Het beleid inzake unieke regionale talen

114
Het beleid inzake unieke regionale talen
Sorben als groep dezelfde rechten hebben als het Duitse deel van
respectievelijk het Brandenburgse en Saksische ‘staatsvolk’. Daarmee
nemen de Sorben een van de andere minderheden in het land Saksen
afwijkende positie in die inhoudt dat voor zover het gaat om het
(preschoolse) onderwijs of culturele voorzieningen, de Sorben ook dezelfde
aanspraken kunnen doen gelden als het Duitse deel van de bevolking. Met
het hanteren van het gelijkberechtigingscriterium verandert het
beschermingskarakter van artikel 6.1 rechtstreeks in een echte
bevorderingsclausule. De werking daarvan wordt nog versterkt door het in
het kader van het artikel en op deze plaats in de Grondwet concreet noemen
van onderwijs- en culturele voorzieningen. Pastor (1997:92) spreekt in dit
verband over een ‘objektiv-rechtliche Einrichtungsgarantie’. Dat wil niet
zeggen dat de politiek geen enkele speelruimte meer heeft, wanneer het om
Sorbische voorzieningen gaat, of dat de laatste zonder rekening te houden
met de landsbegroting gerealiseerd kunnen worden. Het betekent evenmin
dat individuele scholen of voorzieningen een succesvol beroep op het
betreffende artikel kunnen doen, maar het betekent wel dat de staat ervoor
dient te zorgen dat er dergelijke voorzieningen zijn. Daarnaast maakt de
Grondwet het onmogelijk om een anti-Sorbisch beleid te voeren, anders dan
in strijd met de bepalingen zoals hiervoor aangegeven. Maar de Saksische
Grondwet draagt, in tegenstelling tot die van Sleeswijk-Holstein en
Brandenburg, waar ook de gemeenten en gemeentelijke organisaties
genoemd worden, alleen de deelstaat op om identiteit, taal en cultuur van de
betrokken groep te beschermen en te garanderen. Bovendien gaat het alleen
om bescherming en garanderen en niet om het bevorderen van, zoals in de
beide andere Grondwetten het geval is.
De werking van de twee overige leden van artikel 6 gaat, in vergelijking
met die van het eerste lid, veel minder ver. Artikel 6.2 eerste zin, vormt,
wanneer eerder over de Sorben als gelijkberechtigd deel der bevolking
wordt gesproken, in wezen een overbodige constatering. Het tweede deel
van hetzelfde artikel is parallel aan het in het ‘Eenwordingsverdrag’
vastgelegde met betrekking tot het behoud en de verdere ontwikkeling van
de Sorbische cultuur. Bovendien wordt de vrijblijvendheid van het
betreffende lid bevorderd door het niet nader expliciteren van het Sorbisch
karakter van het woongebied van de Sorbische volksgroep. 114
Hoewel artikel 10.1 van de Saksische Grondwet niet de Sorben of het Sorbische
traditionele woongebied noemt, is het daarin verwoorde niet geheel
354
Afgezien van het probleem hoe het Duits-Sorbische karakter in te vullen en de vraag
wanneer er nog van een Duits-Sorbisch karakter gesproken kan worden, legt de
Saksische Grondwet de grenzen van het Sorbische territorium niet vast. Dat lijkt eerst
te gebeuren in de op stapel staande Sorbenwet.