Azərbaycanın dövlət rəmzlərinə və atributlarına dair məqalələr

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────Referendumun keçirilməsi insan hüquq və azadlıqlarının qorunmasını daha da gücləndirdi, vətəndaşlaraOmbudsmana, Konstitusiya Məhkəməsinə birbaşa müraciət etmək hüququ verdi, ölkənin seçki sistemini dahada təkmilləşdirdi. Milli Məclisdə referendumun nəticələrindən irəli gələn müxtəlif qanun layihələri dəhazırlandı.Bu tədbirlər ilk növbədə Konstitusiyanın özündə müəyyən edilmiş konsepsiyanın reallaşdırılması,Azərbaycan hüquq sisteminin inkişaf etmiş dövlətlərin hüquq sisteminə və beynəlxalq hüquq normalarınauyğunlaşdırılması məqsədlərinə xidmət etmişdir. Bir amili etiraf etmək lazımdır ki, əgər Əsas Qanuna dəyişikliktarixi zərurətdən, ictimai tələbatdan irəli gəlməklə proqressiv nəticələrə imkan yaradırsa, yalnız onun sabitliyinivə dəyişilməzliyini əsas götirərək konstitusiya və qanunvericilik islahatlarından imtina etmək heç bir haldamütərəqqi addım kimi qiymətləndirilə bilməz.24 avqust 2002-ci il referendumunda Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının bir sıra maddələrindədüzəlişlərin edilməsi həmin dövr üçün ictimai münasibətlərin daha effektiv tənzimlənməsi naminə aparılan ənuğurlu konstitusion islahatların tərkib hissəsi idi. Konstitusiyada həmin əlavə və dəyişikliklər bir sırakonstitusion mexanizmləri daha dəqiq əlaqələndirirdi. Bu dəyişikliklər bir sıra məsələləri, o cümlədənAzərbaycan Respublikası Prokurorluğuna qanunvericilik təşəbbüsü hüququnun verilməsi, AzərbaycanRespublikasında apellyasiya instansiyası məhkəmələrinin yaradılmasını nəzərdə tuturdu. Konstitusiyaya edilənhəmin dəyişikliklər nəticəsində Azərbaycan Respublikası vətəndaşlarına, Azərbaycan RespublikasıMəhkəmələrinə, İnsan Hüquqları Üzrə Müvəkkilə, Azərbaycan Respublikası Konstitusiya Məhkəməsinəpozulmuş hüquq və azadlıqlarla bağlı şikayət, müraciət və sorğu vermək hüquqları verilib. Eyni zamanda,Azərbaycan Respublikasında keçirilən parlament seçkilərinin majoritar seçki sisteminə keçirilməsi və ölkəprezidenti vaxtından əvvəl vəzifədən getdikdə onun səlahiyyətlərini yerinə yetirmək hüququnun AzərbaycanRespublikasının Baş nazirinə verilməsi təsbit olunmuşdu.Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının mətninə 24 avqııst 2002-ci il tarixli referendumla edilmişdəyişikliklər, ilk növbədə, cəmiyyətimizin inkişafından doğan və Konstitusiyamızın, qanunlarımızın,bütövlükdə hüquq sistemimizin təkmillşdirilməsinə, demokratikləşdirilməsinə və insan hüquqlarının dahasəmərəli müdafiə edilməsinə xidmət etmiş, Əsas Qanunun çox mühüm əhəmiyyətə malik yeni müddəalarlazənginləşməsi ilə nəticələnmişdir.- Siz konstitusiyamızın hüquqi dövlət quruculuğu prosesindəki rolunu ətraflı şəkildə izah etdiniz.Ümumiyyətlə, Azərbaycan Konstitusiyasının inkişaf etmiş dövlətlərin əsas qanunları ilə müqayisədəüstünlükləri nədən ibarətdir?- Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının inkişaf etmiş dövlətlərin konstitusiyaları ilə müqayisədəkifayət qədər mütərəqqi hesab edilə biləcək müddəaları mövcuddur. Bunlardan biri Konstitusiyada sadalananinsan və vətəndaş hüquqlarının və azadlıqlarının Azərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı beynəlxalqmüqavilələrə uyğun tətbiq edilməsi ilə bağlıdır. Bu norma özündə insan hüquqlarının beynəlxalq standartlarauyğun tətbiqinə imkan verən mühüm prinsipi əks etdirir. Belə ki, qeyd olunan prinsip ölkəmizdə insan hüquq vəazadlıqlarının hamılıqla qəbul edilmiş beynəlxalq hüquq normalarında və insan hüquqlarına dair beynəlxalqmüqavilələrdə nəzərdə tutulanlardan daha artıq məhdudlaşdırılmasına imkan vermir.Konstitusiya ölkəmizin tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələri Azərbaycanın hüquq sistemininayrılmaz tərkib hissəsi elan edir və nəzərdə tutur ki, Əsas Qanun və referendumla qəbul edilən aktlar istisnaolmaqla, Azərbaycan Respublikasının qanunvericilik sisteminə daxil olan normativ hüquqi aktlar iləAzərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı dövlətlərarası müqavilələr arasında ziddiyyət yaranarsa, beynəlxalqmüqavilələr tətbiq edilir. Konstitusiyamızın insan hüquqlarının səmərəli müdafiəsinə yönəlmiş ümumimüddəaları ilə yanaşı, onun ən böyük hissəsi olan "Əsas insan və vətəndaş hüquqları və azadlıqları" fəslindəmüasir demokratik cəmiyyətdə təmin edilməsi zəruri olan bütün insan hüquqları və əsas azadlıqlar, onlarınreallaşdırılmasının ümumi mexanizmləri, həmçinin ayrı-ayrı hüquqların beynəlxalq standartlara müvafiq olaraqqanuni məhdudlaşdırılmasının yol verilən həddi təsbit edilmişdir.- Ziyafət müəllim, bəs müasir mərhələdə Azərbaycan Konstitusiyasının inkişaf dinamikasını necəxarakterizə edərdiniz?- Sevindirici haldır ki, bu gün ölkəmizdə Heydər Əliyev siyasi məktəbinin layiqli davamçısı, ölkəPrezidenti İlham Əliyev dövlətçilik kursunu uğurla davam etdirir. Ölkədə cəmiyyət və dövlət həyatının bütünsahələrini əhatə edən islahatlar aparılır və hakimiyyətin bütün qolları bu prosesdə fəal iştirak edir. Bütün bunlar,həmçinin milli səviyyədə formalaşmış əlverişli ictimai, siyasi, hüquqi və iqtisadi mühit gənc Azərbaycandövlətinin parlaq gələcəyinə olan inamı daha da artırır. Bu gün doğrudan da, hər bir azərbaycanlının fəxrlə276