Het beleid inzake unieke regionale talen

87
88
Het Noordfries in Duitsland
overgangsvoorziening die zijn grondslag vindt in ‘Protokollnotiz 14,
nummer 2’ bij het ‘Einigungsvertrag’ (Pastor, 1997:153).
Meer succes hebben de Sleeswijk-Holsteinse beleidvoerders met betrekking
tot het van toepassing verklaren van het Europees Handvest voor Regionale
of Minderheidstalen op de daartoe in Sleeswijk-Holstein in aanmerking
komende gesproken talen. Begin 1995 heeft de Sleeswijk-Holsteinse
regering ten definitieve besloten om de Bondsregering voor te stellen om het
Deens, het Nederduits en het Fries voor deel III van het Handvest aan te
87 melden. Daarmee is overigens nog geen sprake van een wijziging van
bestaand beleid, omdat de budgettaire neutraliteit uitgangspunt voor de
aanmelding is (Bericht, 1996: 34). De betrokkenheid van de deelstaat wordt
ook geïllustreerd door de coördinatie van de inzet van de verschillende bij
de situatie van het Nederduits en het Fries betrokken deelstaten, teneinde
aarzelende deelstaten over de brug te trekken en tot één standpunt richting
88
Bond te komen. De gehele procedure van overleg met betrokkenen,
deelstaten en Bond en de toetsing van de ingebrachte voorstellen wordt
tenslotte op 16 september 1998 met de ratificering door de Bond van het
Europees Handvest voor Regionale of Minderheidstalen afgesloten.
6.2.4 Terugblik op de Sleeswijk-Holsteinse beleidsontwikkeling inzake het
Noordfries
Daarmee is het bestaande en voorafgaande beleid inzake het Noordfries beschreven.
Wat kan met behulp van het BIC-model verder over de gang van
zaken opgemerkt worden?
In de eerste plaats wordt de positie van het Noordfries en de Noordfriese
taalgroep binnen het overheidsbeleid sterk mee bepaald door de
aanwezigheid van de andere minderheden in het grensgebied, met name de
Deenstalige minderheid in het huidige Zuid-Sleeswijk. De grenswijzigingen
in 1920 en de daarmee samenhangende nieuw ontstane Duitse minderheid in
Noord-Sleeswijk en reductie van de Deense minderheid in Zuid-Sleeswijk
zorgen voor een opstelling van de Pruisische overheid die erop gericht is de
ontstane gevoeligheden niet verder te belasten. Eerdere verboden in de
richting van het Deens worden ingetrokken, en in samenhang daarmee krijgt
het Fries een (marginale) plek in het lager onderwijs.
Op het Noordfries zijn uiteindelijk 36 maatregelen uit deel III van toepassing verklaard.
Het Nederduits wordt gesproken in Brandenburg, Bremen, Hamburg, Mecklenburg-
Vorpommern, Nedersaksen, Noordrijn-Westfalen, Saksen-Anhalt en Sleeswijk-Holstein.
Nedersaksen draagt tevens verantwoordelijkheid voor het Saterfries.
277