Het beleid inzake unieke regionale talen

424
Het beleid inzake unieke regionale talen
- het feit dat in geen enkel geval de centrale overheid de kernwaarden van
de pleitcoalitie ter bevordering van de status van de betreffende unieke
regionale taal heeft overgenomen. Nergens wordt op grond van de intrinsieke
merites van een unieke regionale taal beleid gevormd. Het gaat
daarentegen in alle gevallen om een regeling van de secundaire aspecten
van het stelsel van opvattingen;
- het feit dat een analytische hanteerbaarheid van het beleidsonderwerp
geheel of grotendeels ontbreekt;
- de relevantie van aan het beleidsubssysteem externe factoren. Zonder de
werking van stabiele en dynamische systeemkenmerken zou de tijdelijke
ontvankelijkheid van de overheid voor de wensen van de betreffende
taalgroep uitblijven.
De geanalyseerde taalbeleidssituaties verschillen van elkaar, voor zover het
gaat om:
- de omvang van het beleid. Met name het Sorbisch laat een relatief
omvangrijke regelgeving en infrastructuur zien, die wordt verklaard vanuit
het door de DDR gevoerde beleid, de gepraktiseerde
onzekerheidsvermijding en het voorkomen van een maatschappelijke
discriminatie;
- de mate waarin internationale regelgeving relevant is. In de Duitse cases
speelt de aanwezigheid van Duitse minderheden buiten Duitsland een opmerkelijke
rol, als het om het beleid inzake de minderheden binnen de
Duitse grenzen gaat;
- de inrichting van het beleid. De Duitse taalgroepen hebben ondertussen
alle een geïnstitutionaliseerde rechtstreekse toegang tot het ‘centrum van
de macht’, de Friezen in Nederland kennen niet een dergelijke
voorziening;
- de omvang van de beleidsvorming. De Nederlandse beleidsvorming is
gezien het aantal actoren omvangrijker en pluriformer dan de Duitse
equivalenten. Die constatering staat niet los van de omvang van de
betreffende taalgroepen en het bereikte niveau aan regelgeving en
voorzieningen;
- de realisatie van een beleidsgericht leren lijkt aan de zijde van de Duitse
overheid groter te zijn dan aan de zijde van de Nederlandse centrale overheid.
Die waarneming lijkt te maken te hebben met de notie van minderhedenbeleid
die, anders dan in Nederland, in het Duitse geval een rol
speelt.
- de culturele context, waarbij de doorwerking van het DDR-verleden tot
uiting komt in een unicentrische benadering van de beleidsvorming inzake