Het beleid inzake unieke regionale talen

55
56
57
58
Het vergelijken van beleid: Nederland en Duitsland
die redenen geen amendering behoeft. In de eerste plaats stellen zij dat het
artikel geenszins de bedoeling of strekking heeft de positie van
minderheidstalen in het algemeen en die van het Fries in het bijzonder te
55
verzwakken. En in de tweede plaats zou ook een door de overheid
eventueel op zich te nemen bewaking van de positie van de verder in
Nederland gesproken, maar niet officiële talen, niet door het artikel worden
uitgesloten.
Het door de beide Kamerleden voorgestelde wetsartikel slaagde er niet in
om de steun van een meerderheid van de Kamer te verwerven, waarbij met
name de formele kwestie of de Grondwet de plaats voor een dergelijk artikel
zou zijn, alsmede scepsis over de materiële werking van een dergelijk artikel
56
een rol speelden. Overigens had de parlementaire meningsvorming over de
hiervoor aangehaalde ‘Notitie over de grondwettelijke positie van de
Nederlandse taal als taal van bestuur en rechtspraak’, reeds eerder duidelijk
gemaakt dat het initiatief van de beide Kamerleden niet a priori op een brede
57
steun van de Kamer behoefde te rekenen. Taalwetgeving kent in Nederland
nu eenmaal niet de Franse traditie, waar de op 4 augustus 1994 in werking
getreden ‘Loi relative à l’emploi de la langue Française’, in de wandelgang
naar de verantwoordelijk minister “Wet-Toubon” genoemd, het voorlopige
eindpunt vormt van een lange reeks op de bevordering en het behoud van de
Franse taal gerichte wetgeving. Die reeks ving in 1539 aan met het al eerder
genoemde Edict van Villers-Cotterêts (Van Miltenburg, 1995:297). 58
De ontwerptekst noemt alleen het Nederlands en heeft daarmee in directe zin geen gevolgen
voor de positie van het Fries. Zou het artikel een werkelijk versterken van de positie van het
Nederlands ten gevolge hebben, dan kunnen gevolgen voor de positie van het Fries, in
indirecte zin, niet worden uitgesloten. In het aan het wetsvoorstel gewijde debat op 9 april
1997 brengen meerdere in de Tweede Kamer vertegenwoordigde politieke partijen de kwestie
van het Fries naar voren. Reeds eerder heeft de voorzitter van het Berie foar it Frysk in een
artikel in NRC-Handelsblad d.d. 4 april 1997 voor het noemen van het Fries in de Grondwet
gepleit, terwijl de provincie Fryslân een formulering inzake het Fries aanreikt. De indieners
van het wetsvoorstel zijn echter van mening dat een noemen van het Fries overbodig is, omdat
het gebruik van het Fries reeds afdoende wettelijk geregeld zou zijn. Bovendien zou het
noemen van het Fries afbreuk doen aan het noemen van het Nederlands en in de derde plaats
zou een uitbreiden van de tekst van het artikel met het Fries afbreuk doen aan de eenvoud van
de bepaling.
Tweede Kamer, 1996 - 1997, (9 april 1997).
Naar aanleiding van de uitkomst van het parlementaire debat over het initiatiefvoorstel van
de Kamerleden Koekkoek en Van Middelkoop merkt NRC-Handelsblad in een hoofdredactioneel
commentaar op: “Het getuigt van zelfvertrouwen om de taal als een vanzelfsprekend
gegeven van de nationale identiteit te beschouwen. Dat biedt een betere waarborg voor de
toekomst van het Nederlands dan de grondwet” (NRC-Handelsblad, 14 april 1997).
De Wet-Toubon vervangt de deels identieke Wet Bas-Lauriol van 1975. Op weg naar de Wet-
Toubon is in 1992 de Grondwet met een artikel uitgebreid dat zegt dat het Frans de taal van
de Republiek is. Ook de oprichting van de Haut Conseil de la Francophonie in 1984 past in
129