Het beleid inzake unieke regionale talen

81
82
Het Noordfries in Duitsland
beoordeling van de verslaglegging van de proeffase kan het project ‘Erwerb
friesischer Sprachkompetenz innerhalb und außerhalb der Schule’ verder
worden uitgevoerd, waarbij Bonn een bedrag van 445.000 Mark in het drie
jaar durende project bijdraagt (Martinen c.s., 1996:26).
De conclusie die het realiseren van het met ondersteuning van Bonn en
Kiel mogelijk gemaakte project toelaat, is dat het de Noordfriese
pleitcoalitie zonder de in het Gremium geïnstitutionaliseerde relaties met
zowel de Kieler als de Bonner actoren, nimmer gelukt zou zijn een dergelijk
initiatief te realiseren. In feite maakt het Gremium de autoriteiten van de
deelstaat tot pleitbezorger en daarmee tot de voornaamste actor binnen en
voor de Noordfriese pleitcoalitie in de richting van het federale niveau. In
die zin dringt zich de vergelijking met de positie en functie van de provincie
Fryslân ten behoeve van de Friese taalgroep in Den Haag op.
Een tweede voorbeeld van dezelfde rol kan worden gevonden in de
representatie van de Noordfriese belangen, als het gaat om het tot stand
brengen van de Stiftung für das friesische Volk.
Het minderhedenrapport van 1996 doet voor het eerst verslag van het streven
om het beleid inzake het Noordfries substantieel te versterken middels
een in het leven te roepen Stiftung für das friesische Volk, die met een, in
verhouding tot het bestaande niveau van financiering, aanmerkelijk hoger
budget de toekomst van het Noordfries veilig zou moeten stellen. De
Noordfriezen hebben al eerder duidelijk gemaakt dat voor een
“Instrumentarium zur Bewahrung und zum Ausbau der Sprache und Kultur
Nordfrieslands” een jaarlijkse bijdrage van de zijde van de federale overheid
81
in de orde van grootte van twee miljoen Mark nodig is. Het denken aan een
Stiftung für das friesische Volk is geïnspireerd door een buiten
Noord-Friesland en Sleeswijk- Holstein plaatsvindende gebeurtenis,
namelijk de, in hoofdstuk 7 nog uitgebreid aan de orde komende, oprichting
van de Stiftung für das sorbische Volk, waarbij enerzijds de Bondsregering
en anderzijds de regeringen van de deelstaten Brandenburg en Saksen
betrokken zijn.
Het memorandum dat de oprichting van een Stiftung für das friesische
Volk bepleit, is ondertekend door de respectievelijke voorzitters van de vier
voornaamste Noordfriese actoren, namelijk de Verein Nordfriesisches
Institut, de Foriining for nationale Friiske, de Nordfriesische Verein en de
82
sectie Noord- Friesland van de Friesenrat. Het memorandum wordt zowel
Frasche Redj-voorzitter Jakob Tholund in zijn “Gedanken für ein Konzept zum Ausbau der
friesischen Sprach- und Kulturpflege in Nordfriesland”, september 1990.
Het spreken over ‘das friesische Volk’ is des te opmerkelijker, wanneer geconstateerd wordt
dat het memorandum ook is ondertekend door de Nordfriesische Verein die zich tot dan tegen
het gebruiken van die terminologie heeft gekeerd. Overigens zijn niet alleen de Noordfriezen
275