Azərbaycanın dövlət rəmzlərinə və atributlarına dair məqalələr

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────Bu, bütün həyatını xalqına, onun əbədi azadlığına, milli müstəqilliyinə həsr edən fədakar bir insanın, artıqdünya miqyasında tanınan, etiraf və qəbul olunan regional-praqmatik bir siyasətçinin mövqeyi, missiyasıdır.İstər ABŞ-da nüfuzlu siyasət, politologiya dairələrindəki çoxsaylı görüşləri, istər Avropa Şurasındakı gərgin,cəsarətli fəaliyyəti onu dünya miqyasında yeni, çox böyük perspektivləri olan siyasət və dövlət adamı, millilider kimi tanıtmışdır. Dahi xilaskar Heydər Əliyevin həyat, hakimiyyət, siyasət, diplomatiya universitetləriniuğurla bitirən, Heydər Əliyev ideyalarının xilaskarlıq qüdrəti ilə, tükənməz Azərbaycan sevgisilə silahlananİlham Əliyev sabahlarımızın ən ümidverici, ən real, əsl ümumxalq sevgisi qazanan lideridir.Respublikamızın dövlət dilinə, doğma Azərbaycan dilinə həqiqi övlad, əsl vətəndaş münasibəti, dilimizintarixi və çağdaş maraqlarını layiqincə qorumaq, onu daim inkişaf etdirmək xətti azərbaycançılıq ideyaları iləsilahlanan, dilimizə elmi-praktik münasibəti ilə digər kiçik partiyalardan seçilən, yüksəkdə duran YeniAzərbaycan Partiyasının strateji hədəflərindən biridir. Yeni əlifbaya — latın qrafikalı yeni Azərbaycanəlifbasına keçidi özünəməxsus elmi-nəzəri təmkinlə, cəsarətli prinsipiallıqla reallaşdıran, dövlət dilinin tətbiqiişinin təkmilləşdirilməsi işi ilə bağlı xüsusi fərman imzalayan və bunu daim nəzarətdə saxlayan Heydər Əliyevon illər boyu Azərbaycan dilinin ən böyük müdafiəçisi olub.Bu məqamda bir qədər tarixə nəzər salaq. Azərbaycan KP MK-nın 1969-cu il iyul plenumundarespublikanın rəhbəri seçilən Heydər Əliyev ana dilinə, onun özünəməxsus mülayimliyinə, səmimiyyətinə, eynizamanda sərt məntiqinə, məhəbbətlə böyümüş bir azərbaycanlı kimi həmin dilin daşıdığı psixoloji gücü, mənəvienerjini mənimsəmişdi. Böyük fəxr və qürur hissi ilə demək olar ki, rus dilini nə qədər gözəl öyrənib, həmindildə ölkənin tanınmış ictimai-siyasi xadimlərinin belə qibtə etdikləri bir səviyyədə danışsa, nitqlər söyləsə,məruzələr etsə də, doğma Azərbaycan dilinin cazibəsindən heç zaman qopmamışdı.Keçən əsrin 70-ci illərindən etibarən Azərbaycanın müxtəlif ali məktəblərində “Ana dili və ədəbiyyat”ixtisası üzrə tələbə qəbulunun həcmi artırıldı: qəbulda ana dilində yazılı imtahan ən müxtəlif ixtisaslar üzrəməcburi hesab edildi. Təəssüf ki, o vaxt Azərbaycan rəhbərinin “millətçi mövqeyi barədə” Moskvaya “donos”yazan ziyalılar da vardı. Bəzi elm, ədəbiyyat və mədəniyyət xadimləri isə hadisələrin axarından qıraqda,gözləmə mövqeyində dayanmağı üstün tuturdular. Məhz buna görə, yetmişinci illərin ikinci yarısındaAzərbaycan SSR-in Konstitusiyası hazırlanarkən