Azərbaycanın dövlət rəmzlərinə və atributlarına dair məqalələr

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────inkişaf etdirilməsi, dilin inkişafı və tədrisi məsələlərinin uzlaşdırılması və təkmilləşdirilməsi məsələləri sənəddəyer alıb. Eləcə də dilçi alimlərin müasir informasiya və kommunikasiya texnologiyalarının yaradılmasındaiştirakının təmin edilməsi, dil (ədəbi dil) və mədəniyyət tarixinin daha əsaslı tədqiqini təmin etmək üçün qədimdillərin tarixinin öyrənilməsi vəzifələri qarşıya qoyulub. Dilin inkişafını və ədəbi dil normalarının qorunmasınıtəmin edən qanunvericilik bazasının təkmilləşdirilməsi, dil və nitq mədəniyyətinin yüksəldilməsi, Azərbaycandilinin lüğət tərkibinin və qrammatik normalarının sistemləşdirilməsi, Azərbaycanda dil situasiyalarının və diləlaqələrinin öyrənilməsi də sənəddə yer alan vəzifələrdir.Təhsilin bütün pillələri üzrə yeni standartlarDövlət Proqramının icrasına dair Tədbirlər Planında həyata keçiriləcək tədbirlərin adı və icraçılar daqeyd olunub. Belə ki, dövlət dilinin elm və təhsil müəssisələrində istifadəsi və tətbiqi ilə bağlı mövcud normativhüquqi aktların təkmilləşdirilməsinə dair təkliflərin hazırlanması məsələləri, Azərbaycan dilinin tədrisimetodikasının təhsilin bütün pillələri üzrə yeni standartlarının, Milli transliterasiya standartlarının hazırlanmasıqeyd olunub. Azərbaycan dilinin dövlət dili kimi inkişafında və dilin təmizliyinin qorunmasında, eləcə də ədəbidilin normaları¬na əməl olunmamasının, reklamlarda, ictimai iaşə obyektlərində dilin leksik və qrammatikqaydalarının pozulmasının qarşısının alınmasında ictimaiyyətin iştirakının təmin edilməsi və operativ tədbirlərgörülməsi məqsədilə qaynar xəttin yaradılması göstərilib. Tədbirlər planında küçə adları, afişa və reklamlardaAzərbaycan ədəbi dilinin normalarının pozulması hallarının qarşısını almaq məqsədilə zəruri tədbirlərin həyatakeçirilməsinin təmin edilməsi ilə bağlı məsələlər yer alıb.Azərbaycan dilinin tədrisinin genişləndirilməsi ölkəmizin xaricdəki diplomatik nümayəndəliklərindəəcnəbi vətəndaşlar, diaspor nümayəndələri və digər maraq göstərən şəxslər üçün təsərrüfat hesablı Azərbaycandili kurslarının yaradılmasına dair təkliflərin hazırlanması, ali təhsil müəssisələrində müvafiq ixtisaslar üzrə“Nitq mədəniyyəti” fənninin tədris olunmasının təmin edilməsi məsələsini qarşıya qoyub. Eləcə də dövlətidarəçiliyində Azərbaycan dilinin düzgün tətbiq olunması məqsədilə maarifləndirmə tədbirlərinin və treninqlərintəşkil edilməsi məsələləri Tədbirlər Planında yer alıb.Azərbaycan dilinin tətbiqinin genişləndirilməsi isə ölkədə tədrisin digər dillərdə aparıldığı ümumtəhsilmüəssisələrində dövlət dilinin tədrisinin təmin edilməsi, qədim dünya dillərinin və qədim mədəniyyətlərinöyrənilməsi üçün yeni layihələrin hazırlanması və həyata keçirilməsini nəzərdə tutub. Türk dillərinin fonetika,leksika və qrammatikasının müqayisəli tədqiqi sahəsində işlərin intensivləşdirilməsi, ortaq əlifba, terminologiyavə ədəbi dillə bağlı birgə layihələrin hazırlanması məsələləri də Tədbirlər Planına daxil edilib. O cümlədən,Azərbaycan dilinə daxil olan yeni elementlərin öyrənilməsi, sistemləşdirilməsi və tətbiqinin genişləndirilməsiilə bağlı tədbirlərin həyata keçirilməsi, ana dilimizin müxtəlif dialekt və şivələrinin müasir dövrün tələblərinəuyğun olaraq öyrənilməsinin təmin edilməsi də sənəddə yer alıb.KİV-də dövlət dilinin təbliğiTədbirlər Planında, həmçinin qeyd edilib ki, qloballaşma şəraitində Azərbaycanda dil situasiyasının vədillərin qarşılıqlı əlaqəsinin öyrənilməsi intensivləşdirilməli, ölkəyə idxal olunan malların etiketlərində vəadlarında istehlakçılar üçün Azərbaycan dilində zəruri məlumatların olmasına nəzarət edilməli, küçə adları, afişavə reklamlarda Azərbaycan ədəbi dilinin normalarının pozulması hallarının qarşısını almaq məqsədilə zəruritədbirlərin həyata keçirilməsi təmin edilməlidir. Həmçinin milli transliterasiya standartları əsasında Azərbaycanəlifbasından digər əlifbalara transliterasiyanı həyata keçirən proqram təminatı hazırlanmalıdır.Azərbaycan dilinin öyrənilməsi və təbliği sahəsində informasiya-kommunikasiya texnologiyalarınıntətbiqi ilə bağlı Azərbaycan dilinin dövlət dili kimi ümumi informasiya bazasının yaradılması, ana dilinintəkmilləşdirilmiş yeni orfoqrafik, izahlı, frazeoloji, terminoloji, tərcümə, ensiklopedik və tezlik elektronlüğətlərinin hazırlanması qeyd olunub. O cümlədən, Azərbaycan dilində internet resurslarının, elektron vəinteraktiv dərsliklərin yaradılması istiqamətində fəaliyyətin gücləndirilməsi, AMEA Əlyazmalar İnstitutundasaxlanılan əlyazmalardan istifadəni asanlaşdırmaq məqsədilə “Əlyazmaların elektron kitabxanası”nın və internetportalının yaradılması məsələləri sənəddə yer alb. Beynəlxalq standartlar əsasında milli terminoloji informasiyasisteminin və Azərbaycan dilində antiplagiat sistemin yaradılması, Azərbaycan dilinin daha geniş istifadəsinintəmin edilməsi üçün internet texnologiyalarının, maşın tərcüməsi sistemlərinin və digər müasir tətbiqi linqvistiktexnologiyaların yaradılması və inkişaf etdirilməsi də Tədbirlər Planına daxildir.441