Azərbaycanın dövlət rəmzlərinə və atributlarına dair məqalələr

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────İlham ABBASOVAzərbaycan dili milli dövlətçiliyimizin əsas atributlarından biridirMüstəqil Azərbaycan dövləti bütün sahələrdə olduğu kimi, dil siyasətində də ulu öndərin stratejikursuna sadiq qalaraq onun siyasi xəttini dönmədən və uğurla həyata keçirir. Dövlət dilinin qorunmasıvə işləkliyinin təmin edilməsi ölkəmizdə müstəqil dövlət quruculuğunun prioritet istiqamətlərindəndir.Ümummilli liderimiz Heydər Əliyev hələ sovet dövründə mərkəzin ciddi müqavimətinə baxmayaraq,respublikamızda Azərbaycan dilinin dövlət dili statusunun 1978-ci il Konstitusiyasında əks olunmasınanail ola bilmişdi.Azərbaycan dilinin müstəqil Azərbaycan Respublikasının ulu öndərin rəhbərliyi ilə hazırlanaraq 1995-ci ilin12 noyabrında qəbul edilmlş Konstitusiyasının 21-ci maddəsində təsbit edilmiş dövlət dili statusu isə artıqdeklorativ yox, tam əməli xarakter daşıyır. Konstitusiyanın qəbulundan keçən sonrakı illər ərzində bu məsələninayrı-ayrı konkret cəhətlərinə dönə-dönə qayıdılması, ana dilimizin rəsmi statusunun təminatı və tətbiqinintəkmilləşdirilməsi ilə bağlı müxtəlif qanun, fərman və sərəncamların verilməsi dövlətimizin bu məsələyə nəqədər böyük önəm verdiyini sübut edir:– “Dövlət dilinin tətbiqi işinin təkmilləşdirilməsi haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 18 iyul2001-ci il tarixli fərmanı;– “Azərbaycan əlifbası və Azərbaycan Dili Gününün qeyd edilməsi haqqında” Azərbaycan RespublikasıPrezidentinin 9 avqust 2001-ci il tarixli fərmanı;– “Azərbaycan Respublikasında dövlət dili haqqında” Qanun (30 sentyabr 2002-ci il);– “Azərbaycan Respublikasında Dövlət Dili haqqında” Qanunun tətbiq edilməsi barədə” AzərbaycanRespublikası Prezidentinin 2 yanvar 2003-cü il tarixli fərmanı.Bütün bu sənədlər müstəqil Azərbaycan dövlətinin qurucusu, ümummilli lider Heydər Əliyev tərəfindənimzalanmışdır.Prezident İlham Əliyev ulu öndərin dil siyasətini inamla davam etdirərək 12 yanvar 2004-cü ildə“Azərbaycan dilində latın qrafikası ilə kütləvi nəşrlərin həyata keçirilməsi haqqında” sərəncam imzalamış, 5avqust 2004-cü ildə isə həmin sərəncamın tətbiqini reallaşdırmaq məqsədilə “Azərbaycan dilində orfoqrafiyaqaydalarının təsdiq edilməsi haqqında” Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti xüsusi qərar qəbul etmişdir.Latın qrafikalı yeni Azərbaycan əlifbasının həyata keçirilməsinin xalqımızın ümumi mədəni inkişafına vəölkəmizin dünya birliyinə mədəni inteqrasiyasına yardımçı olmasını praktikada təmin etmək məqsədiləPrezident İlham Əliyev sonrakı iki ildə dünya ədəbiyyatı klassikasının Azərbaycan dilində nəşri ilə bağlı dahaiki sərəncam imzalamışdır.Xalqın böyük əksəriyyəti tərəfindən tam razılıqla qarşılanan bu sənədlər dövlət dilimizin rəsmi statusununhəyatın bütün sahələrində qeyd-şərtsiz təmin olunmasını, tədrisinin və tədqiqinin yaxşılaşdırılmasını,işləkliyinin genişləndirilməsini və saflığının qorunmasını nəzərdə tutur. Bu sənədlər dövlət dilinə məhzdövlətçilik atributu kimi yanaşmanın, ən yüksək səviyyədə diqqət və qayğının bariz nümunəsidir.Fikrimizin təsdiqi üçün “Azərbaycan Respublikasında dövlət dili haqqında” Qanunun bəzi müddəalarınıyada salaq:– Dövlət dilini bilmək hər bir Azərbaycan Respublikası vətəndaşının borcudur;– Azərbaycan Respublikası dövlət dilinin işlənilməsini, qorunmasını və inkişafını təmin edir;– Dövlət dilinin saflığının qorunması, dilçilik elminin nəzəriyyəsi və praktikasının inkişafı üçün müvafiqşəraitin yaradılması və tədbirlərin həyata keçirilməsi dövlətin əsas vəzifələrindəndir;– bütün televiziya və radio kanallarının aparıcıları dövlət dilini mükəmməl bilməlidirlər və onların səlisdanışıq qabiliyyəti olmalıdır;– Azərbaycan Respublikasının ərazisindəki bütün kütləvi informasiya vasitələri (mətbuat, televiziya, radio vəs.), kitab nəşri və digər nəşriyyat işi ilə məşğul olan qurumlar Azərbaycan ədəbi dilinin normalarına riayətolunmasını təmin etməlidirlər;– Azərbaycan Respublikası ərazisində bütün xidmət sahələrində, reklam və elanlarda dövlət diliişlənilməlidir;– Azərbaycan Respublikası ərazisində istehsal edilən, habelə ixrac edilən malların üzərindəki etiketlər vədigər yazılar müvafiq xarici dillərlə yanaşı, dövlət dilində də olmalıdır;471