Het beleid inzake unieke regionale talen

26
27
28
Het BIC-onderzoeksmodel
belang omdat het er binnen een interactieproces om gaat een
gemeenschappelijk belang te ontdekken en daartoe is het nu eenmaal nodig
dat actoren op een adequate wijze met elkaar kunnen communiceren, in die
26
zin dat dezelfde taal gesproken wordt (Teisman, 1992:56). Een tweede
oorzaak is gelegen in het feit dat doelbereiking door actoren positieve en/of
negatieve gevolgen voor andere actoren heeft, hetgeen impliceert dat actoren
moeten samenwerken of onderhandelen om hun eigen doelen te bereiken.
De wederzijdse afhankelijkheid kan dus op zowel gemeenschappelijke als
op conflicterende doelen van de betrokken actoren gebaseerd zijn. Godfroij
(1995: 179-180) spreekt in dat verband over een zowel symbiotische als
concurrerende interdependentie.
Een beleidssubsysteem kent meestal meerdere pleitcoalities die
gekenmerkt worden door het innemen van een specifieke positie op een
breed spectrum van waarden en doelen. Pleitcoalities zijn, zoals alle
netwerken, een vorm van proto-organisaties die gezien kunnen worden als
een tussenvorm tussen formele organisatie en enkeling. Maar dat betekent
niet dat pleitcoalities geen structurering kennen. Zo wijst Heinelt (1993:313)
op het bestaan van een ‘policy community’ of een ‘inner circle’, die het
27
centrum van een beleidssubsysteem vormt. In feite is er onder de actoren
uit de eerste lijn sprake van een actor of meerdere actoren die de kern van de
pleitcoalitie vormen. Een dergelijk centrum of kern is essentieel voor het
ontwikkelen en stabiliseren van bepaald handelen, of, zoals Heinelt
(1993:313) formuleert: “um dominante Situationsdeutungen und
Handlungsorientierungen zu entwickeln und zu stabilisieren.” 28
De pleitcoalitiebenadering ziet het overheidsbeleid als een ‘belief system’,
of wel ‘stelsel van opvattingen’. Het gebruik van de term ‘stelsel van opvattingen’
betekent dat het overheidsbeleid gezien kan worden als een geheel
van waardenprioriteiten en aspiraties, alsmede causale aannamen over hoe
deze te realiseren. Sabatier (1993:30) maakt een onderscheid tussen de diepe
(normatieve) kern, de bijna-(beleids)kern en de secundaire aspecten van een
De communicatie tussen actoren wordt bevorderd doordat een ieder van deels dezelfde institutionele
omgeving deel uitmaakt. Die omstandigheid leidt tot isomorfie. Met isomorfie
wordt het verschijnsel bedoeld dat organisaties met dezelfde institutionele omgeving ook
dezelfde kenmerken laten zien en bovendien institutionele elementen uit de omgeving in de
eigen institutionele structuur opnemen (Vollmer, 1996:317).
Heclo en Hanf en Scharpf hebben zich overigens in resp. 1978 en 1977 op het standpunt
gesteld dat het niet mogelijk is om een besluitvormingscentrum binnen beleidsnetwerken te
lokaliseren (Van Waarden, 1992:31).
Een centrum of kern van beleidssubsysteem behoeft niet te corresponderen met een op
hiërarchie gebaseerd gezag, maar kan vanuit een horizontaal onderhandelen ontstaan, zoals
Van Waarden (1992:31) opmerkt. Van Waardens opmerking kan onderbouwd worden met het
wijzen op het bestaan van formeel en informeel leiderschap.
77