Azərbaycanın dövlət rəmzlərinə və atributlarına dair məqalələr

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────Azərbaycan Konstitusiyası insan hüquq və azadlıqlarının əsas təminatçısıdırHər il noyabr ayının 12-si müstəqil Azərbaycanda Konstitusiya Günü rəsmi dövlət bayramı kimiqeyd olunur. 14 il əvvəl ümummilli lider Heydər Əliyevin təşəbbüsü və bilavasitə rəhbərliyi altındahazırlanaraq referendum yolu ilə qəbul edilmiş müstəqil Azərbaycan Respublikasının ilk milliKonstitusiyası xalqın dövlətçilik iradəsinin, suverenliyinin təcəssümünə çevrilən fundamental hüquqisənəd olmaqla cəmiyyətin ictimai-siyasi institutlarının fəaliyyətini, dövlətin idarəçilik sisteminitənzimləyir. Əsas Qanunda həmçinin Azərbaycan xalqının hüquqi, dünyəvi dövlət qurmaq, ədalətliiqtisadi və sosial qaydalara uyğun olaraq hamının layiqli həyat səviyyəsini təmin etmək, bəşəri dəyərlərəsadiqlik göstərərək bütün dünya xalqları ilə dostluq, sülh, əmin-amanlıq şəraitində yaşamaq və buməqsədlə qarşılıqlı fəaliyyət göstərmək niyyəti təcəssüm olunmuşdur.Əsas Qanunun ideya müəllifiMüstəqil yaşamaq haqqını təmin etmiş hər bir ölkədə Konstitusiya təkcə dövlətçiliyin hüquqi bazasınıyox, həm də xalqın milli inkişaf prioritetlərini müəyyənləşdirən, dövlət idarəçiliyinin çevik və işləkmexanizmlər əsasında həyata keçirilməsini təmin edən fundamental hüquqi sənəddir. Konstitusiya dövlətqanunlarının təməl prinsiplərini müəyyən edən Əsas Qanun olmaqla hökumətin fəaliyyətini nizamlayır,insanların cəmiyyətdə və biri-birinə münasibətdə əxlaqi davranışlarını qaydaya salır. Azərbaycan 1991-ci ilin 18oktyabrında dövlət müstəqilliyini elan edərək beynəlxalq birliyin tamhüquqlu üzvünə çevrildikdən sonrademokratik cəmiyyətin atributu olan, xalqın iradəsinin ifadəsi kimi qanunların aliliyini təmin edən, hüquqi,dünyəvi dövlət quruculuğunu, ədalətli iqtisadi və sosial qaydalara uyğun olaraq hamının layiqli həyatsəviyyəsini təmin edən yeni milli Konstitusiyanın qəbulu ciddi vəzifə kimi qarşıda dayanırdı. Bu, ilk növbədə,totalitar rejimdən liberal cəmiyyətə transfer olunmaq istəyən Azərbaycanda keyfiyyətcə yeni dövrün tələblərinəcavab verən demokratik hüquq sistemi formalaşdırmaq, dövlətin inkişaf perspektivlərini xalqın iradəsinintəcəssümü olan Konstitusiya ilə müəyyənləşdirmək zərurəti ilə şərtlənirdi.1991-1993-cü illərdə hakimiyyətdə xalqımızın etimad göstərdiyi siyasi qüvvənin olmaması dövlətidarəçiliyi mexanizmlərinin formalaşmasında ciddi maneəyə çevrilməklə yanaşı, daxili böhranın, vətəndaşitaətsizliyinin, xaos və anarxiyanın yaranmasına rəvac vermiş, qanunçuluğun və hüquq qaydalarının təminatı,vətəndaşların azad, təhlükəsiz yaşamaq hüququnun reallaşdırılması, ən nəhayət, ictimai asayişin qorunmasısahəsində əsaslı problemlər yaratmışdı.1992-ci ilin mayında silahlı yolla iqtidara yiyələnən AXC-Müsavat cütlüyünün bir illik hakimiyyətidövründə ölkədəki vəziyyət daha da gərginləşmiş, vətəndaşların təhlükəsiz yaşamaq kimi təbii hüquqununtəminatında ciddi problemlər yaranmışdı. Qanunçuluğun kövrək xarakter daşıması, hüquq-mühafizəorqanlarının üzərinə düşən vəzifələri həyata keçirə bilməməsi son nəticədə ictimai həyatın müxtəlif sahələrindəhərc-mərcliyin baş alıb getməsinə, cinayətkar ünsürlərin mütəşəkkil fəaliyyətinə, qanunsuz silahlıqruplaşmaların cövlan etməsinə münbit şərait formalaşdırmış, daxildə qeyri-sabit və təhlükəli vəziyyətə səbəbolmuşdu. Respublikada qanunçuluğun, hüquq qaydalarının son dərəcə zəif olması, dövlət idarəçiliyinin iflicvəziyyətə düşməsi, ayrı-ayrı siyasətçilərin “könüllü döyüşçü” adı altında qanunsuz silahlı dəstələr yaratmasınəticə etibarı ilə hakimiyyətdə olan qüvvələrin iflasını daha da sürətləndirirdi. Bir tərəfdən ayrı-ayrı məmurlarındövlətin o zamankı rəhbərinə tabe olmaması nəticəsində hakimiyyət böhranının dərinləşməsi, digər tərəfdən isəölkənin cənubunda və şimalında separatçıların məkrli niyyətlərlə baş qaldırması, Ermənistanla sərhəddəAzərbaycan torpaqlarının müdafiəsinin taleyin ümidinə buraxılması, daha sonra Gəncə hadisələri ölkədəkivəziyyəti dalana gətirib çıxarmışdı. Belə bir şəraitdə AXC-Müsavat cütlüyü hakimiyyətini qoruyub saxlamaqüçün yeni parlament seçkilərinin keçirilməsinə hər vəchlə mane olur, yeni konstitusiyanın qəbuluna tələsmirdi.219