Azərbaycanın dövlət rəmzlərinə və atributlarına dair məqalələr

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────yeritdiyi sosialyönümlü siyasətin daha dolğun, hərtərəfli ifadəsinə, vətəndaşların bu sahədə hüquq vəsəlahiyyətlərinin genişləndirilməsinə, dövlətin sosial məsuliyyətinin artırılmasına xidmət edir.Əgər 18 mart referendumuna çıxarılan əlavə və dəyişikliklərin mahiyyətinə diqqət yetirsək, açıq-aydıngörə bilərik ki, bu islahatların əsas məğzi insan hüquq və azadlıqlarının təminatına geniş şərait yaratmaq vəbeləliklə, Azərbaycan dövlətinin konstitusion əsaslarını daha da möhkəmləndirməkdən ibarətdir. Başlıcaməqsəd isə Konstitusiyada olan müddəaları dövrün, zamanın tələbinə, eləcə də, Azərbaycanın dünyadakı yerinə,milli və beynəlxalq qanunvericiliyin müddəalarına uyğun olaraq təkmilləşdirməkdir. Unutmayaq ki,Konstitusiya təkcə bir hüquqi akt deyil, həm də ideoloji sənəddir, ən əsası isə milli qanunvericiliyin mənbəyidir.Bu mənada hazırkı Konstitusiya islahatları insan və vətəndaş hüquq və azadlıqlarının təminatlı müdafiəsinə,dövlətin idarə olunmasında onların iştirakının genişləndirilməsinə, o cümlədən, mütərəqqi qanunlarınhazırlanmasında vətəndaşların ən müxtəlif təbəqələrinin cəlb olunmasına xidmət edir.Beynəlxalq hüquq nəzəriyyələrinə əsasən hər bir dövlətin siyasi-hüquqi sisteminin xarakteri vədemokratikləşmə proseslərinə reaksiyası, ilk növbədə, onun Konstitusiyasının liberallığı, ümumbəşəri dəyərlərəcavab verməsi ilə şərtlənir. Konstitusiyanın hamılıqla qəbul edilmiş beynəlxalq hüquq prinsiplərinə cavabverməsi, insan və vətəndaş hüquq və azadlıqlarına səmərəli təminat mexanizmləri formalaşdırılması, paralelolaraq siyasi hakimiyyətin ictimai münasibətləri tənzimləyən mütərəqqi qanunlar və digər normativ hüquqifaktlar əsasında demokratik idarəetməsinə də etibarlı təminat yaradır. Bu baxımdan, Əsas Qanuna təklif edilən,referenduma çıxarılan əlavə və dəyişikliklər, mahiyyət etibarilə, ölkədə liberalizmin daha geniş təşəkkülünəzəmin yaradır və bunun konkret maddələrin təfsiri də təsdiqləyə bilər.Referendum aktı layihəsində nəzərdə tutulan əlavə və dəyişikliklərin mütərəqqi xarakter daşıdığı,beynəlxalq hüquq normalarına tamamilə uyğun olduğu, insan və vətəndaş hüquq azadlıqlarının təminatınayönəldildiyi ilk baxışdan da qabarıq görünür. Məsələn, Konstitusiyanın 18-ci və 48-ci maddələrinə təklif olunanəlavələr vətəndaşların Konstitusiya ilə təsbit edilmiş vicdan azadlığının daha dolğun və keyfiyyətli təminatınaxidmət edir.Məlumdur ki, Konstitusiya bütün hüquq sisteminə xas olan hüquqi tənzimləmə funksiyasını yerinəyetirir. Dövlət quruluşumuzun təməl prinsiplərini müəyyənləşdirən Konstitusiya həm də cəmiyyət həyatınınbütün sahələrinə dövlətin müdaxiləsinin meyarlarını, dövlət siyasətinin ümumi istiqamətlərini müəyyən