Azərbaycanın dövlət rəmzlərinə və atributlarına dair məqalələr

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────Dövlət Bayrağımızın elementləri və dövlətçilik mədəniyyətimizin yaşayan izləriİradə SARIYEVAYazı Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Yanında Kütləvi İnformasiya Vasitələrinin İnkişafına DövlətDəstəyi Fondunun maliyyə dəstəyilə çap olunur.Hər bir xalq müstəqil dövlətə sahib olmaq, azadlığa, hürriyyətə qovuşmaq üçün şanlı bir mübarizəyolu keçməli olur. Verilən qurbanlar, şəhid olan canlar hesabına bağımsız dövlətlər, suveren məmləkətlərqurulur. Müstəqil dövlətlərin rəmzi, ideya daşıyıcısı olan milli bayraqlar şəhidlərin qanından pöhrələnibgöyərir, bir milləti, xalqı öz kölgəsinə toplayır.Azərbaycan iyirmi ildir dövlət müstəqilliyini yenidən qazanıb. Böyük əraziyə, bəlli sərhədlərə, vahidideologiya ətrafında məsuliyyətlə birləşməyi bacaran vətəndaşlara sahibdir. Azərbaycan Respublikası günügündəninkişaf edir, tərəqqiyə nail olur, yüzlərlə uğurlu işə imza atır. Azərbaycan dövlətinin müstəqillik rəmziolan bayrağı, gerbi, himni, konstitusiyası və s. var. Onların hər biri tarixi əsaslar üzərindən, milli dövlətçilikkökündən bəhrələnib. Azərbaycanın dövlət rəmzləri, onların mənasının açılması, daşıdıqları cəmiyyətəçatdırılması mühüm məsələdir. Bu rəmzlərin dövlət tariximizin, mədəniyyətimizin yeni təbliğat üsullarıvasitəsilə yayılması çox vacibdir. Hesab etmək olar ki, hazırda böyüklərlə müqayisədə məktəblilər və tələbələrAzərbaycanın dövlət rəmzlərinin daşıdığı mənalar haqda daha ətraflı məlumata malikdir.Üçrəngli Dövlət Bayrağımızdan danışmaq istəyirik. O bayraq ki, 1918-ci ildə dahilərin zəkasından, fikirçarpışmasından doğulub, uzun illər sürgün həyatı yaşadıqdan sonra yenidən öz uca mərtəbəsinə yüksəlib.Azərbaycan Respublikasının Dövlət Bayrağı Azərbaycan dövlətinin suverenliyi rəmzidir. Tarixçi alimlərinverdiyi bilgiyə görə, bu gün Azərbaycan Respublikası üzərində dalğalanan müqəddəs Dövlət Bayrağımız-millibayrağımız ilk dəfə 1918-ci il noyabrın 9-da Bakıda, Azərbaycan Xalq Cumhuriyyəti Nazirlər Şurasınınyerləşdiyi binada qəbul edilib və qaldırılıb. Dövlət Bayrağımızın yaradılması tariximizə şərəfli hadisə kimiyazılıb. O yazını bir kimsənin pozması mümkün olan iş deyil. Başlıcası, o bayraq könüllərimizdə,ideyalarımızda ucalıb. Odur ki, o, şüurlarda, beyinlərdə özünə məskən salıb.Yəqin ki, Dövlət Bayrağımızın yaranması, onun ideya müəllifinin kimliyi, bayrağımızın dövlət tariximiz ilədoğmalığı kimi məsələlər hər bir oxucumuza maraqlı gəlir.Tarixi mənbələrə istinad etsək görərik ki, müstəqil Azərbaycanın Dövlət Bayrağındakı üç rəngin ifadə etdiyiideyanın və XX əsrin əvvəllərindəki milli istiqlal ideologiyamızın üç təməl prinsipini təşkil edən "Türkçülük,islamçılıq və müasirlik" düsturunun müəllifi görkəmli Azərbaycan mütəfəkkiri Əli bəy Hüseynzadədir.Qeyd edək ki, Azərbaycan Respublikasının Dövlət Bayrağından istifadə müstəqil Azərbaycan RespublikasıKonstitusiyasının 23-cü və 75-ci maddələri, "Azərbaycan Respublikasının Dövlət Bayrağı haqqında"Azərbaycan Respublikasının Qanunu, eləcə də həmin Qanunla təsdiq edilən "Azərbaycan RespublikasınınDövlət Bayrağı haqqında Əsasnamə" əsasında tənzimlənir. Azərbaycan Respublikasının Dövlət Bayrağınınrəngli və sxematik təsviri adı çəkilən Qanun və Əsasnamə ilə təsdiq edilib. Əsasnaməyə görə, AzərbaycanRespublikasının Dövlət Bayrağı eni və uzunluğu bərabər olan rəngli üç üfüqi zolaqdan ibarət düzbucaqlı parçaşəklindədir: üst zolaq mavi rəngdə, orta zolaq qırmızı rəngdə, aşağı zolaq isə yaşıl rəngdədir. Bayrağın hər ikiüzündə qırmızı zolağın ortasında ağ rəngli aypara və səkkizguşəli ulduz təsviri var. Bayrağın eninin uzununanisbəti 1:2-dir. Ayparanın və səkkizguşəli ulduzun təsvirləri tərəflərinin nisbəti 3:4 olan düzbucaqlınıniçərisində yerləşir; düzbucaqlının diaqonalı bayrağın eninin 1/2-nə bərabərdir. Ayparanın təsviri konsentrik(eyni mərkəzli) olmayan iki dairənin hissələri şəklindədir; böyük dairənin diametri xarici düzbucaqlının eninə,kiçik dairənin diametri isə bayrağın eninin 1/4-nə bərabərdir. Kiçik dairənin mərkəzi bayrağın həndəsimərkəzindən sol tərəfdə, bayrağın eninin 1/60-nə bərabər olan məsafədə yerləşir. Səkkizguşəli ulduzun təsviriayparadan sağda yerləşir, ulduzun xarici dairəsinin diametri bayrağın eninin 1/6-ni, daxili dairəsinin diametri isə1/12-ni təşkil edir. Azərbaycan Respublikasının Dövlət Bayrağı və onun təsviri, ölçülərindən asılı olmayaraq,təsvirlərə həmişə dəqiq uyğun gəlməlidir.Bu, Dövlət Bayrağımızın görünüşü, ondan istifadə və s. haqda rəsmi məlumat idi. Tarixi mənbələrdə qeydedilir ki, Azərbaycan dövlətinin üçrəngli bayrağı özündə dövlətimizin, mədəniyyətimizin, dünyagörüşümüzün137