Het beleid inzake unieke regionale talen

23
Het vergelijken van beleid: Nederland en Duitsland
op de machtafstandindex. In het algemeen zijn het de Romaanstalige landen
die hoge machtafstandwaarden laten zien, terwijl Germaanstalige landen,
zoals Nederland, Groot- Brittannië, Duitsland en de Scandinavische landen
23
juist lage waarden vertonen. Hoewel de aan de resultaten ten grondslag
liggende methodiek, Hofstede’s onderzoek richtte zich op de arbeidssituatie
met leidinggevenden en ondergeschikten, niet a priori voor de relatie tussen
taalgroepen op behoeft te gaan, wijzen de resultaten niettemin in de richting
van een algemeen klimaat dat ook voor de betrokken taalgroepen geldt.
Hofstede (1991:55-56) gaat expliciet op de gevolgen van machtafstand
voor de relatie autoriteit-burger in. In landen met een kleine machtafstand,
zoals Nederland en Duitsland, is macht gebaseerd op legitimiteit en
onderworpen aan het oordeel over goed en kwaad. Ongelijkheid wordt in
een dergelijke samenleving als fundamenteel onwenselijk beschouwd.
Omdat ongelijkheid echter onvermijdelijk is, dient zij met hulp van politieke
middelen, zo is de opvatting, zo klein mogelijk gemaakt te worden. De wet
moet garanderen dat iedereen, ongeacht zijn of haar status en juist anders
dan in een samenleving met een grote machtafstand, gelijke rechten heeft.
Landen met een kleine machtafstand hebben meestal een pluralistische
regering die op grond van verkiezingsresultaten van tijd tot tijd van de ene
coalitie overgaat op de andere. In zulke landen wordt het politieke spectrum
gekenmerkt door een sterk midden en relatief zwakke linker- en
rechtervleugels.
De beschouwingen van Hofstede kunnen worden doorgetrokken naar de
houding van de taalmeerderheid tegenover de taalminderheid. In landen met
een geringe machtafstand kan verwacht worden dat de relatie tussen verschillende
taalgroepen gekenmerkt wordt door formele oplossingen en
Hofstede (1991:62) verklaart het huidige verschil in machtafstand tussen de Romaans- en de
Germaanstalige landen met het wijzen op de historische wortels: het bestaan van één
machtscentrum in het Romeinse Rijk. Dat rijk ligt ten grondslag aan de Romaanstalige landen.
In de Germaanstalige landen was daarentegen juist sprake van kleine stamverbanden met
plaatselijke leiders die niet bereid waren bevelen van anderen te accepteren. Dat wezenlijke
verschil in staatsvorm zou te maken kunnen hebben met de geografische ligging, de
bevolkingsgrootte en de rijkdom. De geografische ligging lijkt met name vertaald te kunnen
worden in klimatologische omstandigheden die verantwoordelijk zijn voor de wijze waarop
mensen een bestaan kunnen verwerven en daarmee tegenover hun medemensen staan. De
bevolkingsgrootte heeft gevolgen voor de relatie tussen burgers en overheid. In een klein land
zou de overheid toegankelijker zijn, zij kan dichter bij de burgers staan. Rijkdom heeft
gevolgen voor of is oorzaak van minder afhankelijkheid van macht door minder traditionele
landbouw, meer moderne techniek, meer verstedelijking, meer sociale mobiliteit, een beter
onderwijssysteem en een grotere middenklasse (Hofstede, 1991:64).
113