respublika rəhbəri Heydər Əliyev özü yaradıcı ittifaqlara xəbərgöndərməli olmuşdu ki, Konstitusiyaya Azərbaycan SSR-də dövlət dilinin Azərbaycan dili olması barədə xüsusimaddə salınmasını tələb etsinlər. Yalnız bu xəbər - işarədən sonra yaradıcılıq ittifaqları hərəkətə gəlmiş vəMoskvanın, imperiya strukturlarının ciddi, ardıcıl müqavimətini qırmaq mümkün olmuşdu. “Pərdə arxasında”gedən, cəmiyyətdən gizlədilən bu mübarizədə o vaxtkı SSRİ rəhbərliyi dəfələrlə Heydər Əliyevi öz sərtmövqeyindən çəkindirməyə çalışsa da, nəticədə Heydər Əliyev iradəsi, Heydər Əliyev cəsarəti qalib gəldi:Konstitusiyada 73-cü maddə — “Azərbaycan SSR-in dövlət dili Azərbaycan dilidir” maddəsi təsdiq olundu,tarixi fakta çevrildi. Təxminən 20 il sonra — 1995-ci il oktyabrın 31-də Azərbaycan Elmlər Akademiyasındakeçirilən ümumrespublika müzakirəsində Prezident Heydər Əliyev o gərgin mübarizəni və qələbəni bir dahayada saldı.Ötən əsrin 70-ci illəri Azərbaycan dili və milli dilçilik elmimizlə bağlı itirilənlərin bərpası, səhvlərin,saxtalıqların düzəlişi dövrü oldu. Belə ki, 30-cu illərdə Azərbaycanda qadağa edilən, arzuolunmaz “qara sahə”adlandırılan türkologiya 70-ci illərdə əsaslı inkişaf dövrünə qədəm qoydu. Bununla da əsrin əvvəllərində olduğukimi, Bakı yenidən dünya türkologiya elminin mərkəzinə çevrildi. Təsadüfi deyildir ki, Sovetlər İttifaqındaburaxılan yeganə “Türkologiya” jurnalı Azərbaycanda nəşr edilirdi. Həmçinin 70-ci illərin sonlarında HeydərƏliyevin təşəbbüsü ilə dördcildlik “Müasir Azərbaycan dili” dərsliyinə Dövlət mükafatı verilməsi Azərbaycandilinə böyük qayğının, əsl rəhbər diqqətinin nəticəsi idi.Müəyyən qədər unudulan, tarixin gizlinində xalqdan ayrı salınan milli ədəbiyyat və mədəniyyətnəhənglərinin üzə çıxarılması, bu yolla Azərbaycan dilinin böyük əbədi yaddaşının, qanunauyğun bədii şüurhərəkətinin bərpası, nəticədə dilin daxili enerjisinin min illər boyu yığılan etnogenetik, ruhi-mənəvipotensialının oyadılması, hərəkətə gətirilməsi Heydər Əliyevin misilsiz xidmətlərindən biridir. Xalqın ədəbiyyatvə mədəniyyət xadimlərinə ucaldılan heykəllər, yubileylər vasitəsilə xalqa qaytarılan İmaməddin Nəsimilər,Molla Pənah Vaqiflər, Həsən bəy Zərdabilər... Onların heykəlləri Azərbaycan dilinin tarixi uğurlarını, sənətzirvələrini milli mühitin daimi, əbədi enerji mənbəyinə çevirir, ümummilli intibahda “gizli” iş görürdü.Beləliklə, Heydər Əliyevin Azərbaycan dili siyasəti çox geniş mənası, elmi-konseptual əsasları ilə, əslində,Azərbaycanı xilasetmə yolunun mühüm tərkib hissəsi idi.Zəngin dövlətçilik təcrübəsinə malik, ideyalarının əsas, bütöv, son məqsədi, məramı Azərbaycanın əbədiazadlığı olan ümummilli lider Heydər Əliyevin “Azadlıq, istiqlaliyyət hər bir xalqın milli sərvətidir” və “Tarixi424