვალავი საზღაური მიუძღვნა და ბერძენთა მხედართმთავარმა აქილევსის<br />
წინაშე თავი დაიმცირა აქილევსის რისვა ბერძნების მიმართ შეიცხვალა შურისძიების გრძნობით<br />
პატროკლეს დაღუპვის გამო. პატროკლეს სიკვდილი იყო ბერძენთა ბანაკში აქილევსის დაბრუნების<br />
ერთადერთი საშუალება. სწორედ ამიტომაც, როცა აქილევსმა ლოცვით მიმართ ზევსს და სთხოვა, რომ<br />
პატროკლესთვი სახელი მოეხვეჭა და მირმიდონელთა ბანაკში უვნებელი დაებრუნებინა,<br />
ღრუბელთუფალმა მხოლოდ თხოვნის ერთი ნაწილი შეუსრულა: პატროკლე უნდა მომკვდარიყო, რომ<br />
აქილევსი ბერძენთა მხედრობას დაბრუნებოდა. ამიტომაც ზევსი წინასწარ ეუბნება ჰერას: ტროელები<br />
ბერძნებს ხომალდებთან მიიმწყვდევენ, ამ დროს ისინი აქილევსსის გემებსაც შეეხებიან, აქილევსი<br />
ბრძოლაში გაუშვებს პატროკლეს, მას კი მოკლავს ჰექტორი (XV, 60 და შმდ.). თუმცა პოემაში ნათლად<br />
არ ჩანს, რომ ტროელებს თავდასხმა მოეწყოთ აქილევსის რომელიმე გემზე, მაგრამ ზევსის სიტყვა<br />
იმითაა საყურადღებო, რომ ცხადყოფს აქილევსის რაზმის ბრძოლაში ჩამბის ნამდვილ მიზეზს -<br />
თავდაცვის საჭიროებას, სწორედ ამიტომ ადარებს ჰომეროსი მირმიდონელთა საომრად გასვლას<br />
ბუდეებიდან კრაზანების გამოცვენას, როცა ბავშვებისაგან გაღიზიანებულ მწერებს უნებურად<br />
შეაშფოთებს შემთხვევით გამვლელი მგზავრი (XVI, 275 და შმდ.).<br />
ბრძოლით გართულ პატროკლეს ავიწყდება აქილევსის დარიგება, რომ ილიონის ზღუდემდე არ<br />
გადევნებოდა მტერს და დანგრევის მიზნით სამჯერ თავს ესხმის ქალაქს, მაგრამ ღმერთი აპოლონი<br />
სამჯერვე უკუაქცევს, ხოლო მეოთხე შეტევის დროს აფრთხილებს მამაცო პატროკლევ უკან დაიხიე,<br />
შენი ხვედრი არ არის ტროის დაქცევა, არც აქილევსისაო (XVI, 707 და შმდ.). ილიონის ზღუდესთან<br />
პატროკლეს ჰკლავს ჰექტორი.<br />
შესანისნავად არის აღწერილი პატროკლეს გლოვის სცენები. აქილევსი დასტირის დაღუპულ<br />
მეგობარს, ნაცარს იყრის თავზე, ტირიან ტყვე ქალები, თეტისი, ზღვის ნიმებით. თეტისი მიმართავს<br />
მგლოვიარე ვაჟს: რატომ ტირი, ზევსმა ხომ ყველაფერი აგისრულა, რაცა სთხოვეო (თეტისი<br />
გულისხმობს იმას, რომ ზევსმა ყველაფერი გააკეთა, რათა ბერძნებს მოენანიებინათ თავიანთი<br />
შეცდომა). მაგრამ აქილევსისთვის ფასი აღარ აქვს თავმოყვარეობის დაკმაყოფილებას, რაკი პატროკლე<br />
დაკარგა. თეტისი აფრთხილებს - პატროკლეს სისხლის აღებას შენი სიკვდილიც მოჰყვებაო. აქილევსს<br />
