Azərbaycanın dövlət rəmzlərinə və atributlarına dair məqalələr

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────hakimiyyətləri arasında səlahiyyətlər bölgüsü ilə bağlı mübahisələrin həllindən, Konstitusiyada nəzərdətutulmuş digər səlahiyyətlərin həyata keçirilməsindən ibarətdir.Öz fəaliyyəti dövründə Azərbaycan Respublikasının Konstitusiya Məhkəməsi ölkəmizdə demokratik,hüquqi, dünyəvi dövlət quruculuğu prosesində fəal iştirak etmiş, qəbul etdiyi qərarları ilə hər kəsinKonstitusiyamıza və qanunlara hörmət və ehtiramının, ədalət, azadlıq və humanizm kimi prinsiplərinmöhkəmləndirilməsinə, demokratiyanın və hüquqi mədəniyyətin inkişafına öz dəyərli töhfəsini vermişdir.Konstitusiya Məhkəməsi yeri gəldikcə öz qərarlarında Əsas Qanunun mətnində təsbit olunmuş, yaxudonun konsepsiyasından və məzmunundan irəli gələn, hüquqi dövlət ideyalarının, ümumiyyətlə, hüquqi fikrininkişafına, hüquq təcrübəsinin düzgün istiqamətlənməsinə yönəlmiş hüquqi mövqelərini ifadə edir. Məsələn,məhkəmə 2005-ci il 25 yanvar tarixli qərarında göstərmişdir ki, məhkəmələr üçün qanunun aliliyi və ədalətlilikkimi ümumbəşəri dəyərlər, ölkədə xalqın iradə ifadəsi kimi çıxış edən milli hüquq, habelə müasir demokratikcəmiyyətdə qəbul edilən beynəlxalq hüququn və məhkəmə icraatının prinsipləri mühüm əhəmiyyət kəsb edir.Hakimlər öz funksiyalarını qanuna uyğun, dəqiq, ağlabatan müddətlərdə, hər hansı üstünlüyə, ayrı-seçkiliyə vəya qərəzliliyə yol vermədən həyata keçirməklə, qanunda nəzərdə tutulmayan fərqlər qoymadan işdə iştirak edənbütün şəxslərə hörmət göstərməklə, tərəflərin bərabərliyi və çəkişməsinə əməl etməklə, işlərə hərtərəfli vəsübutların əsasında baxaraq hər kəsin ədalətli məhkəmə araşdırması hüququnu təmin etməlidirlər. Məhkəməhakimiyyətinə ictimaiyyət tərəfindən etimad bəslənməsi və ona hörmət olunması məhkəmə işininsəmərəliliyinin təminatıdır. 2005-ci il 21 oktyabr tarixli qərarında isə Konstitusiya Məhkəməsi qeyd etmişdir ki,insan hüquqlarına dair beynəlxalq hüquqi aktlar üçün ayrı-ayrı hüquqların qanuni şəkildə və demokratikcəmiyyətdə zəruri hallarda məhdudlaşdırılmasına aid müddəalar xarakterikdir. Ümumiyyətlə, yalnız tam, aydınvə demokratik cəmiyyətdə zəruri məhdudiyyətlərin qanunla müəyyənləşdirilməsindən sonra insan hüquqlarınınsəmərəli reallaşdırılması mümkündür. Bu, həm də demokratik nailiyyətlərin qorunmasının əsas təminatıdır.2008-ci il 8 may tarixli qərarda Konstitusiya Məhkəməsinin hüquqi mövqeyi ondan ibarət olmuşdur ki, hüququnaliliyi hüquqi dövlətin təməl prinsiplərindən biridir. Bu prinsipə riayət olunması demokratik cəmiyyətdə ədalətmühakiməsinin lazımi qaydada həyata keçirilməsinə dair hüquq kimi qəbul edilmiş ədalətli məhkəməaraşdırılması hüququnun həyata keçirilməsi zamanı xüsusi əhəmiyyət daşıyır. Hüququn aliliyi və ədalətmühakiməsinin lazımi qaydada həyata keçirilməsi müasir məhkəmə icraatının iki qarşılıqlı və bir-birinitamamlayan şərtləridir. Bu mövqeyin daha inkişaf etdirildiyi 2008-ci il 13 iyun tarixli qərarda isə məhkəməvurğulamışdır ki, Konstitusiya hüququnun doktrinası hüquqi müəyyənlik prinsipini Azərbaycan RespublikasıKonstitusiyasının Preambulasında öz əksini tapan qanunun aliliyinin əsas elementlərindən biri kimi tanıyır.Hüquqi müəyyənlik prinsipi isə digər tələblərlə yanaşı, ən ümumi mənada mövcud hüquqi vəziyyətə aidaydınlığı və müəyyənliyi nəzərdə tutur. Bu baxımdan məhkəmələr tərəfindən qəbul olunmuş qərarlarda həllolunan işə aid bütün zəruri məsələlərə aydınlıq gətirilməli, ziddiyyətli məqamlar aradan qaldırılmalıdır.Azərbaycan Respublikasının adından çıxarılan məhkəmə aktlarında işin ədalətli həllini şübhə altına alan,ziddiyyətlər yaradan və mübahisə üzrə iştirakçıların Konstitusiya məhkəmə müdafiəsi hüququna təsir göstərənmüddəalar olmamalıdır.Yeri gəlmişkən, müasir dövrdə milli və beynəlxalq hüquq sistemləri arasında qarşılıqlı əlaqələrinmöhkəmləndirilməsində də Konstitusiya Məhkəməsi mühüm rol oynayır.Ədalət mühakiməsi orqanı kimi Konstitusiya Məhkəməsinin fəaliyyətində əsas yeri Konstitusiyanınaliliyinin təmin edilməsi tutur. Bu və ya digər ölkədə Konstitusiyanın hüquqi müdafiəsi mexanizmindəKonstitusiya ədalət mühakiməsi institutunun rolunu və yerini yalnız milli amilləri və məhkəmə praktikasınınəzərə almaqla müəyyən etmək olar. Lakin danılmaz faktdır ki, hazırda bu institut demokratik hüquqi dövlətinayrılmaz atributuna, Konstitusiyanın hüquqi müdafiəsi mexanizminin əsas elementinə çevrilmişdir.Daha geniş anlamda isə bu gün ölkə həyatını Konstitusiyanın tələblərinə uyğun qurmaq və onun tətbiqini,xüsusilə də ölkə ərazisində ali və birbaşa hüquqi qüvvəsini təmin etmək həm dövlət orqanları, həm dəictimaiyyət qarşısında duran əsas tələblərdən biridir. Məhz Konstitusiya dəyərləri əsasında göstərilən fəaliyyət,217