Het beleid inzake unieke regionale talen

8.3.1.2 De I van BIC
8.3.1.2.1 Pleitcoalities
416
Het beleid inzake unieke regionale talen
In alle taalbeleidssituaties is een taalbeweging als actor actief. Het begin van
deze bewegingen valt in het midden van de negentiende eeuw te traceren. In
alle geanalyseerde gevallen wordt verder de relevantie van de samenstelling
van de pleitcoalities bevestigd. Als de actoren zonder stemmacht, of belanghebbenden,
zich van de steun en medewerking van actoren met stemmacht,
of beslissers, weten te verzekeren, neemt de kans op het bereiken van de
gestelde doelen substantieel toe. Juist daar waar die steun en medewerking
uitblijft, slaagt de pleitcoalitie er niet in zijn doelen te bereiken. Dat is het
geval in de casus van het Noordfries op de radio en in de casus Horno, waar
wel lokale en regionale beslissers partij kiezen, maar waar de pleitcoalitie de
tegenpartij niet op andere gedachten weet te brengen. In de Friese casus
wordt de beleidsvorming opmerkelijk gediend doordat een Friese politica,
D.IJ.W. de Graaff-Nauta, binnen de regering verantwoordelijk wordt voor
de Friese aangelegenheden. Haar aanwezigheid en centrale rol maken de
Friese toegang tot de Haagse pleitcoalitie aanzienlijk gemakkelijker. Daar
tegenover lijkt de Friese pleitcoalitie niet te profiteren van het feit dat een
voormalig minister van Binnenlandse Zaken het ambt van Commissaris der
Koningin in Fryslân vervult.
In het algemeen kan worden vastgesteld dat directe betrokkenheid van
relevante ambtsdragers bij de ontwikkeling van het taalbeleid de beleidsvorming
aanzienlijk vergemakkelijkt. Die constatering bevestigt nogmaals
de eerdere opmerking dat het verkrijgen van een relevante politieke status
voor een probleem sterk afhankelijk is van wie daartoe als actor optreedt.
Het onderzoek laat zien dat in de beleidsgevallen, die in nieuw beleid
resulteren, overheidsactoren een beslissende rol in de pleitcoalities ten
behoeve van de regionale unieke taal spelen. In de Nederlandse
taalbeleidssituaties komt de in de tijd toenemende relevantie van de
provinciale overheid naar voren. In Noord-Friesland staat de relevantie van
regering en parlement van de deelstaat buiten kijf en in de Lausitz spelen de
regeringen van de beide deelstaten, en niet in de laatste plaats de twee
betreffende minister-presidenten, een cruciale rol in het overtuigen van de
Bonner pleitcoalitie. In alle gevallen kan worden vastgesteld dat de
betreffende regionale overheden in de loop van de twintigste eeuw de plaats
van de regionale taalbewegingen in de ‘inner circle’ van de pleitcoalities
hebben overgenomen. Taalbewegingen vormen nog wel de initiators van
beleidsvormingsprocessen, maar hun rol verandert vervolgens al snel in die
van supporter. De nieuwe rol van de regionale overheid kan ook