Het beleid inzake unieke regionale talen

34
35
36
Het Sorbisch in Duitsland
34
volgen. Ouders dienen hun besluit schriftelijk aan te melden. Daarnaast
zorgt het ministerie ervoor dat zowel van de kant van de scholen, als van de
zijde van bijvoorbeeld de Domowina, de ouders niet geadviseerd of ten
gunste van het Sorbisch beïnvloed worden (Wower-Schäfer, 1991:33). Een
substantiële teruggang in de deelname aan het Sorbisch onderwijs is het
directe gevolg van deze maatregel. In het schooljaar 1964/1965 is het aantal
Sorbisch volgende leerlingen nog slechts 3300, terwijl er het jaar daarvoor
35
nog 11.600 leerlingen waren (Pastor, 1997:42). De, als enige toegestane
Sorbische organisatie, Domowina, is het met het gevoerde onderwijsbeleid
oneens, maar dient zich bij de hogere doelen van een socialistische
36
opvoeding neer te leggen (Elle, 1995:59). De medewerking die de
Domowina aan het ideologiseren van de Sorbische cultuur geeft en het zich
tegelijk afzijdig houden bij voor het Sorbisch belangrijke, maar politiek
gevoelige, aangelegenheden, zorgen ervoor dat vele Sorben zich van hun
overkoepelende organisatie afkeren. De ontstane situatie wordt door velen
als compromitterend ervaren, met als gevolg dat men zich van alle
maatschappelijke Sorbische activiteiten afkeert. Op die wijze werkt de
‘Staatsverdrossenheit’, die kenmerkend voor de laatste DDR-jaren is, ook
door in de Domowina en het Sorbische maatschappelijk leven (Marti, 1992:
19).
Paragraaf 3.7 zegt: “Über die Teilnahme der Schüler am Sorbischunterricht entscheiden die
Eltern.” Daarnaast bevestigt de bepaling het in het uitvoeringsbesluit van 1962 vastgestelde
gebruik van de Duitse taal en regelt verder de plaats van het Sorbisch in het (groeps)onderwijs,
de minimale omvang van groepen, de opleiding van onderwijzers en leraren, de ontwikkeling
van lesmateriaal en het voorschoolse onderwijs. De regeling van mei 1964 geeft aan dat
ouders voor dertig juni hun voorkeur voor Sorbisch onderwijs dienen aan te geven. Dat
betekent dat een en ander binnen zeven weken geregeld moest worden, terwijl de daarvoor
reeds gedane keuzen ongeldig werden verklaard (Elle, 1995:56).
Budar (1996:149) geeft de volgende aantallen leerlingen die Sorbisch onderwijs volgen:
1955 5080 1975 5118
1959 9920 1989 6174
1962 12800 1993 4517
1967 2725 1994 4556
Van de ruim 4500 leerlingen in zowel het primair als het voortgezet onderwijs die aan het
Sorbisch onderwijs deelnemen, volgen 1421 leerlingen het onderwijs waarbij het Sorbisch
onderwijstaal en het Duits leervak is. Die categorie komt alleen in Saksen voor. Ruim 3000
scholieren, waarvan 2266 in Saksen en 869 in Brandenburg, volgen de lessen Sorbisch
(Budar, 1996:153). Het Bericht (1997:29) geeft, alleen voor Saksen, het getal van 1022
kinderen dat op 1 april 1997 een Sorbische en tweetalige kinderdaginrichting bezoekt. Het
grootste deel, 685 kinderen, neemt aan een eentalige Sorbische groep deel.
Overigens werd begin jaren vijftig de gehele leiding van de Domowina vervangen door in de
leer trouwe Sorbische communisten (Norberg, 1994:153).
313