Het beleid inzake unieke regionale talen

Het BIC-onderzoeksmodel
In de eerste plaats wordt het beleidsvormingsproces als een veelheid van
interacties gezien, waarvan de volgorde niet a priori vaststaat. Deze veelheid
aan interacties wordt door de I in het onderzoeksmodel weergegeven.
In de tweede plaats staat het evenmin vooraf vast om welke actoren het
gaat. Het begin van een beleidsproces ligt bij het initiatief door een actor,
die, omdat het doel niet eigenhandig bereikt kan worden, de steun of samenwerking
nodig heeft van derden: de supporters en potentiële supporters en
soms ook nog intermediairs, makelaars en facilitators. De initiator behoeft,
evenmin als andere actoren, niet blijvend deel uit te maken van het beleidsproces.
Evenmin behoeft hij deel uit te maken van de eerste lijns actoren of
de ‘inner circle’ van een beleidsgemeenschap. Bovendien kunnen actoren in
de loop van een beleidsproces verschillende rollen spelen.
In de derde plaats wordt aangenomen dat het handelen van de
verschillende bij het interactieproces betrokken actoren, wordt geleid door
wat instrumentele rationaliteit wordt genoemd. Dat betekent dat actoren die
handelingen proberen te verrichten of die argumenten proberen aan te
dragen, die passen binnen de voor hun geldende waarden en die tot een zo
volledig mogelijke realisering van hun doelstellingen leiden. Feitelijk gaat
het om een overreden en argumenteren. Interacties kunnen in die zin
gekarakteriseerd worden als strategische interacties, gericht op het zo
volledig mogelijk realiseren van gegeven doelstellingen. Het accent op een
strategisch interacteren biedt de mogelijkheid om een centrale rol toe te
kennen aan het beleidsgericht leren. De kans op een beleidsgericht leren en
daarmee de kans op een succesvolle beleidsvorming is, zoals hiervoor werd
aangegeven, afhankelijk van een viertal variabelen: het niveau van de
tegenstellingen tussen actoren; de analytische hanteerbaarheid van het
betrokken beleidsonderwerp; de aanwezigheid van een professioneel forum
en de continuïteit van de interactie.
In de vierde plaats legt de pleitcoalitietheorie, anders dan publieke keuzetheorieën,
het accent niet op het maximaliseren van het eigen nut of het verdedigen
en bevorderen van het eigen of het algemeen belang te leggen, maar
vraagt aandacht voor de achterliggende ‘stelsels van opvattingen’: een rangorde
van waarden en een geheel van aannamen hoe die gerealiseerd kunnen
worden (Sabatier, 1993:16). Die rangorde houdt in dat een stelsel van opvattingen
bestaat uit de diepe kern en de secundaire aspecten van een stelsel
van opvattingen. Deze tweedeling is gebaseerd op de mate van weerstand
tegen verandering van iedere categorie. Pleitcoalities zullen eerder bereid
zijn om in het geval van de secundaire aspecten van een beleid concessies te
doen, dan wanneer het om de kern gaat. Dat betekent dat er sprake is van
een rangorde in waarden en doelstellingen. Over bijvoorbeeld de vraag of
naast onderwijs in de nationale taal ook de regionale taal onderwezen dient
93