Het beleid inzake unieke regionale talen

127
128
360
Het beleid inzake unieke regionale talen
wordt het departement van onderwijs gemachtigd om nadere regelingen te
treffen met betrekking tot de organisatie van het onderwijs, de status van het
Sorbisch als moedertaal, tweede taal of als vreemde taal en de vakken en
klassen waarin het Sorbisch wordt gegeven. 127
Het departement heeft een en ander nader uitgewerkt in de verordening
over het werk aan Sorbische en andere scholen in het Duits-Sorbische
gebied van 22 juni 1992. Volgens die verordening gelden alleen die scholen
in het Sorbische woongebied als Sorbische scholen, die het Sorbisch als
onderwijstaal gebruiken, met uitzondering van het vak Duits, wiskunde en
de natuurwetenschappelijke vakken, de laatste met uitzondering van de
128
biologie, waarvoor het Duits de onderwijstaal is. Sorbische scholen
hebben de opdracht voor het culturele en taalkundige erfgoed van de Sorben
te zorgen en verder te ontwikkelen. In §4 van de verordening wordt verder
aangegeven dat Sorbische scholen alleen daar gerealiseerd worden waar een
voldoende aantal kinderen aanwezig is, om klassen met het Sorbisch als
onderwijstaal in te richten. Daartoe zijn minimaal 25 kinderen per klas
nodig, maar voor het onderwijs van de Duitse taal wordt van een
groepsgrootte van 15 leerlingen uitgegaan. Lid 4 van §4 geeft tenslotte aan
dat alleen leerlingen waarvoor het Sorbisch moedertaal is, dat wil zeggen
die het Sorbisch voor de schoolaanvang geleerd hebben, in Sorbische
In totaal wordt aan 57 scholen in Saksen Sorbisch onderwijs gegeven dat door 4100
leerlingen wordt gevolgd, waarvan 1400 leerlingen het Sorbisch als moedertaal hebben.
Met elkaar 38 basisscholen bieden Sorbisch onderwijs aan. Daarvan wordt het Sorbisch
in zes scholen als moedertaal onderwezen, vier ‘Grundschulen’ bieden Sorbisch als
tweede taal aan en op 28 scholen wordt het Sorbisch als tweede taal, respectievelijk als
vreemde taal, aangeboden. Er zijn verder zes Sorbische Mittelschulen waar het Sorbisch
als voertaal wordt gebruikt en in vier gevallen ook als tweede taal. Tenslotte kent
Bautzen een het gehele Obersorbische gebied bestrijkend Sorbisch Gymnasium. Alle
scholen worden met een teruggang in het aantal leerlingen geconfronteerd. Het Sorbisch
Gymnasium heeft daarnaast problemen om voldoende leraren die het Sorbisch beheersen
te kunnen aanstellen. Het aan de universiteit van Leipzig verbonden Institut für
Sorabistik doet niet alleen onderzoek naar het Sorbisch, maar verzorgt ook de opleiding
van leraren Sorbisch. Anno 1997 volgden 17 voltijd- en 11 deeltijdstudenten de colleges
(Bericht, 1997:30-38). De Sorbische Schulverein e. V. behartigt de belangen van de
Sorben op het gebied van het onderwijs. Eén van de door haar genomen initiatieven om
de teruggang van met name het Niedersorbisch tegen te gaan, is het realiseren van
Sorbische Witaj- (=welkom) kinderdagverblijven in Brandenburg, waar zowel
Duitstalige als Sorbischtalige kinderen in het Sorbisch worden opgevangen. De hoop is
om met de ‘immersion’ van de kinderen in een Sorbischtalige omgeving de actieve
kennis van het Sorbisch te bevorderen. In Noord-Friesland en Fryslân bestaan
soortgelijke initiatieven.
Sorbische scholen dienen volgens §4 lid 2 van de verordening in hun naam het adjectief
‘Sorbisch’ te gebruiken.