áááááá
áááááá
áááááá
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ფიქსაცია. ამას მომავალში დიდი მნიშვნელობა აქვს. პირდაპირ საერთო მტერთან ბრძოლის დაწყება<br />
ჯერ კიდევ არ ნიშნავს შერიგებას. შუღლის მიზეზი მოუხსნელი რჩება. აქილევსს შერიგება არ<br />
აინტერესებს. ბერძნები კი ბრძოლაზე უარს ამბობენ, სანამ შერიგების რიტუალი არ შესრულდება.<br />
ბოლოს აქილევსი რწმუნდება, რომ სხვა გამოსავალი არ არის და ბედს ურიგდება. აგამენონი ფიცს<br />
დებს. აქილევსი კი მიმართავს ზევსს: აგამენონს ჩემს უნებურად არ წაუგვრია ბრისეისი, ეს შენ<br />
ჩამოაგდე ჩვენს შორის განხეთქილება, ალბათ, გსურდა აქაველებისთვის უბედურება მოგეტანაო (XIX,<br />
270 და შმდგ.). ჩვენ კი ვიცით, რომ ზევსი სინამდვილეში არაფერ შუაშია. ”ილიადაში” არ ჩანს, რომ<br />
აგამენონსა და აქილევსს შორის უთანხმოება ზევსს ჩამოეგდოს. ეს ერთგვარი წინააღმდეგობა იმით<br />
არის გამოწვეული, რომ აქილევსი კიდევ ერთხელ იქცევა დიპლომატიურად: სურს დაფაროს რისხვის<br />
ნამდვილი მიზეზი, მისი სიმძიმე და დანაშაული ზევსს გადააბრალოს. ეს მიუღებელი ხერხია<br />
ჰომეროსის გმირებისათვის.<br />
”ოდისეაში” ერთგან ჰომეროსი თვით ზევს ათქმევინებს: ”ვაგლახ! როგორ გვამტყუნებენ კაცნი,<br />
თითქოს ჩვენ ვიყოთ ყოველგვარი ბოროტების სათავე! ნამდვილად ხომ თავიანთი უმეცრების გამო<br />
ატყდებათ თავს ხვედრით არმიგებული უბედურება”. 12 სამართლიანობა მოითხოვს აღინიშნოს, რომ<br />
”ილიადაში” აქილევსსა და აგამენონს შორის დავა თითქოს ზევსის ნებითაა ამტყდარი: ”ზევსის ნება<br />
აღსრულდა მაშინ. . .” (I, 5).<br />
_________<br />
12<br />
ჰომეროსი, ოდისეა, თარგმ. ზ. კიკნაძისა და თ. ჩხენკელისა, თბ. 1975, გვ. 12, შდრ. დედანი -1,32 და<br />
შემდეგ.<br />
მაგრამ პოემაში არსად არ არის ეს ლიტონი განცხადება მოტივირებული. თუ ზევსს ტროელებისთვის<br />
მდგომარეობის შემსუბუქება უნდოდა ამით, რატომ VIII ქებამდე აღარ დეხმარა მათ, მით უმეტეს, რომ<br />
თეტისისთვის პირობა I ქებაშივე ჰქონდა მიცემული<br />
ჰომეროსს შესანიშნავად აქვს აღწერილი აქილევსის ბრძოლის სცენები. განსაკუთრებით<br />
შთამბეჭდავია ბრძოლა მდინარე სკამანდროსის პირას. იმდენად ძლიერია აქილევსის გულში<br />
შურისძიების გრძნობა, რომ ზევსს ეშინია ტროა აქილევსმა არ დალეწოსო და ღმერთებს აგზავნის<br />
ბრძოლის ველზე (XX, 30). აქილევსს შემოეყარა პრიამოსის ძე ლიკაონი, რომელიც ოდესღაც ტყვედ<br />
ჰყოლია. ლიკაონი მუხლებში ჩაუვარდება აქილევსს და შებრძოლებას სთხოვს - ნუ მომკლავ,<br />
მეთორმეტე დღეა მშობლიურ ტროაში ჩამოვედიო. მაგრამ შეუბრალებელია შურისმაძიებელი<br />
აქილევსი: სანამ პატროკლე ცოცხალი იყო, მას ზოგჯერ სიამოვნებდა ტროელების შებრალება, ახლა კი<br />
ნურავინ მოელის შეწყალებას! (XXI, 100-105). ფეხმარდი აქილევსი იმ დღეს ტროას აიღებდა, მაგრამ<br />
ღმერთმა აპოლონმა შეაცდინა გმირი და ქალაქი გადარჩა. საერთოდ კი აქილევსი დიდბუნოვანი ჩანს.<br />
ამას ამტკიცებს XXIV ქება. შერიგების შემდეგ აქილევსი ეკითხება პრიამოსს - რამდენ ხანს განაგრძობ<br />
ჰექტორის გლოვას, ამ ხნის განმავლობაში მე ბრძოლისაგან თავს შევიკავებო. იგი პირდება მოხუცს,<br />
რომ 12 დღე მონაწილეობას არ მიიღებს ბრძოლაში. აქილევსმა უკვე შური იძია, მოუკლა პატროკლეს<br />
მკვლელი და აღარ მიაჩნია აუცილებლად ტროელების განადგურება. საყურადღებოა ის ფაქტი, რომ,<br />
როგორც ჩანს, აგამენონი ბერძენთა მხედართმთავარი, ისე არ მოიქცეოდა, როგორც მოიქცა<br />
მირმიდონელი აქილევსი. ჰერმესი აფრთხილებს აქილევსის კარავში მყოფ პრიამოსს: აგამენონმა არ<br />
შეგნიშნოს, თორემ დაგატყვევებს და ტროელებისგან საზღაურს მოითხოვს შენი<br />
განთავისუფლებისათვისო (XXIV, 697-698).<br />
XXIII ქებაში ნათლად იგრძნობა, რომ პატროკლეს უშუალო ჭირისუფლები მირმინდონელები<br />
არიან, ისინი მტკივნეულად განიცდიან გმირის დაღუპვას, ბერძნები კი სამძიმრისთვის მოდიან<br />
მათთან.<br />
ამავე ქებაში არის აღწერილი პატროკლეს ხსოვნისადმი მიძღვნილი სპორტული შეჯიბრებანი.<br />
პელაზგი ადმეტოსის ვაჯს ევმელოსს დოღში ხიფათი შეემთხვევა და ფინიშზე ეტლით ბოლოს მივა.<br />
აქილევსს სურს მას მეორე ჯილდო მისცეს. მაგრამ აღშფოთდება ნესტორის ვაჟი ანტილოქოსი. თუ<br />
გინდა, რომ მან საჩუქარი მიიღოს, შენ თვითონ მიეცი საკუთარი ნადავლიდანო (XXIII, 645 და შმდ. ),<br />
თუმცა, გამარჯვებულთათვის გათვალისწინებული ყველა ჯილდო თვით აქილევსის საგანძურიდან<br />
გაიცემოდა. მეგობრობის დამადასტურებელი მრავალი ფაქტის გვერდით, რომელთაც ვხდებით ცალკე<br />
აქაველთა და ცალკე მირმიდონელ მებრძოლთა შორის, ეს კიდევ ერთი ფაქტია, სხვადასხვა ტომის<br />
წარმომადგენელთა უთანხმოების მაჩვენებელი.<br />
28