Het beleid inzake unieke regionale talen

135
Het Sorbisch in Duitsland
Naast de voor het behoud van de Sorbische identiteit ontwikkelde regelgeving
gaat het ‘Bericht’ (1997:24) ook in op de vraag op welke wijze de
Sorbische belangen vertegenwoordigd kunnen worden. Die vraag heeft
zowel een principiële als een praktische betekenis. Het eerste aspect is
hiervoor ook al aan de orde geweest, toen het om het vaststellen van het
Sorbische woongebied ging. Het tweede aspect heeft alles te maken met het
ontbreken van een Sorbische politieke partij of een zich op landelijke schaal
manifesterende kiesvereniging en tegelijk de aanwezigheid van Sorben als
vertegenwoordiger van de bestaande politieke partijen in zowel het
135
deelstaats-, Bonds- en Europees Parlement. De Domowina ziet zichzelf als
de vertegenwoordiger van de Sorben, maar de juridische status van
‘eingetragenen privatrechtlichen Verein’ betekent dat deze organisatie
alleen als belangenbehartiger van de eigen leden kan optreden. Die
omstandigheid speelt met name wanneer het om een vertegenwoordiging
van de Sorben in publieke en politieke organen gaat. Om aan het formele
probleem tegemoet te komen, kan de overheid besluiten de betrokken
organisatie als afvaardigende instantie te benoemen, zoals is gebeurd in het
Saksische ‘Landesplanungsgesetz’, waar de Domowina op grond van §20
het recht heeft een vertegenwoordiger af te vaardigen als adviserend lid van
de “Verbandsversammlung des Regionalen Planungsverbandes
‘Oberlausitz-Niederschlesien’.” Die status heeft de Domowina niet in de
Sorbenwet gekregen, anders dan in §5 waarin de mogelijkheid wordt
gegeven om de belangen van de Sorben op landelijk, regionaal en lokaal
niveau door een de Sorbische verenigingen overkoepelende organisatie te
laten behartigen. Dat de Domowina niet bij naam wordt genoemd, heeft
zowel te maken met het eerder genoemde privaatrechtelijke
verenigingskarakter, als met de mogelijkheid dat zich in de toekomst een
nieuwe overkoepelende Sorbische organisatie kan manifesteren.
In het ‘Bericht’ (1997:65-66) wordt naast een documentair overzicht van
de stand van zaken op onder meer het terrein van het onderwijs, de kerken
en de cultuur, bijzondere aandacht geschonken aan het bevorderen van de
tolerantie tussen Duitsers en Sorben. De Saksische regering stelt vast dat de
minderheidspositie van de Sorben sterk samenhangt met de vraag in
hoeverre de minderheid zich door de meerderheid erkend en getolereerd
ziet. Zo is het van Sorbische bouwvakkers bekend dat zij buiten de
Sorbische regio bewust geen Sorbisch met elkaar spreken, om niet de nodige
Op lokaal en regionaal niveau bestaan wel Sorbische kiesverenigingen die er bovendien
in geslaagd zijn om verschillende zetels in gemeenteraden, alsmede één zetel in de
Kreistag van Kamenz te veroveren. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 1994 in
Brandenburg en Saksen hebben in totaal ca. 140 Sorben (van verschillende politieke
kleur) een zetel in de verschillende lokale en regionale raden ingenomen.
363