Azərbaycanın dövlət rəmzlərinə və atributlarına dair məqalələr

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────Ümummilli lider müstəqil dövlətimizin ilk Konstitusiyasının yaradıcısıdırDövlətin əsaslarını, əsas insan və vətəndaş hüquqlarını, vəzifələrini, qanunvericilik, icra və məhkəməhakimiyyətini, dövlət quruluşunu, mülkiyyət formalarını və dövlət həyatının digər bu kimi məsələlərinimüəyyənləşdirən Konstitusiyanın qəbul edilməsi hər bir dövlətin həyatında mühüm ictimai-siyasi hadisədir.Tarixi qanunauyğunluq nəticəsində keçmiş Sovetlər Birliyi süqut etdikdən sonra xalqımız öz millimüqəddəratını sərbəst təyin etmək, milli dövlət quruculuğunu formalaşdırmaq və hüquqi, demokratikcəmiyyət yaratmaq imkanı əldə etdi...Ümummilli lider Heydər Əliyevin imzaladığı "Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 80 illiyinin keçirilməsihaqqında" 30 yanvar 1998-ci il tarixli sərəncamında göstərilir: "...Bu tarixi gün Azərbaycan xalqının həyatınaböyük və əlamətdar hadisə kimi daxil olmuşdur. Şərqdə ilk demokratik dövlət quruluşunu yaratmış AzərbaycanXalq Cümhuriyyəti istiqlaliyyətimizi elan edərək, xalqımızın müstəqillik əzmini nümayiş etdirmişdir.Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti ölkənin daxilində və xaricində yaranmış gərgin və mürəkkəb ictimai-siyasişəraitdə fəaliyyət göstərmişdir. Bu dövlətin qısa bir müddətdə həyata keçirdiyi tədbirlər xalqımızın tarixindəböyük iz buraxmışdır"17 aylıq fəaliyyəti dövründə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamentinin 145 iclası keçirilmişdir. İlkiclas 1918-ci il dekabrın 7-də, son iclas isə 1920-ci il aprelin 27-də olmuşdur. Fəaliyyəti dövründə AzərbaycanCümhuriyyəti Parlamentinin müzakirəsinə 270-dən yuxarı qanun layihəsi çıxarılmışdır ki, onlardan da 230-ayaxını təsdiq edilmişdir. Lakin Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövründə müstəqil respublikanınKonstitusiyasını qəbul etmək mümkün olmamışdı.Ancaq cümhuriyyətin fəaliyyət göstərdiyi dövrdə Konstitusiya xarakteri daşıyan bir neçə aktlar,qərarlar qəbul edilmiş və hökumət onların əsasında işləmişdir. Ona görə də bu dövrü, müəyyən qədərKonstitusiya quruculuğunun başlanğıcı kimi qiymətləndirmək olar.Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövlətin zəruri atributu olan dövlət bayrağı haqqında, həmçinin dövlətdili haqqında qərarlar qəbul etmişdir.Təəssüflər olsun ki, 1920-ci il aprelin 27-28-də RSFSR beynəlxalq hüquq normalarını kobudcasınapozaraq, müharibə elan etmədən öz silahlı qüvvələrini Azərbaycana yeritmiş, suveren Azərbaycan ərazisini işğaletmiş, qanuni seçilmiş hakimiyyət orqanlarını zorakılıqla devirərək Azərbaycan xalqının çox böyük qurbanlarbahasına qazandığı müstəqilliyinə son qoymuşdur.Azərbaycan xalqı yalnız 18 oktyabr 1991-ci ildə öz tarixi dövlət müstəqilliyini bərpa et-dikdənsonra Konstitusiyasını qəbul etmək imkanı əldə etdi.Ümummilli lider Heydər Əliyevin sədrliyilə layihəsi hazırlanmış və 12 noyabr 1995-ci ildə ümumxalqsəsverməsi (referendum) yolu ilə müstəqil Azərbaycan dövlətinin ilk Konstitusiyasının qəbul edilməsixalqımızın tarixində ən parlaq səhifələrdən biridir. Konstitusiyanın 158 maddəsindən 48-i, başqa sözlə, üçdə biriinsan və vətəndaş hüquq və azadlıqlarına həsr edilmişdir.Müstəqil dövlətimizin ilk Konstitusiyası respublikamızın əvvəlki konstitusiyalarından prinsipcəköklü surətdə fərqlənir. Belə ki, əvvəlki sosializm dövrünün konstitusiyalarında sivil dövlətquruculuğunda əsas institut olan hakimiyyət bölgüsü prinsipindən imtina edilmişdi. Lakin yeniKonstitusiyada bu tarixi və metodoloji səhv aradan qaldırılmış, hakimiyyətin qanunverici, icrahakimiyyəti və məhkəmə hakimiyyətindən ibarət bölgüsü aparılmışdır.Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 7-ci maddəsinin IV hissəsində göstərilir ki, Konstitusiyanınmüddəalarına əsasən qanunvericilik, icra və məhkəmə hakimiyyətləri qarşılıqlı fəaliyyət göstərir və özsəlahiyyətləri çərçivəsində müstəqildirlər. Konstitusiya ən yüksək hüquqi qüvvəyə malik olmaqla, AzərbaycanRespublikasında birbaşa hüquqi qüvvədədir və bütün qanunvericilik aktları Konstitusiyanın müddəalarınauyğun qəbul edilməlidir. Təsadüfi deyildir ki, müstəqil dövlətimizin ilk Konstitusiyasının qəbulundan sonraMilli Məclis Avropa standartlarına və beynəlxalq hüquq normalarının tələblərinə uyğun 2500-dən artıq qanunvə qərar qəbul etmişdir.Dünya təcrübəsi göstərir ki, Konstitusiya bir qayda olaraq, uzun müddət üçün qəbul olunur. Lakin həyatınirəli sürdüyü tələblər, ictimai-siyasi münasibətlərin inkişafı qanunvericilikdə, o cümlədən ölkəmizin ali qanunuolan Konstitusiyada da dəyişiklikləri zəruri edir.Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin "Azərbaycan RespublikasınınKonstitusiyasında dəyişikliklər edilməsi məqsədi ilə ümumxalq səsverməsi (referendum) keçirilməsi194