Azərbaycanın dövlət rəmzlərinə və atributlarına dair məqalələr

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────müəyyənləşdirir, bütün digər qanunlardan daha çox cəmiyyətə, xalqa, sosial təbəqələrə, ümumilikdə insana vəvətəndaşa ünvanlanır. Konstitusiya üçün ümumi tənzimetmə daha səciyyəvidir.Konstitusiya əsas sosial-siyasi institutlara verilən tələbləri müəyyən etməklə onları formalaşdırır vəbununla da belə demək mümkünsə, bütün sistemin əsasını təşkil edir. O, qanunvericilik sisteminin yaradılmasıvə dəyişdirilməsi qaydalarını, onun məzmununu müəyyən edir. Bir sözlə, Konstitusiya mövcud sistemin konkretolaraq necə olduğunu və necə olmalı olduğunu ortaya qoyur.Azərbaycan dövlət müstəqilliyini 1991-ci ildə bərpa etsə də, ölkədə mövcud olan ictimai-siyasi qeyrisabitlik,vətəndaş itaətsizliyi, xaos, hakimiyyət uğrunda zorakılığa söykənən mübarizə və anarxiya yeniKonstitusiyanın qəbul edilməsinə ciddi əngəllər yaradırdı. Həmin vaxt, ilk növbədə, cəmiyyətdə sabitliyi bərpaedə biləcək yeni Konstitusiyanın əsasını təşkil edən ideya və dəyərlər üzərində razılıq əldə edilməsini təminedən siyasi iradə və müdrikliyə çox böyük ehtiyac var idi. Həqiqət ondan ibarətdir ki, Azərbaycan xalqınınümummilli lideri, görkəmli siyasət və dövlət xadimi Heydər Əliyevin hakimiyyətə ikinci dəfə xalqın təkidlitələbləri ilə qayıdışınadək Azərbaycan vətəndaş müharibəsi astanasına sürüklənmiş, milli dövlətçiliyimiz məhvolmaq təhlükəsi ilə üzbəüz qalmışdı. Məhz belə bir məqamda Heydər Əliyev öz böyük xarizması və peşəkarlığıhesabına xalqı müstəqil Azərbaycan və azərbaycançılıq ideyaları ətrafında birləşdirərək özünün tariximissiyasını yerinə yetirdi. Tədricən ölkədə ictimai-siyasi sabitlik bərpa olundu, həyata keçirilən məqsədyönlüsiyasət nəticəsində qanunçuluq və hüquq qaydası bərqərar edildi. Bütün bunlar isə Azərbaycan xalqının vədövlətinin tarixində ilk milli Konstitusiyanın qəbul edilməsi üçün lazımi ictimai-siyasi şəraitin yaradılması ilənəticələndi.Azərbaycan Respublikasının ilk milli Konstitusiyasının yaradılması ulu öndər Heydər Əliyevin tarixixidmətlərindən biridir. Təsadüfi deyildir ki, ümummilli lider Heydər Əliyev Konstitusiya layihəsini hazırlayanxüsusi komissiyaya bilavasitə sədrlik etmiş, dəfələrlə layihənin açıq müzakirəsini təşkil etməklə onun müasirdəyərləri özündə ehtiva edən ən yetkin formada qəbul olunmasını təmin etmək üçün gərgin əmək sərf etmişdir.Nəhayət, Konstitusiyanın layihəsi ümumxalq müzakirəsi üçün 1995-ci il oktyabrın 15-də dərc edilmiş və1995-ci il noyabrın 12-də keçirilmiş referendumda seçicilərin 94,8 faizi Konstitusiyanın qəbul edilməsininlehinə səs vermişlər. Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası 1995-ci il noyabrın 27-dən qüvvəyə minmişdir.Konstitusiyanın qəbul edilməsi xalqımızın tarixi ənənələrinə uyğun olan və eyni zamanda, ölkəmizdəmüasir dünyanın hüquqi dövlət və vətəndaş cəmiyyəti quruculuğu tələblərinə cavab verən dövlətçiliyinformalaşdırılması, siyasi sistemdə və hüquq sistemində möhkəm özülün yaradılması işində mühüm addımolmuşdur.Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası ənənəvi Konstitusiya anlayışının ehtiva etdiyi bütün təməlprinsipləri özündə əks etdirir.Əsas Qanunda Azərbaycan Respublikası hüquqi dövlət kimi müəyyən edilir. İnsan və vətəndaşın hüquqvə azadlıqları, onların tanınması, müdafiə və təmin edilməsi qanunvericiliyin, onun tətbiq edilmə təcrübəsininhüquqi xarakterinin əsas və təyinedici meyarı kimi təsdiq olunur. Azərbaycan RespublikasınınKonstitusiyasında təsbit edilmiş insan və vətəndaşın hüquq və azadlıqlarının prioritet prinsipi dövləthakimiyyətinin bütün sahələrinə ünvanlanaraq onları bu hüquqlarla əlaqələndirir və onlar üçün müəyyənvəzifələr yaradır.Ölkə Konstitusiyasının 147-ci maddəsi birbaşa şəkildə təsbit edir ki, "Azərbaycan RespublikasınınKonstitusiyası Azərbaycan Respublikasında ən yüksək hüquqi qüvvəyə malikdir. Azərbaycan RespublikasınınKonstitusiyası Azərbaycan Respublikasının qanunvericilik sisteminin əsasıdır". Əgər ölkədəki çoxsaylı hüquqiaktları bir-birilə qarşılıqlı və əlaqəli şəkildə fəaliyyət göstərən bütöv bir sistem kimi təsəvvür etsək, bu zamanKonstitusiya bu sistemin əsası, özəyi, həmçinin bütün hüquq sisteminin inkişafının mənbəyidir. Belə ki,Konstitusiyanın əsasında həm əvvəllər mövcud olmuş ənənəvi hüquq sahələri inkişaf etdirilərək müasir dövrüntələblərinə uyğunlaşdırılmış, həm də iqtisadiyyatda, sosial inkişafda, siyasətdə və mədəniyyətdə baş verəndəyişikliklərlə əlaqədar yeni hüquq sahələri təşəkkül tapmışdır.214