Het beleid inzake unieke regionale talen

7
Het vergelijken van beleid: Nederland en Duitsland
van een etnocentrische vertekening vooral speelt, wanneer in vertaling
gebruik wordt gemaakt van onderzoeksinstrumenten, meestal een
schriftelijke vragenlijst, die elders ontwikkeld zijn ten behoeve van het
gebruik in het betreffende land. Zo’n vragenlijst kan de in het eigen land
relevante thema’s geheel negeren of zelfs onderwerpen aansnijden die voor
de betreffende samenleving taboe zijn. De kans op etnocentrische
vertekening is in ieder internationaal-vergelijkend onderzoek aanwezig, ook
in het onderhavige onderzoek waar het niet om cross-cultureel
survey-onderzoek gaat of gebruik wordt gemaakt van een door derden
ontwikkeld onderzoeksinstrumentarium. Etnocentrisme kan immers als een
aspect van subjectiviteit worden gezien en is in die zin onvermijdbaar.
Eenvoudig gezegd weet de onderzoeker altijd meer van het eigen land, dan
van het onderzochte buitenland, of, zoals Entzinger (1985:65) verwoordt,
men is als buitenlander vaak te zeer buitenstaander om alle beschikbare
informatie volledig naar waarde te kunnen schatten.
Om het probleem van etnocentrische vertekening zo gering mogelijk te
houden, ligt het voor de hand om de internationale vergelijking òf te
beperken tot een zo gering mogelijk aantal gevallen èn/òf te werken met wat
standaard- comparatieve variabelen genoemd kunnen worden.
Windhoff-Heritier (1993: 151-152) geeft een overzicht van dergelijke
7
standaard-variabelen. Er lijkt niets op tegen om de in deze studie
ontwikkelde BIC-benadering tevens als vergelijkingsmodel te gebruiken.
Dat impliceert dat de in de analyse van de vorming van het taalbeleid
gebruikte variabelen grotendeels met deze standaard-comparatieve
variabelen overeenkomen.
Het in de vergelijking betrekken van de context is een manier om de problemen
inzake de onduidelijkheid over de te vergelijken eenheden op te
Windhoff-Héritier (1993:151-152) noemt de volgende comparatieve onafhankelijke variabelen
die in het algemeen gebruikt worden in het internationaal-vergelijkend landenonderzoek voor
het analyseren van lange termijn-ontwikkelingen op politiek, economisch en maatschappelijk
terrein: het niveau van de economische en technologische ontwikkeling, de voornaamste
kenmerken van politieke instituties, lange termijn-waarden en de centrale aan het onderzochte
probleem verbonden waarden. Voor de korte termijn-kenmerken van dezelfde ontwikkelingen
worden de veranderingen in de wereldeconomie in ogenschouw genomen: is er van een
depressie of een hausse sprake. Externe schokken veroorzaakt door een internationale
politieke crisis, natuurrampen en technologische vernieuwingen. Lange termijn landgebonden
variabelen op politiek, economisch en maatschappelijk terrein zijn vervolgens specifieke
kenmerken van politieke instituties, de rol van de rechtspraak in het beleidsproces, het
partijensysteem, de maatschappelijk-organisatorische structuur in de zin van de organisatie
van belangen zoals vakbonden, milieu-organisaties, enz. En de organisatie van de publiekprivate
samenwerking. Korte termijn-landgebonden variabelen worden gevormd door de
uitkomsten van verkiezingen, wijzigingen in regerende coalities, nationale economische crises,
natuurrampen en nationale culturele ‘shocks’.
103