Azərbaycanın dövlət rəmzlərinə və atributlarına dair məqalələr

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────Zamanla səsləşən Konstitusiya quruculuğu siyasətiQloballaşan dünyada hər bir dövlətin beynəlxalq münasibətlər sisteminə qatılması, maraq vəmənafelərini beynəlxalq hüququn verdiyi imkanlar hesabına təmin etməsi, sivil birgəyaşayış normalarıilə tənzimlənən dünya siyasətində iştirakı, ilk növbədə, onun daxili siyasətindən, demokratik normalara,insan hüquq və azadlıqlarına necə əməl etməsindən asılıdır. Bu gün iqtisadi, siyasi və sosial inkişafsəviyyələrinin müxtəlifliyinə, liberal dəyərlərin mənimsənilməsi göstəricilərinin fərqliliyinə baxmayaraq,demək olar ki, bütün ölkələr insan haqlarına sadiqliklərini birmənalı bəyan etmişlər.Sivil dövlətlərdə ümumi qayğı və məsuliyyət predmeti kimi nəzərdən keçirilən bu meyarlar hüquqi dövlətvə vətəndaş cəmiyyəti quruculuğu yolu ilə inamla irəliləyərək böyük uğurlara imza atan müstəqil Azərbaycanınictimai-siyasi həyatında da özünə möhkəm yer tapmışdır. Ümummilli lider Heydər Əliyev 1993-cü iliniyununda xalqın təkidli tələbi ilə hakimiyyətə qayıtdıqdan sonra ölkədə qanunun aliliyinin təmin olunmasını,vətəndaş hüquq və azadlıqlarının yüksək səviyyədə qorunmasını özünün başlıca fəaliyyət prinsiplərindən birielan etmiş, bu ali məqsədlərin gerçəkləşdirilməsinə yönəlmiş çoxşaxəli islahatların həyata keçirilməsini daimnəzarətdə saxlamışdır. Bir ictimai-iqtisadi formasiyadan digərinə keçidlə bağlı Azərbaycanda yeni iqtisadi vəsiyasi-hüquqi münasibətlər sisteminin formalaşması hüquqi, dünyəvi dövlət quruculuğunu, vətəndaşların layiqlihəyat səviyyəsini təmin edən yeni milli Konstitusiyanın qəbulunu da ciddi zərurətə çevirmişdi. Bu reallığıdüzgün dəyərləndirən ümummilli lider Heydər Əliyev dövlətin təməlinin möhkəm hüquqi əsaslar üzərindəqurulması üçün, ilk növbədə, müstəqil Azərbaycan Konstitusiyasının hazırlanaraq qəbul edilməsini vacibsaymışdır.1995-ci il noyabrın 12-də Milli Məclisə seçkilərlə yanaşı, referendum keçirilmiş, AzərbaycanRespublikasının ilk Konstitusiyası qəbul edilmişdir. Konstitusiyanın hazırlanması və qəbulu zamanı hər birvətəndaşın, ümumilikdə, xalqın hüquq və azadlıqlarının hərtərəfli təminatı ideyası rəhbər tutularaqqanunvericiliyin təkmilləşdirilməsi prosesində də prioritet istiqamət təşkil etmişdir. İlk milli Konstitusiyamızrespublikanın müstəqilliyini təmin edən sənəd olmaqla, hüquqi, demokratik dövlətin qurulmasının, vətəndaşcəmiyyətinin formalaşmasının əsas təsisatını yaratmışdır. 12 fəsil, 158 maddədən ibarət olan ali qanunumuzdaAzərbaycanda insan hüquq və azadlıqlarına dair xüsusi bölmənin olması da təqdirəlayiq haldır.Azərbaycan Konstitusiyasının ən yüksək məziyyəti insan və vətəndaş hüquqlarının kifayət qədər aydın vəsadə şəkildə təsbit olunması və bunun dövlətin ali məqsədi elan edilməsidir. 12-ci maddədə göstərilir ki, insanhüquq və azadlıqlarının qorunması Azərbaycan dövlətinin ali məqsədidir. Ümumilikdə, Konstitusiyada əksinitapmış maddələrin üçdə birinin sırf insan hüquq və azadlıqları ilə bağlı olması da həmin reallığı bir dahatəsdiqləyir. İnsan hüquqlarına belə həssas münasibət inkişaf etmiş bir sıra dövlətlərin konstitusiyalarında budərəcədə aydın, dəqiq və genişliyi ilə əksini tapmamışdır.Əsas Qanunda Azərbaycanın demokratik yolla inkişafının qaçılmaz olduğunu nəzərdə tutan şərt alihakimiyyətin xalqa məxsus olmasının birmənalı şəkildə təsbit edilməsidir. Eyni zamanda, Konstitusiyada özmüqəddəratını sərbəst və müstəqil şəkildə müəyyənləşdirmək Azərbaycan xalqının suveren hüququ kimi qeydolunur. Mühüm məsələlərdən biri də xalqın hüquq və mənafeləri ilə bağlı bütün məsələlərin (3-cü maddə)referendum yolu ilə həll edilməsidir. Xalqı təmsil etmək hüququ isə (4-cü maddə) yalnız onun seçdiyinümayəndələrə verilir.Milli strateji sənəd olan Konstitusiya dövlət hakimiyyətinin təşkilinin konseptual başlanğıcını müəyyənedir, insan hüquqları, siyasi plüralizm, mülkiyyət formalarının çoxnövlüyü və bərabərliyi, hakimiyyətin qanuniməhdudlaşdırılması və hamılıqla qəbul olunmuş digər demokratik dəyərləri özündə cəmləşdirir. Bu mənada,Konstitusiya həm də ideoloji funksiyanı həyata keçirmiş olur. Lakin bu ideologiya totalitar rejimlərdə olduğukimi, hər hansı qrupun və ya siyasi qüvvənin mövqelərinin qorunmasına deyil, ümumilikdə cəmiyyətindemokratik-hüquqi inkişafının təmin edilməsinə yönəlmiş olmalıdır. Konstitusiyamızın cəmiyyətdə çox mühüm197