Het beleid inzake unieke regionale talen

Inleiding en probleemstelling
litieke of raciale redenen ten grondslag liggen, maar segregatie kan ook gebaseerd
zijn op respect voor de rijkdom van de cultuur. Integratie is tenslotte
gericht op het behoud van de regionale standaardtaal, naast het gebruik van
de nationale standaardtaal. Het gevolg is het binnen de zelfde staat met
elkaar functioneren van verschillende talen.
2
Esman (1979 :381-384) maakt eveneens onderscheid tussen een drietal
reacties van de zijde van het openbaar bestuur op taaleisen van de zijde van
een taalgroep of -beweging. Een eerste reactie op onwelkome eisen is die
van negatie. Negatie impliceert vaak een ontkenning van de ernst van de
eisen en/of taalsituatie. Zelfs ridiculisering van de ingebrachte kwestie
behoeft niet uitgesloten te zijn. Ridiculisering is bedoeld om zegslieden van
de betrokken taalgroep in diskrediet te brengen. Eisen worden als non-issues
gedefinieerd. Economische aspecten worden zo negatief mogelijk
weergegeven. En het vertrouwen in de taalgroep of -beweging poogt men te
ondermijnen door de betrokken taal en cultuur zo zwart mogelijk af te
schilderen: “Zo’n taal kan niet overleven en is het niet waard om erkend te
worden”. Dat de overheid voor een dergelijke benadering kiest, behoeft op
zich geen verwondering te wekken, omdat de relevantie van regionale talen
lang is onderschat en het bestaan van een etnische dimensie als een
anomalie werd gezien. De rationaliteit van de moderne maatschappij zou, zo
was de verwachting, een ieder snel het belang van de standaardtaal doen
inzien, met alle gevolgen voor het bestaan van regionale talen. Een
toenemende communicatie, industrialisatie en urbanisering zouden snel een
einde maken aan strevingen om de status van dergelijke talen te verhogen
(Hanf, 1995:42). Dat betekent tegelijk dat de manifestatie van
taalbewegingen en breder van een etnonationalisme, voor velen als een
verrassing is gekomen (Van Doorn, 1988:52-56; Esman, 1979a:11).
Een andere reactie van de overheid op een zich manifesterende taalbeweging,
bestaat uit een beleid gericht op repressie of een met de hiervoor
genoemde integratie overeenkomende aanpassing en soms een combinatie
van beide. Repressie houdt het buiten de wet stellen of beperken van de
activiteiten van politieke of culturele organisaties in. Ook het verbieden van
publicaties, het arresteren van leiders of uitsluiting van bepaalde ambten
behoren tot het repressiemenu. In de westelijke democratische staten
behoort die benadering grotendeels tot het verleden.
In de Westeuropese democratische staten is vooral sprake van een op aanpassing
gericht beleid. Er kunnen op zijn minst twee vormen van
tweetaligheid voor het vermogen van een individu om verschillende talen te gebruiken. Dat
betekent dat in zijn opvatting zich vier verschillende situaties in de werkelijkheid voordoen:
diglossie en tweetaligheid, tweetaligheid zonder diglossie, diglossie zonder tweetaligheid en
een situatie waarin van beide geen sprake is.
45