Het beleid inzake unieke regionale talen

66
Het Fries in Nederland
onderwijsmateriaal. Tenslotte wordt in de opleiding voor leraar aan de
basisschool zoals die in Fryslân gestalte krijgt, aandacht aan het Fries
geschonken. 66
De hier beschreven meer recente ontwikkelingen met betrekking tot het
Fries in de Nederlandse beleidsvorming laat, nog afgezien van de
totstandkoming van de wet van 14 september 1995, in ieder geval op twee
wezenlijke aspecten van beleid progressie zien. In de eerste plaats gaat het
daarbij om een reguleren van de interactie tussen Friese en Haagse actoren
in de vorm van bilaterale bestuursovereenkomsten, waarbinnen het voor de
toekomst van het Fries essentieel geachte onderwijs een voorname plaats
inneemt. In de tweede plaats gaat het om de realisatie van Friese publieke
televisie, evenzeer een belangrijk instrument in een taalbeleid, waarvoor het
nodig is om Friese wensen in Den Haag ingewilligd te krijgen.
Beide ontwikkelingen kunnen een helderder licht werpen op de vraag op
welke wijze de beleidsvorming inzake het Fries gestalte krijgt. Daarom
wordt hierna op zowel de realisatie van de bestuursovereenkomsten, als van
de Friese publieke televisie ingegaan. Na een beschrijving van het feitelijke
verloop van de beide ontwikkelingen, worden de twee processen met behulp
van het BIC-model geanalyseerd. Maar daarvoor wordt met behulp van het
BIC-model op de hiervoor beschreven Nederlandse beleidsvorming met
betrekking tot het Fries teruggekeken.
5.2.4 Terugblik op de Nederlandse beleidsvorming inzake het Fries
Het stelsel van opvattingen dat aan het Nederlandse taalbeleid ten grondslag
ligt, wordt gekenmerkt door een betrekkelijke passiviteit van de zijde van de
rijksoverheid. De eigen taal krijgt in het Nederlandse overheidsbeleid
slechts geringe aandacht, zo blijkt. Of die terughoudendheid nu wordt
veroorzaakt door een gering cultureel zelfbewustzijn van de Nederlander, de
breed aangenomen vanzelfsprekendheid van de Nederlandse cultuur of de
voorrang die aan de maatschappelijke en economische ontwikkeling wordt
gegeven, is in dit kader minder relevant dan de uitkomst van één en ander.
Wanneer, zoals in hoofdstuk 3 is gebeurd, wordt teruggekeken op de beleidsmatige
aandacht die de centrale overheid voor de eigen taal in de loop
van de decennia heeft opgebracht, vallen twee tijdvakken op door een
intensievere beleidsmatige aandacht voor taal. In de eerste plaats is dat het
Aan de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden is het Fries als leervak in de eerste twee van de
vier jaar durende opleiding opgenomen. Daarna is het vak Fries facultatief. Aan de Christelijke
Hogeschool Noord-Nederland is het Fries facultatief, maar worden studenten uitgenodigd om
een certificaat Fries te verwerven (Renkema, Ytsma, Willemsma, [1997]:13).
195