ეს არ აშინებს, მისთვის სიცოცხლეს ფასი არა აქვს, თუ მეგობრის სისხლი არ აიღო. ამისათვის კი<br />
ერთადერთი გზაა: იგი უნდა შეურიგდეს აგამენონს, ბერძნებს, მათთან ერთად კვლავ შეებას ჰექტორს.<br />
აქილევსი ბრუნდება ბერძენთა ბანაკში და წარმოთქვამს სიტყვას, სადაც აღნიშნავს: ნეტავ რატომ<br />
არტემისმა ისრით არ განგმირა ის ქალი, ვისთვისაც ჩვენ წავიკიდეთ და ესოდენ უბედურება<br />
მოვუტანეთ დანაელთ, ახლა მე უარს ვამბობ ჩემს რისხვაზეო: ”რისხვას ჩავიხშობთ, თუ მოითხოვს<br />
საჭიროება” (XVIII,113 და შმდ.).<br />
ამ სიტყვაში საყურადღებოა ორი მომენტი. ჯერ ერთი, აქილევსის სიტყვაში ჩანს, რომ მას,<br />
წინააღმდეგ მის მიერ IX ქებაში აგამენონის მოციქულთადმი ნათქვამი აზრისა, არც ისე ჰყვარებია<br />
ბრისეისი, რომ მისთვის მთელი გაერთიანებული მხედრობა გაეწირა და მეორეც: გმირი არ ახსენებს<br />
ბერძნებთან დაბრუნების ნამდვილ მიზეზს, მაგრამ ეს მიზეზი მაიც გამოსჭვივის ჩვენს მიერ<br />
ციტირებულ სიტყვებში, კერძოდ, სიტყვაში - ”საჭიროება, აუცილებლობა”. ბერძენთა ბანაკში<br />
აქილევსის დაბრუნების ერთადერთი მიზეზი რომ პატროკლესთვის შურისძიებაა, ამას<br />
გვაფიქრებინებს აგრეთვე შემდეგი გარემოება: აგამენონი აქილევსს მიმართავს სიტყვით, სადაც იგი<br />
თავის შეცდომას აღიარებს და სთხოვს მიიღოს გმირმა შერიგების აღსანიშნავად საჩუქრები (XIX, 140<br />
და შმდგ.). აქილევსი კი გულგრილად ხვდება ამას და უპასუხებს: აგამენონ, შენ შეგიძლია ეს<br />
საჩუქრები მომცე ან დაიტოვო, შენი ნებაა. ახლა კი სჯობია ბრძოლაზე ვიფიქროთ; დროს ამაოდ რად<br />
ვკარგავთო (XIX, 145 და შმდგ.). საუბარში ჩაერევა ოდისევსი. იგი ამბობს, რომ ჯარი დამშეულია და<br />
დაღლილი, ბრძოლას ვერ შეძლებს. ამიტომ, დაე, აქვე, ყველას წინაშე, ჩამოთვალოს აგამენონმა<br />
საჩუქრები და ფიცი დადოს, რომ ბრისეისს არ შეხებიაო. აგამენონი სიხარულით იღებს ოდისევის<br />
წინაადებას, მაგრამ აქილევსი კვლავ უარზეა. შემდეგ ვიფიქროთ ამისთანებზე, მაშინ, როცა მეგობარი<br />
მკვდარი მისვენია, ფიქრი არაფერზე შემიძლიაო (XIX, 200 და შმდგ.). აქილევსს მხოლოდ შურისძიების<br />
გრძნობა ასულდგმულებს, მისთვის ამქვეყნიურს სხვას არაფერსა აქვს ფასი, მაგრამ იძულებულია<br />
თავი შეიკავოს, ოდისევსის ნებას დაჰყვეს. რა არის ეს, მხოლოდ აქილევსის მოუთმენლობა და<br />
ბერძენთა სიჯიუტე არა, რა თქმა უნდა. მთავარია, მოხდეს აქილევსისა და აგამენონის შერიგების<br />
27
Change language