Het beleid inzake unieke regionale talen

34
35
36
Het beleid inzake unieke regionale talen
Reeds in de zomer van 1928 is het uur Fries op 48 scholen een feit
(Nommensen, 1992:17-19) 34
De Nordfriesische Verein vraagt verder om financiële ondersteuning voor
buitenschoolse arbeid op het terrein van de Friese taal en cultuur. Die ondersteuning
wordt, weliswaar slechts gedeeltelijk, door de
‘Reichsinnenminister’ toegewezen, met het argument dat de activiteiten van
de Verein mee zorgen voor het beschermen van de staat tegen een culturele
35
en politieke invasie vanuit het Noorden. Het gaat de centrale overheid niet
om het steunen van de Friese taal en cultuur, maar om de afweer tegen een
pro-Deens respectievelijk nationaal-Fries streven (Steensen, 1986:315-320).
Eerst in de loop van 1929 stelt de Pruisische regering, na interventie van
de met dr. Rudolf Muuß, sinds 1927 voorzitter van de Nordfriesische
Verein, in familiaire betrekkingen staande Pruisische minister van financiën,
onder het etiket ‘Heimatpflege’ bescheiden middelen voor het Fries in het
36
onderwijs ter beschikking. De overwegingen van de overheid blijven
buiten de openbaarheid. Zouden zij immers bekend geworden zijn, dan zou
dat waarschijnlijk slechts ten gunste van de Friesisch-schleswigsche Verein
geweest zijn, en die ambieerde juist de status van een nationale minderheid
om aan de opportunistische overwegingen van de gezagsdragers te
ontkomen. Dezelfde Pruisische regering neemt in 1928 een, als liberaal en
breeddenkend te kwalificeren verordening voor de Poolse en de Deense
minderheid aan, waarvan de kern luidt dat een zich tot de minderheid
bekennen, geverifieerd noch betwist mag worden. Maar iedere gedachte aan
een Noordfriese minderheid wordt als Deens gewroet bestreden of
belachelijk gemaakt. De Noordfriezen staan dan ook heel wat zwakker dan
de Poolse en de Deense minderheid in Pruisen, die op een
meerderheidspositie aan de andere kant van de grens kunnen wijzen
(Steensen, 1986:323-324).
Ook van de Duitse en Noordfriese pers, in potentie toch ondersteunende
actoren uit de tweede lijn van de beleidsvorming, hebben de Noordfriezen
Anno 1996/97 geldt die constatering voor 21 scholen in Noord-Friesland (Walker:1997:7).
De vrijgevigheid van de minister van Binnenlandse Zaken wordt niet gedeeld door de
regeringspresident van Sleeswijk, die van mening is dat de plannen van de Nordfriesische
Verein op een kunstmatige herleving van het Fries wijzen, welke niet in het belang van de
staat is. De reeds ver voortgeschreden “Eindeutschung” van de Friezen moet niet verstoord
worden door een subsidiëren van het Fries. Op tactische gronden moet echter ook een volledig
afwijzen van ieder verzoek worden vermeden, zo is zijn mening (Steensen, 1986:321).
De predikant dr. Rudolf Muuß kreeg in Noord-Friesland bekendheid, toen hij, wonend in
Flensburg, optrad als redenaar ten behoeve van de Duitse zaak aan de vooravond van het
plebisciet van 1920 (Steensen, 1997a:18-21, 42). Rudolf Muuß was gehuwd met Else
Muuß-Osterwald, waarvan de oudste zuster is gehuwd met dr. Hermann Höpker-Aschoff die
in 1925 Pruisisch minister van financiën werd (Steensen, 1997a:26).
256