Het beleid inzake unieke regionale talen

Verklaren en vergelijken: terug naar het BIC-onderzoeksmodel
De omvang van het beleidsvormingsproces staat niet geheel los van de omvang
van een taalgroep, in die zin dat van een zekere minimumomvang
sprake moet zijn, wil een doorgaand proces van beleidsvorming gerealiseerd
kunnen worden. Dat voor het Noordfries feitelijk maar één langdurig proces
van beleidsvorming kon worden waargenomen, heeft daar alles mee te
maken. Het Friese palet aan organisaties en actoren is zoveel rijker dan het
Noordfriese, zodat het op zich geen verwondering behoeft te wekken, dat er
niet meer initiatieven in de richting van de Sleeswijk-Holsteinse overheid
genomen worden. De Sorbische taalgroep onderneemt evenmin een scala
van activiteiten om de beleidsvorming gaande te houden. Daarvoor geldt
echter naast de omvang van de taalgroep, dat ook het bereikte niveau aan
voorzieningen en regelgeving zijn grenzen kan stellen. Beleidsecologisch is
er voor het Sorbisch niet veel meer mogelijk, zo zou de conclusie kunnen
luiden.
Evenals in Sleeswijk-Holstein het geval is, valt, zeker in vergelijking met
Fryslân, het geringe aantal Sorbische actoren op. Meer dan eens gaat het om
één en dezelfde persoon die meerdere functies, zowel ‘haupt- als ehrenamtlich’,
blijkt te vervullen. Het ‘Hauptamt’ bestaat niet toevallig uit een
betaalde functie bij de Domowina, terwijl van daaruit allerlei bijbanen
worden ingevuld. Eerder is daarvan opgemerkt dat de Sorbische taalgroep
naar buiten soms de indruk wekt nog slechts uit een aantal beroeps-Sorben
te bestaan.
De grootte van de taalgroep mist zijn uitwerking niet op de omvang van de
pleitcoalitie. In het geval van de Friese beleidsontwikkeling zijn in de loop
van het proces verschillende, zowel eerste als tweede lijns-actoren in
verschillende rollen actief. In Noord-Friesland en in de Lausitz, voor zover
het om de totstandbrenging van de Stiftung für das sorbische Volk gaat, is
dat echter heel wat minder het geval. In de beide laatste taalbeleidssituaties
gaat het om deels dezelfde actoren die blijvend een functie in het
beleidsvormingsproces vervullen en om een deels ontbreken van actoren in
de tweede lijn van het proces. Zowel de interacties ten behoeve van de
realisatie van het Noordfries op de publieke radio, als vooral ook de
totstandbrenging van de Stiftung für das sorbische Volk, lijken bijna in stilte
te verlopen. De betrokkenheid van de Noordfriezen of Sorben ontbreekt niet
geheel, maar anders dan in het geval van Horno en de realisatie van de
publieke regionale televisie in Fryslân, is geen sprake van een manifeste
participatie in het streven om de gestelde doelen te bereiken.
8.3.2.2.2 Beleidsgericht leren
421