Het beleid inzake unieke regionale talen

Het beleid inzake unieke regionale talen
Ook de parlementaire behandeling van het wetsvoorstel ter goedkeuring
van het Europees Handvest voor regionale of minderheidstalen op 19
oktober 1995 beperkte zich niet, zoals hiervoor reeds werd opgemerkt, tot
die talen. Enkele Kamerleden namen de gelegenheid te baat nogmaals
aandacht te vragen voor de positie van het Nederlands in Europees verband.
De rijksoverheid heeft zich buiten het taalgebruik in het bestuurlijk
verkeer heel wat vaker op het terrein van de taalplanning begeven, wanneer
het onderwijsaangelegenheden betreft. Hiervoor werd al gewezen op de
Nederlandse taalpolitiek in Nederlands-Indië, Suriname en de Nederlandse
Antillen, alsmede de functie van het onderwijs voor de nationale
communicatie, in casu de nationale taal. Ook is de komst van immigranten
genoemd als factor voor de opleving van het taalbesef onder autochtone
minderheden. De verandering van voorheen betrekkelijk homogene
samenlevingen in meer multiculturele gemeenschappen heeft voor een
nadere reflectie op het onderwijs gezorgd. Het Nederlandse beleid jegens de
eigen taal van allochtone groepen is lang terughoudend geweest. Eerst vanaf
het midden van de jaren zeventig zijn stapsgewijs instrumenten aangewend
om tot een duidelijker beleid te komen. Dat beleid is begonnen op het vlak
van de scholing en vervolgens de inspectie en de
onderwijsverzorgingsstructuur en later met betrekking tot de leerplanontwikkeling,
totdat er in 1985 een wettelijke regeling voor het ‘onderwijs
in eigen taal en cultuur’ tot stand werd gebracht (Fase, 1987:22).
Voor het onderwijs stelde de Minister van Onderwijs en Wetenschappen
in juli 1991 een adviescommissie ‘Taalaspecten onderwijs’ in die werd gevraagd
een standpunt te formuleren over de voertalen in het hoger onderwijs
en het onderzoek. Het in 1992 gepubliceerde rapport staat uitvoerig stil bij
de positie van de Nederlandse taal, waarbij internationalisering, het behoud
van de Nederlandse taal en cultuur en de kwaliteit van het Nederlandse
onderzoek door deelname aan internationale uitwisseling, de centrale
aandachtspunten vormen (Verdaasdonk, 1993:21). De ministeriële
adviescommissie is van mening dat het met de bedreiging van de positie van
het Nederlands nogal meevalt. Er is volgens de commissie voldoende ruimte
aanwezig om het gebruik van het Nederlands te bevorderen, om
oorspronkelijk Nederlandstalige producties in andere talen dan het
Nederlands uit te dragen, om Nederlandstaligen intensief in het gebruik van
andere talen te trainen, alsmede om Nederlandstalige activiteiten in beginsel
open te stellen voor buitenlandse invloeden en deelnemers. De commissie is
dezelfde lijn. De Wet-Toubon regelt het gebruik van het Frans in zes verschillende situaties,
namelijk in publieke opschriften en advertenties, in fabrieks- en handelsmerken, in (arbeids)overeenkomsten,
op radio en televisie, in het onderwijs en bij de organisatie van manifestaties,
congressen en colloquia.
130