Het beleid inzake unieke regionale talen

7
8
58
Het beleid inzake unieke regionale talen
Nederlandse bestuurskunde worden ‘policy’ en ‘beleid’ tegenwoordig echter
als synoniemen gebruikt (Toonen, 1995:394).
Evenals de term ‘beleid’ is ook de term ‘politiek’ in het Nederlands niet
7
eenvoudig te definiëren. Er kan echter worden aangesloten bij de actuele
nadruk op het primaat van de politiek. Met het laatste wordt bedoeld dat de
politieke actoren in strikte zin, dat wil zeggen de kiezers, de volksvertegenwoordiging
en de bewindslieden het eerste en het laatste woord dienen te
hebben. Met andere woorden: de politiek gaat voor en het ambtelijk
apparaat dient te volgen (Rosenthal et al., 1996:242). Deze benadering
maakt duidelijk dat politiek niet hetzelfde als beleid of bestuur is, maar juist
die handelingen, waarden en normen betreffen, die het beleid of bestuur
sturen of besturen. Een dergelijke benadering sluit aan bij Kuypers’
(1980:218) beschouwingen over de relatie tussen politiek en planning.
Op grond van hun overzicht zien Van de Graaf en Hoppe (1992:46)
‘beleid’ als een binnen het politieke systeem politiek bekrachtigd plan. Die
definiëring heeft het voordeel dat er sprake is van een duidelijke afbakening
tussen beleid en de individuele overheidsbeschikking, tussen beleid en
uitvoerende activiteiten, tussen beleid en beleidsvorming en tussen politiek
en beleidsvorming. Het begrip ‘plan’ kan echter ook, zoals Kuypers
(1980:44 e.v.) uitgebreid heeft aangegeven, voor nieuwe onduidelijkheid
zorgen. Bij overheidsbeleid gaat het immers om meer dan alleen beleid dat
in de vorm van een plan is gegoten. Dat een ministeriële toespraak, een wet,
een circulaire of een financiële regeling niet onder de definitie van beleid
valt, kan niet de bedoeling zijn. Bovendien kan een plan ook worden gezien
als een voornemen, terwijl het in de benadering van Van de Graaf en Hoppe
juist om vastgestelde, niet afzonderlijke, maar om meerdere, met elkaar
samenhangende besluiten, gaat. De meermaals gehoorde notie dat geen
beleid ook beleid is, maakt de duidelijkheid bovendien niet groter. In die zin
behoort negatie, dat wil zeggen het door de overheid negeren van een
probleem, in het geval van een taal het ontkennen van de legitimiteit van
aanspraken op taalrechten en het niet ontwikkelen van beleid, tot de
mogelijke beleidsuitkomsten.
Cooper (1989:45) omschrijft ‘taalplanning’, de internationaal vaak gehanteerde
term wanneer het om taalbeleid gaat, als “deliberate efforts to
influence the behaviour of others with respect to the acquisition, structure,
8
or functional allocation of their language codes.” Die definitie kan in
Ook het begrip planning, dat in veel gevallen synoniem aan beleid wordt gebruikt, is niet
gemakkelijk te definiëren. Die omstandigheid staat borg voor vele benaderingen (Snellen,
1984:3-4).
De Vries (1995:139) definieert taalbeleid als een verbijzondering van taalplanning, in die zin
dat het om de implementatie van taalplanning zou gaan.