Azərbaycanın dövlət rəmzlərinə və atributlarına dair məqalələr

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────Milləti yaşadan onun dilidir"Səs" qəzeti "Azərbaycan dili və onun müasir dövrdə aktual problemləri"mövzusunda dəyirmi masa keçirdiNəzakət Ələddinqızı,Murad İsmayılzadəArtıq iki ildən çoxdur ki, "Səs" qəzeti ənənəvi olaraq, Azərbaycanın ictimai-siyasi, sosial-mədənihəyatında baş verən mühüm hadisələr ətrafında dəyirmi masalar təşkil edir. Bu ənənənin davamı olaraq, dünən"Səs" qəzeti redaksiyasında "Azərbaycan dili və onun müasir dövrdə aktual problemləri" mövzusunda dəyirmimasa təşkil olunmuşdur. Dəyirmi masada Milli Məclisin Mədəniyyət Məsələləri üzrə Komissiyasının sədri,millət vəkili, professor Nizami Cəfərov, Milli Məclisin Mədəniyyət Məsələləri üzrə Komissiyasının üzvü, millətvəkili Aynur Quliyeva, ADPU-nun elmi işlər üzrə prorektoru, Dövlət Dil Komissiyasının üzvü, filologiyaelmləri doktoru, professor Vilayət Əliyev, BDU-nun şərqşünaslıq fakültəsinin türk filologiya kafedrasınınmüdiri, filologiya elmləri doktoru, professor Rüfət Rüstəmov, Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun dosenti,pedaqoji elmlər namizədi Vaqif Qurbanov, filologiya elmləri namizədi, dosent, ADPU-nun Azərbaycan dili vəonun tədrisi metodikası kafedrasının müdiri, professor Həsən Balıyev, AMEA Nəsimi adına Dilçilikİnstitutunun aparıcı elmi işçisi Sevinc Məmmədova, Qaradağ rayon 16 saylı Bakı Peşə Litseyinin direktoruƏlizaman Babaşov və Səbail rayon 8 saylı orta ümumtəhsil məktəbinin Azərbaycan dili və ədəbiyyatı müəllimiBədircahan Ağabəyli iştirak edirdilər.Dəyirmi masanı giriş sözü ilə "Səs" qəzetinin şöbə müdiri İlham Əliyev açaraq, müasir dövrümüzdəAzərbaycan dilində olan müəyyən problemlərin dövri mətbuatımızda qəzet və televiziyalara öz təsirini bildirdi.O, qeyd etdi ki, Azərbaycan dilinin saflığı, təmizliyi ümummilli lider Heydər Əliyev tərəfindən hər zamanqorunmuş və 2001-ci il tarixində Azərbaycan dilinin təkmilləşməsi ilə bağlı imzaladığı sərəncamı əsasındadilimizə diqqət və qayğı daha da artmışdır. çağdaş dövrümüzdə dil siyasəti ölkə Prezidenti İlham Əliyevcənabları tərəfindən məqsədyönlü şəkildə davam etdirilir.Qəzetin şöbə müdiri dəyirmi masa iştirakçılarına Azərbaycan mətbuatında, eləcə də, danışıq dilindəmövcud olan halların aradan qaldırılmasında hansı addımlar atılmalıdır sualı ilə müraciət etdi:BUGÜNKÜ DÜNYA YAZAN DÜNYADAN DAHA ÇOX DANIŞAN DÜNYADIRNizami Cəfərov:- Ayrı-ayrı televiziyaların, KİV-lərin bir-birindən fərqli cəhətlərini xarakterizə etsək, onda əsas olaraqpeşəkarlıq məsələsinə diqqəti yönəltməliyik. Bu, doğrudan da, müzakirə olunmalı aktual məsələlərdən biridir.Təbii ki, istənilən jurnalistin, aparıcının özünəməxsus, fərdi dili olmalıdır. Bu, normal haldır. Mən bununlarazıyam, yəni, əgər bir televiziyanın dili varsa, bu, tətbiq olunmalı və müzakirəyə çıxarılmalıdır. Biz burada,ümumiyyətlə, ünsiyyət vasitəsi olan dildən danışmırıq. Burada fərdin dilindən danışılır və bu fərdi dil öz-özünəmövcuddur. Burada ayrı-ayrı jurnalistlərin, aparıcıların və mən deyərdim ki, hətta bu sahəyə təsadüfi gələnfərdlərin dili müzakirə olunmalı və bu jurnalistlərin işlədikləri televiziyaların onların dil imkanlarını göstərməküçün nə dərəcə texniki imkanlar yaratdığını müzakirə etməliyik. Bundan başqa ümumi məsələlər də özünügöstərir.Bildiyimiz kimi, uzun illər televiziya və radiolarımızda mətni yazıb oxuyurduq. Yəni, sərbəst danışmaqanlayışı xeyli sonralar meydana çıxmışdır. Hətta mənim yadımdadır ki, hansısa bir televiziya və ya radiovasitəsilə çıxış edənlərin kifayət qədər danışıq qabiliyyəti olmasına baxmayaraq, yenə də həmin şəxslərəmüəyyən məhdudiyyətlər qoyulurdu. Bu da istər-istəməz həmişə bizim danışıq üslubumuza gətirib çıxarırdı,yəni yazı intonasiyasına. Bu isə tamamilə səhv idi. çünki yazı dili ilə şifahi nitq tam fərqlidir. Bu ənənə müasirdövrümüzdə də öz təsirini saxlayıb. Qəribədir ki, buna savadlılıq, ədəbilik nümunəsi kimi baxılır. Bu isə uzunillərin mənfi mənada ənənəsindən, təcrübəsindən irəli gəlir.Bugünkü dünya yazan dünyadan daha çox danışan dünyadır. Azərbaycanlılar o qədərdə yaxşı danışanmillət hesab olunmur. Deyək ki, məsələn, bizim başqa xalqlarda olduğu kimi, uzun illər teatrımız, kinomuzolmayıb. Uzun müddət biz danışmaqdan qorxmuşuq, utanmışıq. Bizim danışıq dili imkanlarımızda da xeyliproblemlər var. Söhbət ədəbi danışıqdan gedir. Yəni, dialekt, şivə, ləhcə səviyyəsində bizim danışıq tərzimiz426