Het beleid inzake unieke regionale talen

138
Het beleid inzake unieke regionale talen
uitwerken. Enerzijds kan de noodzaak van regelgeving voor een regionale
taal overbodig geacht worden. Taal behoeft immers geen object van wetgeving
te zijn. Het is evenzeer mogelijk dat binnen een klimaat van vanzelfsprekendheid
regelgeving inzake een regionale taal juist een
omvangrijke bewijsvoering behoeft. Anderzijds kan de betrokken context
ook een houding tegenover een regionale taal impliceren die regelgeving
eenvoudig maakt. Wat is er op regelgeving tegen in een situatie waarin de
meerderheidstaal zich juist onbedreigd waant.
Op centraal niveau lijkt met name de eerste optie opgeld te doen. Zo sneuvelde
het initiatief om in de nieuwe Duitse Grondwet een artikel over
(taal)minderheden op te nemen. En in Nederland slaagde een parlementair
initiatief om een taalartikel in de Grondwet op te nemen, er evenmin in om
tot een succesvolle afronding te komen. Beide procedures kennen overigens
verschillende aanleidingen en argumenten. In het Duitse geval gaat het om
de met de eenwording ontstane noodzaak van een nieuwe Grondwet. In
Nederland staat het betreffende parlementaire initiatief niet los van de met
de voortgaande Europese integratie toegenomen zorg over de toekomstige
positie van het Nederlands. In het Duitse geval haalt het ingediende voorstel
niet de eindstreep, omdat het probleem hoe het begrip minderheid te
definiëren, niet wordt opgelost. In Nederland slagen de initiatiefnemers niet,
omdat er twijfel bestaat over de vraag of een en ander een grondwettelijke
regeling verdient.
In landen waar een geringe machtafstand bestaat, zullen de verhoudingen
tussen minder- en meerderheid eerder in de zin van formele oplossingen en
regelingen geïnstitutionaliseerd worden, dan dat er sprake is van expliciete
conflicten tussen meerderheid en minderheid. Die notie van Hofstede lijkt
door de praktijk van de twee buurlanden bevestigd te worden. Zowel in
Nederland als in Duitsland is geen sprake van openlijke conflicten tussen de
verschillende autochtone taalgroepen, maar wordt met behulp van
democratische regelgeving getracht recht te doen aan de verschillende eisen
en wensen van die groepen. Gezien de competentieverhoudingen tussen de
federale en de overheid van de ‘Länder’, zijn het met name de laatste die in
Duitsland een rol op het terrein van het taalbeleid spelen.
Door het onderzoek naar de beleidsvorming inzake regionale talen toe te
spitsen op het Fries in Nederland en Duitsland, alsmede het Sorbisch in
Duitsland, wordt in dit onderzoek voor een ‘most similar’-benadering
gekozen, die een vergelijking van de in de verschillende landen
plaatsvindende beleidsvorming inzake de regionale talen op grond van de
aan die beleidsvorming verbonden merites mogelijk maakt.