Het beleid inzake unieke regionale talen

45
46
47
Het beleid inzake unieke regionale talen
voor de ook in de nota Fan geunst nei rjocht bepleite beperkte
45
vertaalregeling voor Friestalige stukken. De ‘Haagse’ leden bepleiten
daarentegen een regeling die een ieder een kostenloos ter beschikking te
stellen Nederlandse vertaling van een Friestalig overheidsdocument
garandeert. De provinciale nota gaat uit van het recht op een vrije taalkeuze
voor overheidsorganen en burgers in Fryslân. Aan die regel ligt de
veronderstelling ten grondslag dat een ieder in Fryslân naast het Nederlands,
ook het Fries op zijn minst passief beheerst. De werkelijkheid dekt het
uitgangspunt echter onvolledig, zodat een aantal zorgvuldigheidsbeginselen
worden geformuleerd met betrekking tot karakter en doel van het document.
Verder wordt voorgesteld om aan (rechts)personen buiten Fryslân en
natuurlijke personen die nog geen twee jaar in de provincie wonen het recht
op kostenloze vertalingen van die Friestalige overheidsdocumenten te geven,
waarbij men een direct belang heeft (Van Rijn, Sieben, 1994:92-94). 46
Saillant aspect aan de provinciale opvattingen is dat die heel wat minder ver
47
gaan dan de door de diverse Friese organisaties verwoorde opinie. De
laatste zijn de mening toegedaan dat niet gelijkwaardigheid en
gelijkberechtiging uitgangspunten, maar doeleinden van beleid dienen te
zijn. Uitgangspunt van beleid is in die visie de bestaande
ongelijkwaardigheid tussen Fries- en Nederlandstaligen. De door de
provincie gekozen benadering lijkt een volgende overheid op te leveren,
In dezelfde vergadering nemen de Friese Staten, in weerwil van de opvatting van de
meerderheid van het College van Gedeputeerde Staten, het besluit om de provincienaam van
Friesland te wijzigen in Fryslân. Aan het besluit wordt overigens geen verdere uitvoering
gegeven. Op 10 oktober 1995 nemen de Friese Staten opnieuw het besluit om de provincienaam
in Fryslân te wijzigen. Het niet uitvoeren van het besluit van 1985 en het tweede besluit
van 1995 wordt beargumenteerd met het eerst per 1 januari 1994 in werking treden van de
nieuwe Provinciewet, waarvan art. 156 aan de Staten de bevoegdheid tot het vaststellen van
de provincienaam verleent. Het provinciale besluit tot het invoeren van Friestalige namen voor
de Friese wateren is tot op heden niet uitgevoerd.
Een uitspraak van de Raad van State in een door een inwoner van Fryslân tegen de Provincie
aangespannen procedure tegen het besluit hem geen Nederlandse vertaling te verstrekken van
in het Fries geschreven bijlagen bij de ontwerp-begroting 1981, maakt reeds op 17 januari
1985 duidelijk dat een vertaalregeling een wettelijke grondslag behoeft. Die grondslag wordt
uiteindelijk gerealiseerd met de Wet van 4 mei 1995, houdende wijziging van de Algemene
wet bestuursrecht in verband met opneming van regels betreffende het gebruik van de taal in
het bestuurlijk verkeer (Stbl., 1995:302).
Daarbij gaat het om organisaties werkzaam op het terrein van de Friese taal en cultuur. De
reactie van de Kamer van Koophandel en Fabrieken in Friesland gaat in een heel andere
richting. De Kamer maakt zich zorgen over de economische gevolgen van het voorgestelde
taalbeleid. Men denkt dat de ontwikkeling van de bestaande bedrijvigheid wordt geremd en
het aantrekken van nieuwe bedrijven wordt bemoeilijkt. Het is overigens onduidelijk waar de
Kamer haar opvattingen op baseert. Overigens zijn de leden van de Ried fan de Fryske
Beweging redelijk tevreden over de uitslag van het debat in Provinciale Staten, zo blijkt op
de bijeenkomst van 17 mei 1985 van die organisatie (De Stiennen Man, 1985, 41, 6, 4).
188