Azərbaycanın dövlət rəmzlərinə və atributlarına dair məqalələr

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────qoymuşdur. Bu məqsədlə Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi tərəfindən 2008-ci il dekabrın 26-dahüquqi nöqteyi-nəzərdən Konstitusiyanın bir çox normalarını təkmilləşdirmək məqsədi daşıyan, əsasən dövlətinsosialyönümlüyünün artırılmasına, insan hüquq və azadlıqlarının daha səmərəli müdafiə və təmin olunmasına, ocümlədən bir şəxsin iki dəfədən artıq Prezident seçilməsi ilə bağlı hüquqi cəhətdən əsaslandırılmamış və ictimaitələblərə cavab verməyən məhdudiyyətin aradan qaldırılmasına, ali dövlət hakimiyyəti orqanlarının, habeləməhkəmə hakimiyyəti orqanlarının və bələdiyyələrin işinin, qanunvericilik sisteminin təkmilləşdirilməsinəyönəlmiş "Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasına əlavələr və dəyişikliklər edilməsi haqqında"Referendum Aktının layihəsi qəbul edilmişdir. 2009-cu il martın 18-də həmin akt ümumxalq səsverməsindəAzərbaycan xalqının böyük əksəriyyəti tərəfindən dəstəklənmiş və keçirilmiş referendumla zamanın tələbindənirəli gələrək Konstitusiyaya edilmiş əlavə və dəyişikliklər onun çox mühüm əhəmiyyətə malik yeni müddəalarlazənginləşməsi ilə nəticələnmişdir.1995-ci il Konstitusiyasının milli hüquq sisteminə gətirdiyi mühüm yeniliklərdən biri də Əsas Qanununehtiva etdiyi dəyərlərin müdafiəsinin və dövlətin hüquqa bağlılığının təmin edilməsinin mühüm vasitələrindənbiri kimi Konstitusiya Məhkəməsinin yaradılması olmuşdur.Konstitusiya Məhkəməsi bir qayda olaraq, cəmiyyətdə və dövlətdə sabitliyin başlıca amili kimi qəbulolunan bir təsisatdır. Demokratiya şəraitində bir sıra kəskin hüquqi problemlər məhz bu orqan sayəsindəKonstitusiya çərçivəsində və əsasında həll edilə bilər. Konstitusiya Məhkəməsi milli məhkəmə orqanı kimibeynəlxalq hüququn hamılıqla qəbul edilmiş norma və prinsiplərinə, ölkə Konstitusiyasına uyğun olaraqKonstitusiya məhkəmə icraatı vasitəsilə insan və vətəndaşların hüquq və azadlıqlarının müdafiəsini həyatakeçirir. Konstitusiya Məhkəməsinin fəaliyyətinin əhəmiyyəti ilə bağlı hüquq ədəbiyyatında belə bir fikir dəvurğulanır ki, dövlətin bütöv hüquq sisteminin gələcək inkişaf istiqamətləri konstitusion yurisdiksiya aktlarındamüəyyən olunmuş hüquqi mövqelərdən asılıdır.Konstitusiya nəzarəti (Konstitusiya ədalət mühakiməsi) vasitəsilə qanunvericilik sistemində olankolliziyalar aradan qaldırılır, hüququn tətbiqi praktikasında ahəngdar, məntiqi inkişaf təmin olunur, müvafiqsubyektlər arasındakı konfliktlərin qarşısı alınır.Qeyd edildiyi kimi, Konstitusiya Məhkəməsi insan hüquqlarının təmin edilməsi üzrə ən mühüminstitutlardan biridir. Belə ki, hüquq və azadlıqların pozulması yalnız dövlət hakimiyyət orqanlarının vəzifəlişəxslərinin qanunazidd hərəkətləri (hərəkətsizliyi) ilə deyil, həm də qanunların özünün Konstitusiyaya ziddolması ilə bağlı ola bilər. Buna görə də dövlət hər kəsin öz hüquq və azadlıqlarını (o cümlədən qanununKonstitusiyaya zidd olması hallarından) müdafiə etməsi üçün real imkanlar yaratmalıdır. Məhkəmə müdafiəsihüququnun təzahür formalarından biri də şəxsin yalnız ümumi yurisdiksiyalı məhkəmələrə deyil, həm dəKonstitusiya ədalət mühakiməsi orqanlarına müraciət etməsi imkanıdır.Müasir dövrdə Konstitusiya nəzarəti institutlarının fəaliyyətinin səmərəliliyi və məqsədyönümlüyümüraciət edən subyektlər dairəsindən əhəmiyyətli surətdə asılıdır. Məhz bu səbəbdən də ölkəmizdə mövcudolan - Konstitusiya nəzarətinin bütün subyektlərinin, o cümlədən vətəndaşların (öz konstitusion hüquqlarınınmüdafiəsi məsələsi üzrə) Konstitusiya nəzarətini həyata keçirən orqana müraciət etmək hüququ verənKonstitusiya nəzarəti modeli ən yaxşı model sayıla bilər.Ədalət mühakiməsi orqanı kimi Konstitusiya Məhkəməsinin əhəmiyyəti yalnız qeyd edilənlərlə bitmir. Özqərarlarında insan hüquq və azadlıqlarının pozuntusu ilə bağlı ümumi problemlərə baxan KonstitusiyaMəhkəməsinin konkret iş üzrə qərarı hüquq tətbiqedici orqanlar, o cümlədən məhkəmələr üçün hüququnmənbəyi qismində çıxış edir. Konstitusiya nəzarəti orqanının presedenti məhkəmələrin düzgünistiqamətlənməsinə və prosessual pozuntuların qarşısının alınmasına kömək edir.Bəzən Konstitusiyanın özünün müdafiə mexanizmi kimi xarakterizə edilən Konstitusiya Məhkəməsininsəlahiyyətləri normativ hüquqi aktların, məhkəmə və bələdiyyə aktlarının Konstitusiyaya və müvafiq olaraqqanunvericilik iyerarxiyasında özündən yuxarıda duran normativ hüquqi aktlara uyğunluğununyoxlanılmasından, Konstitusiya və qanunların şərh olunmasından, qanunvericilik, icra və məhkəmə216