edir.Cəmiyyətdə siyasi sabitliyin, ictimai sülhün təminatçısı kimi çıxış edən Konstitusiya, eyni zamanda, dövlətingələcək prioritetlərini, şəxsiyyət, cəmiyyət və dövlət arasındakı münasibətlərin çərçivələrini müəyyənləşdirir.Bu baxımdan, Referendum Aktı layihəsinə müvafiq olaraq Konstitusiyanın 18-ci maddəsində insan ləyaqətinialçaldan və ya insanpərvərlik prinsiplərinə zidd olan dinlərlə yanaşı, “dini cərəyanlar” ın da yayılması vətəbliğinin qadağan edilməsi təklif olunur. Bu əlavələr Azərbaycan Respublikasında qeyri-ənənəvi dinlərin vədini cərəyanların yayılmasına qarşı etibarlı hüquqi zəmin hazırlamaq məqsədi daşıyır. 48-ci maddəyə təklifedilən əlavəyə görə isə “Heç kəs öz dini etiqadını və əqidəsini ifadə etməyə (nümayiş etdirməyə), dinimərasimləri yerinə yetirməyə və ya dini mərasimlərdə iştirak etməyə məcbur edilə bilməz”. Bu da çağdaş dövrləsəsləşən vacib dəyişiklik olmaqla, respublikada dini tolerantlığın daha da gücləndirilməsinə xidmət edir.Təklif edilən digər əlavə və dəyişikliklər də, mahiyyət etibarilə, demokratik norma və standartları əksetdirir. Etiraf edək ki, son illərdə Azərbaycan iqtisadiyyatının dinamik inkişafı dövlətimizin sosial siyasətinin dəgüclənməsinə geniş imkanlar açmışdır. Elə buna görə də, Konstitusiyaya təklif olunan əlavə və dəyişikliklərdənbiri sosial siyasətin konstitusion təsbitidir. Bu, iqtisadi nailiyyətlərin insanların sosial rifahına yönəldilməsinidövlətin həm də hüquqi öhdəlik qismində üzərinə götürməsi deməkdir. Konstitusiyanın 15-ci maddəsinə“sosialyönümlü” ifadəsinin daxil edilməsi ilə Azərbaycan iqtisadiyyatının sosialyönümlü iqtisadiyyat kimikonstitusion-hüquqi təsbitinin nəzərdə tutulması məhz dövlətin sosial siyasətindən qaynaqlanır.Konstitusiyaya təklif olunan əlavə və dəyişikliklərin mühüm bir qismi də Azərbaycan dövlətini insan vəşəxsiyyət amilini yüksək tutaraq yeritdiyi sosialyönümlü siyasət strategiyasının daha dolğun, hərtərəfliifadəsinə, vətəndaşların bu sahədə hüquq və səlahiyyətlərinin genişləndirilməsinə, hökumətin sosialməsuliyyətinin artırılmasına xidmət edir. Məsələn, 12-ci maddədə insan və vətəndaş hüquqlarının, azadlıqlarınıntəmin edilməsi, dövlətin ali məqsədi elan edilirdisə, indi buraya “Azərbaycan Respublikası vətəndaşlarınalayiqli həyat səviyyəsinin” təmin edilməsi də əlavə olunur. Çünki indi dövlətimiz iqtisadi cəhətdən güclüdür,yüksək inkişaf tempi var və dövlət bu gəlirləri əhalinin həyat səviyyəsinin yüksəldilməsinə, ümumi inkişafayönəldib. Bu məqsədin də Əsas Qanunumuzda təsbit olunması çox mütərəqqi hadisədir. Konstitusiyamızın 15-ci maddəsində təsbit olunub ki, Azərbaycan dövləti bazar münasibətləri əsasında iqtisadiyyatın inkişafına şəraityaradır, azad sahibkarlığa təminat verir, iqtisadi münasibətlərdə inhisarçılığa və haqsız rəqabətə yol vermir. İndi247