Het beleid inzake unieke regionale talen

17
18
19
Het Fries in Nederland
zaak bij gelegenheid van de behandeling van de begroting van Binnenlandse
Zaken in de Tweede Kamer aan de orde (Boomsma, 1998:68). In de loop
van februari 1952 volgen bezoeken van leden van de regering aan Fryslân,
waarbij onder meer gesprekken met het College van Gedeputeerde Staten en
vertegenwoordigers van het maatschappelijk en culturele leven in Fryslân
17
plaatsvinden (Boomsma, 1998:76). De regering besluit om naar aanleiding
van de ‘Friese kwestie’ twee commissies in te stellen. Een week na het
ministeriële bezoek aan Fryslân wordt door de minister van Onderwijs,
18
Kunsten en Wetenschappen de commissie-Wesselings ingesteld. Die
commissie buigt zich over de Friese desiderata op het gebied van het
onderwijs en de cultuur. Als op 17 april 1952 de Eerste Kamer zich bij de
behandeling van de begroting voor het departement van Justitie over de
Friese kwestie uitspreekt, kondigt de minister van Justitie de instelling van
19
de later als commissie- Kingma Boltjes bekend geworden staatscommissie
bevestigt de aanbevelingen in het rapport. Het is de eerste maal dat de Staten van Fryslân
besluiten om in beginsel het recht te erkennen om zich in Fryslân van de Friese taal te
bedienen. Bij de praktische uitwerking van dat beginsel zijn echter beperkingen aanvaardbaar,
onder meer met het oog op rechtsgelijkheid en -zekerheid (Van Dijk, 1982:54).
Zowel Jan Piebenga, hoofdredacteur van de Leeuwarder Courant, als Fedde Schurer, hoofd-
redacteur van De Friese Koerier wijden daarop een hoofdartikel aan de ministeriële bezoeken.
Piebenga doet dat onder de titel “Wij komen verder” en Schurer: “Ministers in Friesland”
(Boomsma, 1998:77).
De commissie, die in maart 1952 informeel door de Minister van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen wordt ingesteld, is genoemd naar haar voorzitter dr. J.H. Wesselings, raadadviseur
bij het Ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen. Leden van de commissie
zijn mr. J. Algera, lid van Gedeputeerde Staten van Fryslân en van de Tweede Kamer,
mr. J. de Bruyn, hoofd van de afdeling Lager Onderwijs van het Ministerie van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen, dr. W. Kok, voorzitter van de Provinsjale Underwiisried fan
Fryslân, D. de Loor, lid van Gedeputeerde Staten van Fryslân en de Tweede Kamer, R.
Sipkens, inspecteur van het lager onderwijs in de inspectie Sneek en mr. J. Woltjer, griffier
der Staten van Fryslân, die als secretaris optrad. Mr. J. Algera verliet de commissie op 2
september 1952 toen hij als Minister van Verkeer en Waterstaat tot het tweede kabinet Drees
toetrad.
Van der Schaaf (1977:370), Van Rijn en Sieben (1991:118) en De Jong en Riemersma
(1994:19) schrijven allen ten onrechte Wesseling.
De bij besluit van 1 mei 1952 door de Ministers van Binnenlandse Zaken en Justitie ingestelde
commissie is genoemd naar haar voorzitter mr. H. Kingma Boltjes, raadsheer in het
Gerechtshof te Leeuwarden. De commissie bestaat verder uit mr. J. Algera, lid van Gedeputeerde
Staten van Fryslân en van de Tweede Kamer, mr. J.M. Kan, Raadadviseur bij het
Ministerie van Binnenlandse Zaken, mr. B.H. Kazemier, Raadadviseur bij het Ministerie van
Justitie, D. de Loor, lid van Gedeputeerde Staten van Fryslân en van de Tweede Kamer, mr.
A.A.M. van der Meulen, burgemeester van Leeuwarden en lid van Provinciale Staten van
Fryslân en P. Zwart, notaris te Dokkum. Mr. J. Algera verliet per 2 september 1952 de commissie
wegens zijn benoeming tot minister van Verkeer en Waterstaat. Op 18 juni 1952 werd
de commissie uitgebreid met de benoeming tot lid van mr. A. Hannema, lid van de provinciale
adviescommissie voor het decentralisatievraagstuk.
179