Azərbaycanın dövlət rəmzlərinə və atributlarına dair məqalələr

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────yanaşı, bu ideyaların inkişaf meyillərini də nəzərə almış, onları özünəməxsus milli dəyərlər və təsdiq olunmuşmüasir yanaşmalarla zənginləşdirmişdir.Ümumilikdə, Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının hüquqi fəlsəfəsində bir ali məqsəd – insan vəvətəndaş hüquqlarının və azadlıqlarının təminatı məramı dayanır. İnsan şəxsiyyətinin toxunulmazlığı, onunhəyat və sağlamlığının qorunması, layiqli həyat səviyyəsinin təmini, humanizm və insanpərvərlik prinsipləriAzərbaycan Respublikası Konstitusiyasının başlıca mahiyyətini təşkil edir. 5 bölmədən, 12 fəsil, 158 maddədənibarət olan Azərbaycan Konstitusiyasının 48 maddəsinin və yaxud üçdə birinin sırf insan hüquq və azadlıqlarıilə bağlı olması ümummilli liderin yüksək daxili demokratizmini, insanpərvərliyini bir daha təsdiqləyir.Konstitusiyada əksini tapmış strateji məqsədlər, ilk növbədə, hüquqi islahatları və insan hüquqlarının qorunmasıprinsipinin real həyatda tətbiqini zəruri etmişdir.Azərbaycan Konstitusiyanın bəzi maddələrinin qısaca şərhi fonunda onun nə dərəcə liberal və demokratikhüquqi sənəd olduğu, insan hüquqlarına etibarlı təminat yaratdığı tam təsdiqini tapır. Məsələn, Əsas Qanununbirinci maddəsində göstərilir ki, “Azərbaycan Respublikasında dövlət hakimiyyətinin yeganə mənbəyiAzərbaycan xalqıdır”. Konstitusiyanın 4-cü maddəsində vurğulanır ki, xalqın seçdiyi səlahiyyətlinümayəndələrdən başqa heç kəsin xalqı təmsil etmək, xalqın adından danışmaq və xalqın adından müraciətetmək hüququ yoxdur. 6-cı maddəyə görə isə Azərbaycan xalqının heç bir hissəsi, sosial qrup, təşkilat və yaşəxs hakimiyyətin həyata keçirilməsi səlahiyyətini mənimsəyə bilməz. Həmin maddənin 2-ci bəndindəhakimiyyətin mənimsənilməsi xalqa qarşı ən ağır cinayət kimi xarakterizə olunur.Hüquqi dövlətin mühüm prinsipi kimi dəyərləndirilən hakimiyyət bölgüsü isə AzərbaycanKonstitusiyasının 7-ci maddəsinin III hissəsində birbaşa təsbit olunmuşdur. Azərbaycan RespublikasınınKonstitusiyasında qanunverici, icra və məhkəmə hakimiyyətlərinin səlahiyyətləri, hüquq və vəzifələri dəqiqmüəyyən edilmişdir.Əsas Qanunun 24-cü maddəsinin 1-ci bəndində isə qeyd olunur ki, “Hər kəsin doğulduğu andantoxunulmaz, pozulmaz və ayrılmaz hüquqları vardır”. Azərbaycan dövləti ölkə ərazisində yaşayan bütünvətəndaşların toxunulmazlıq hüququnu tanıyır və bu hüququn qorunmasına təminat verir. Şübhəsiz, buazadlıqlar sərhədsiz deyildir – həmin maddənin 2-ci bəndində bildirilir ki, “Hüquqlar və azadlıqlar hər kəsincəmiyyət və başqa şəxslər qarşısında məsuliyyətini və vəzifələrini də özündə ehtiva edir”. Yəni hər birvətəndaşın hüquq və azadlıqları digər vətəndaşın hüquq və azadlıqlarının başladığı yerdə qurtarır. Heç bir şəxsinöz hüququndan istifadə edərək digərlərinin hüquqlarını pozmasına yol verilmir.Əsas Qanunun 25-ci maddəsində isə hər bir şəxsin qanun və məhkəmə qarşısında bərabərliyi prinsipitəsbit edilmişdir. Bu müddəanın 2-ci bədində göstərilir ki, dövlət irqindən, milliyətindən, dinindən, dilindən,cinsindən, mənşəyindən, əmlak vəziyyətindən, qulluq mövqeyindən, əqidəsindən, siyasi partiyalara, həmkarlarittifaqlarına və digər ictimai birliklərə mənsubiyyətindən asılı olmayaraq hər bir şəxsin hüquq və azadlıqlarınınbərabərliyinə təminat verir. Bununla yanaşı, Konstitusiyamız insan və vətəndaş hüquqlarını və azadlıqlarını,irqi, milli, dini, dil, cinsi, mənşəyi, əqidə, siyasi və sosial mənsubiyyətə görə məhdudlaşdırmağı qəti şəkildəqadağan edir.Konstitusiyanın keçid müddəalarında Azərbaycan dövlətinin demokratik cəmiyyətə inteqrasiyası iləəlaqədar olaraq, bir sıra demokratik hüquqi islahatların həyata keçirilməsi öhdəlik kimi qəbul edilmiş və buöhdəliyin yerinə yetirilməsi yönündə bir sıra mühüm addımlar atılmışdır. Bu baxımdan son illərdə bir sırakonstitusiya qanunlarının qəbulunu xüsusi qeyd etmək olar. Konstitusiyanın 95-ci maddəsinin IV hissəsindəgöstərilir ki, bu maddənin birinci hissəsinə Konstitusiya qanunu ilə əlavələr edilə bilər. 156-cı maddədə isəAzərbaycan Respublikasının Konstitusiyasına əlavələrin qəbul edilməsi qaydası əksini tapmışdır. Həminmaddənin I bəndinə görə, Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasına əlavələr Azərbaycan Respublikasının MilliMəclisində 95 səs çoxluğu ilə Konstitusiya qanunları şəklində qəbul edilir. Konstitusiya qanunları AzərbaycanRespublikası Konstitusiyasının ayrılmaz hissəsidir və Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının əsas mətninəzidd olmamalıdır.221