Azərbaycanın dövlət rəmzlərinə və atributlarına dair məqalələr

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────Konstitusiya insanın əsas hüquq və azadlıqlarına ali hüquqi qüvvə verir,onun şərəf və ləyaqətini müdafiə edirXXI əsrdə biz müasir dünyanın mənzərəsinin köklü dəyişikliklərə məruz qaldığının şahidi oluruq.Bu gün demokratiya, hüququn aliliyi və insan hüquqlarına hörmət ayrılıqda hər bir dövlətdə, bütövlükdəisə beynəlxalq münasibətlərdə müəyyənedici amillər kimi çıxış edir.İstənilən demokratik cəmiyyətin əsasını insan hüquq və azadlıqlarının tanınması və onlarınsəmərəli təminatı mexanizmlərinin mövcudluğu təşkil edir. Cəmiyyətin inkişafı, onun maddi və mənəviçiçəklənməsi, vətəndaş sülhü yalnız insanın ali dəyər, onun hüquq və azadlıqlarının təmin edilməsinin isədövlətin başlıca vəzifəsi və əsas təyinatı olaraq qəbul edildiyi şəraitdə mümkündür.Azərbaycanda hüquqi dövlət quruculuğunun əsas istiqamətlərindən biri siyasi-hüquqi sistemin kökündəndemokratikləşmə istiqamətində əsaslı surətdə dəyişdirilməsindən ibarət olmuş, həm də bu proses mahiyyətetibarı ilə dövlət və cəmiyyət həyatının bütün sahələrini əhatə etmişdir. Şübhəsiz ki, bunların əsasında dünyaşöhrətli siyasi xadim, ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin birbaşa rəhbərliyi ilə hazırlanaraq 1995-ci ilin 12noyabrında ümumxalq səsverməsi - referendum yolu ilə qəbul edilmiş Azərbaycan RespublikasınınKonstitusiyası durur. Məhz Konstitusiya ölkədəki köklü dəyişikliklərə müsbət təsir göstərmiş, hüquqi dövlətquruculuğu prosesinin əsas istiqamətlərini müəyyən etmişdir.Ümumiyyətlə, "konstitusiya" anlayışının özü latın mənşəli "constitutio" sözündən olub təsis etmək,qurmaq mənasını daşıyır. Ənənəvi olaraq bu termin ictimai və dövlət quruluşunu, seçki sistemini, hakimiyyət vəidarəetmə orqanlarının təşkili və fəaliyyəti prinsiplərini, vətəndaşların əsas hüquq və vəzifələrini təsbit edəndövlətin Əsas Qanunu ehtiva edir. Məhz bu termin Konstitusiyanın təsisedici xarakterini müəyyən edir.Müasir anlamda ilk konstitusiya aktları və yaxud konstitusiyalar məhz XVII-XVIII əsrlərdə yaranmışdır,baxmayaraq ki, dövlətçiliyin yaranma tarixi daha əvvəlki dövrlərə gedir. Bu onunla əlaqədardır ki, məhz qeydolunan dövrdə insanlıq şəxsi azadlığının ali dəyərini anlayaraq dövləti qoyulmuş qaydalara tabe olmağa məcburetmişdir. Konstitusiya haqqında təsəvvürlər bir qədər əvvəllər meydana gəlsə də, həmin dövrdə bu təsəvvürlərəsasən demokratiya və ədalət anlayışı əsasında dövlət hakimiyyətinin səmərəli təşkili məsələləri ətrafındaqurulmuşdu. Artıq Konstitusiyanın qəbulunda məqsəd dövlət hakimiyyətinin həyata keçirilməsində sərhədimüəyyənləşdirmək, bu hakimiyyəti müəyyən çərçivə daxilində məhdudlaşdırmaq və bu hakimiyyətin həyatakeçirilməsi zamanı mövcud hakimiyyət qollarının həm bir-birinə qarşı, həm də insan şəxsiyyətinə münasibətdəhörmətin bərqərar edilməsi olmuşdur.Digər normativ aktlardan fərqli olaraq, Konstitusiya demək olar ki, bütün müasir dövlətlərin əsasqanunudur. Çünki ölkənin sosial-iqtisadi strukturunda, ictimai-siyasi həyatında baş verən bütün dəyişikliklərinməzmunu bu və ya digər formada Konstitusiyaya uyğun aparılır. Konstitusiyanın inkişafı ümumilikdəcəmiyyətin və dövlətin özünün inkişaf mərhələlərinə müvafiq olur. Konstitusiya cəmiyyətin və dövlətin bütüntəbəqələrinə ümumi şəkildə sirayət etdiyinə görə, o özündə həyatın bütün sahələrini əhatə edən müddəaları əksetdirir. Onun mətnində həm bəyanatlar, həm proqram şəkildə həyata keçirilən tədbirlər siyahısı, həm də bəziməqamlarda tarixi istinadlar da öz əksini tapa bilər. Lakin bütün bununla yanaşı, Əsas Qanun normativ hüquqixarakter daşıyır, yəni nə qədər müxtəlif sosial hadisələrlə əlaqədar olsa da, Konstitusiya hüquq normalarısistemidir və bütün hüquq sisteminə xas olan tənzimləmə, qoruma funksiyalarını yerinə yetirir. Konstitusiyahəm də qanunvericilik sistemində bütün digər normaların keyfiyyət və xarakterinin müəyyən edilməsi üçünbaşqa heç bir hüquqi aktın malik olmadığı funksiyanı - hüquq normalarının hüquqa uyğunluğununqiymətləndirilməsi, müəyyənləşdirilməsi funksiyasını yerinə yetirir. Bu mənada o, digər qanunlardan fərqlənir.Konstitusiyanın Əsas Qanun olması özünü digər aspektlərdə də büruzə verir. Əsas müddəaları dövlətin vəcəmiyyətin inkişafının faktiki olaraq bütün sahələrini əhatə etsə də, Konstitusiya daha çox ümumi tənzimetməni213