Het beleid inzake unieke regionale talen

30
31
32
33
Het beleid inzake unieke regionale talen
buitenlands taalbeleid van de zijde van de Nederlandse overheid inzake de
Nederlandse taal is geen sprake.
Dat verandert in het begin van de negentiende eeuw. In 1804 voert de
overheid de eerste officiële spelling van het Nederlands in, zoals die in
opdracht van de minister van Onderwijs was voorbereid door Siegenbeek en
Weiland (Van der Wal, 1992:287-288). 30
Het Koninklijk Besluit van 4 juni 1830, “houdende wijzigingen in de bestaande
bepalingen op het stuk der onderscheidene talen in het Rijk in gebruik.”
vormt een tweede voorbeeld van vroegtijdige Nederlandse taalplan-
31 ning. Dat Koninklijk besluit regelt niet alleen in artikel 7 het gebruik van
het Nederlands in de bestuurs- en rechtspraak:
“De Nederlandsche taal, wordt, in administratieve, financiële en geregtelijke
zaken, bij uitsluiting behouden voor de provincien Noordbraband, Gelderland,
Holland, Zeeland, Utrecht, Vriesland, Overijssel, Groningen en Drenthe”,
maar staat ook toe dat in de provincie Limburg, naast de toenmalige provincies
Oost- en West-Vlaanderen en Antwerpen, alsmede de arrondissementen
Brussel en Leuven,
“in alle regtszaken, op verlangen van partijen, (...), dat de fransche taal, in de
akten en pleidooijen gebezigd worde”, evenals daar waar in gemeenten van de
betrokken provincies en arrondissementen “het fransch of waalsch de volkstaal is,
zullen alle handelingen en schrifturen tot het openbaar bestuur betrekkelijk, in de
fransche taal mogen geschieden.” 32
Aan het Koninklijk besluit van 4 juni 1830 wordt in formele zin eerst een
einde gemaakt met het in werking treden van de uitbreiding per 1 januari
1996 van de Algemene Wet Bestuursrecht met een regeling over het gebruik
van de Nederlandse en Friese taal in het bestuurlijk verkeer. En passant
wordt dan het betreffende Koninklijk besluit ingetrokken. 33
Dat het enige tijd heeft geduurd voordat het Frans als officiële taal in de
provincie Limburg is afgeschaft, lijkt overigens minder over de actuele politiek
van de Nederlandse regering tegenover de Franse taal of de bijzondere
Matthijs Siegenbeek (1774-1854), doopsgezind predikant te Dokkum en sinds 1797 de eerste
hoogleraar Nederlands te Leiden; Petrus Weiland (1754-1842) remonstrants predikant te
Rotterdam.
Stbl.1830, 19.
Koning Willem I nam in zijn tijd vele maatregels bij Koninklijk besluit. De koning beschikte
over vergaande bevoegdheden mogelijk gemaakt door de Nederlandse Grondwetten van 1814
en 1815 en de blanketwet van 1818.
Borman (1996:34) spreekt in dit verband van een staatsrechtelijk curiosum.
120