Azərbaycanın dövlət rəmzlərinə və atributlarına dair məqalələr

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────Əvvəlki konstitusiyalardan fərqli olaraq yeni əsas qanunda hər kəsin doğulduğu andan toxunulmaz,pozulmaz və ayrılmaz hüquq və azadlıqlara malik olması kimi beynəlxalq hüququn əsas prinsipi təsbitolunmuşdur (Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası, 24-cü maddə, I hissə).Qeyd etmək lazımdır ki, Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasında təsbit olunmuş insan və vətəndaşhüquq və azadlıqları əsasən beynəlxalq normativ ədəbiyyatlarda göstərilmiş üçpilləli təsnifata uyğun gəlir. Butəsnifat aşağıdakı kimidir:- şəxsi hüquqlar və azadlıqlar;- sosial-iqtisadi hüquqlar və azadlıqlar;- siyasi hüquqlar və azadlıqlar.Nəzərə almaq lazımdır ki, belə bir bölgü şərtidir. Konstitusiyanın müəyyən bir müddəası ictimai həyatınbir neçə müxtəlif sahələrinə aid edilə bilər.Konstitusiyada əks olunan şəxsi hüquq və azadlıqlar hər bir insanın doğulduğu andan malik olduğuayrılmaz hüquq və azadlıqlarıdır.Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasında qeyd olunan şəxsi hüquq və azadlıqlara aiddir: yaşamaqhüququ, azadlıq hüququ, əqli mülkiyyət hüququ, təhlükəsiz yaşamaq hüququ, şəxsi toxunulmazlıq hüququ,mənzil toxunulmazlığı hüququ, nikah hüququ, şərəf və ləyaqətin müdafiəsi hüququ, fikir və söz azadlığı, vicdanazadlığı, hüquqi yardım almaq hüququ, təqsirsizlik prezumpsiyası hüququ.Azərbaycan Respublikasında insanların həyat səviyyəsinin yüksəldilməsi dövlət quruculuğu gedişindəyerinə yetirilən başlıca sosial-iqtisadi vəzifələrdəndir. Bu baxımdan Konstitusiyada geniş sosial-iqtisadihüquqlar nəinki təsbit edilir, həm də onların həyata keçirilməsi üçün möhkəm təminatlar müəyyən olunur. Beləsosial-iqtisadi hüquqlar qrupuna mülkiyyət hüququ, əmək hüququ, istirahət hüququ, sosial-təminat hüququ,sağlam ətraf mühitdə yaşamaq hüququ, təhsil hüququ, mənzil hüququ, yaradıcılıq azadlığı hüququ, azadsahibkarlıq hüququ daxildir.Əsas şəxsi və sosial-iqtisadi hüquq və azadlıqlardan fərqli olaraq, siyasi hüquq və azadlıqlar fiziki şəxsinAzərbaycan Respublikasının vətəndaşlığına mənsubiyyətilə bağlıdır. Bu fərqi Konstitusiyanın insan və vətəndaşhüquq və azadlıqları ilə bağlı olan ayrı-ayrı maddələrində də görmək olar. Belə ki, şəxsi və sosial-iqtisadi hüquqvə azadlıqlar "hər kəsə", siyasi hüquq və azadlıqlar isə "vətəndaşlara" aid edilir.Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasında vətəndaşların aşağıdakı siyasi hüquq və azadlıqları hüquqicəhətdən təsbit edilmişdir: cəmiyyətin və dövlətin siyasi həyatında iştirak hüququ, dövlətin idarə olunmasındaiştirak etmək hüququ, seçki hüququ, müraciət hüququ, birləşmək hüququ, sərbəst toplaşmaq azadlığı.Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasında təsbit olunmuş insan və vətəndaş hüquq və azadlıqlarısisteminin bu formada qısa analizi göstərir ki, əsas qanunun bu hissəsi insan və vətəndaş hüquq və azadlıqlarısahəsində dünya birliklərinin irəli sürdüyü demokratik tələblərə tam uyğundur və bu müddəalar hər birdemokratik, hüquqi dövlətin konstitusiyasında əks olunmalıdır.Халыгов МахирПрава и свободы человека и гражданина в Конституциях АзербайджанаРЕЗЮМЕАзербайджан имеет определенную историю конституции.Первые правовые акты конституционного характера были приняты в 1918-1920 гг. Послеучреждения советской власти в 1921, 1937 и 1978 гг. были приняты Конституции АзССР. Права исвободы, закрепленные в этих конституциях основывались на советской идеологии. 12 ноября 1995 г.впервые в истории нашего государства была принята первая Конституция суверенного Азербайджана.Данная Конституция основывается на новой концепции прав человека. Здесь обеспечение прав и свободчеловека является основной целью государства.Khaligov MahirThe Human Rights and Freedom of the Citizens in Azerbaijan Constitutions179