Het beleid inzake unieke regionale talen

36
37
38
Het beleid inzake unieke regionale talen
Feitelijk begon de bemoeienis van de Gemeenschap op het terrein van het
onderwijs in de jaren tachtig met het mogelijk maken van
samenwerkingsprogramma’s tussen universiteiten en opleidingsinstituten.
Zo begon in 1987 het op de studenten van het hoger en het universitair
onderwijs gerichte Erasmus-programma ter bevordering van talenkennis en
mobiliteit, met 3.000 deelnemende studenten. Dat aantal zou zeven jaar later
reeds 170.000 bedragen. 36
Mourik (1989:51) wijst erop dat de universiteiten van landen met ‘grote’ talen meer van het
Erasmus-programma profiteren, dan de universiteiten waar een taal met een beperkte
geografische spreiding de wetenschappelijke voertaal is.
In het Verdrag van Maastricht heeft de Europese Commissie culturele bevoegdheden
verkregen, die haar nooit gegeven hadden mogen worden, zo is de opvatting van Mourik
(1992:36), die culturele autonomie voor de lidstaten voorstaat. Overigens is er niet alleen op
het terrein van de cultuur sprake van weerstanden tegen een uitbreiding van Europese
bevoegdheden. Een groot deel van de volksgezondheidssector in Europa zou bijvoorbeeld
weinig voor een uitbreiding van de Europese bevoegdheden op dat terrein voelen (McKee,
Mossialos, Belcher, 1996:268).
Van een beperkte uitleg is overigens geen sprake. Hoe snel de Unie aan zet is, blijkt onder
anderen uit de overwegingen tot het Meerjarenprogramma ter bevordering van de taalverscheidenheid
in de Gemeenschap in de informatiemaatschappij (4-1-1996): “overwegende
dat taalbeleid een aangelegenheid is die tot de bevoegdheid behoort van de lidstaten, die
152
De artikelen 128.1, 128.2 en 128.4 betreffende de cultuur luiden:
“De Gemeenschap draagt bij tot de ontplooiing van de culturen van de Lid-
Staten onder eerbiediging van de nationale en regionale verscheidenheid van die
culturen, maar tegelijk ook de nadruk leggend op het gemeenschappelijk cultureel
erfgoed.
Het optreden van de Gemeenschap is erop gericht de samenwerking tussen de
Lid-Staten aan te moedigen en zo nodig hun activiteiten op de volgende gebieden
te ondersteunen en aan te vullen:
- verbetering van de kennis en verbreiding van de cultuur en de geschiedenis van
de Europese volkeren,
- instandhouding en bescherming van het cultureel erfgoed van Europees belang,
- culturele uitwisseling op niet-commerciële basis,
- scheppend werk op artistiek en literair gebied, mede in de audiovisuele sector.
De Gemeenschap houdt bij haar optreden uit hoofde van andere bepalingen van
dit Verdrag rekening met de culturele aspecten.” (Europocket, 1992:217). 37
De nadruk op zowel de nationale en regionale verscheidenheid als het
gemeenschappelijk cultureel erfgoed betekent dat een zekere spanning in de
aan de Gemeenschap gegeven opdracht valt te constateren. Een beperkte
uitleg van de beide artikelen betekent dat het initiatief tot actie van de zijde
38
van de Europese Unie altijd bij één der lidstaten zou moeten liggen. Een