Het beleid inzake unieke regionale talen

175
176
Het beleid inzake unieke regionale talen
Welzijn c.a., die, weliswaar informeel, meedenken over de wijze waarop de
Friese televisie-wensen mogelijk gerealiseerd kunnen worden. 175
Op 31 maart 1987 begint formeel het avontuur van de Stifting Taal en Kultuer
(STEK) die reeds de volgende dag een zendtijdverzoek op grond van
art. 19 Omroepwet indient, het stromingsartikel waarop ook organisaties als
het Humanistisch Verbond, Socutera, Symbiose of de Vrije Gedachte een
zendmachtiging hebben gekregen (Manschot, 1993, 44). De STEK is een
initiatief van en wordt voorbereid en ondersteund door het Provinciaal
Bestuur van Fryslân. De Fryske Akademy, de Fryske Kultuerried en de Ried
fan de Fryske Beweging worden als representatieve Friese organisaties
gevraagd om gezamenlijk een nieuwe rechtspersoon op te richten, die als
bijkomend statutair doel het geven van informatie over de Friese taal en
cultuur meekrijgt, om op die manier op grond van art. 19 Omroepwet een
zendmachtiging te kunnen aanvragen. Het bestuur bestaat uit negen leden,
drie uit elke organisatie. Van het bestuur maken een oud-senator, een
oud-hoofd van Radio Fryslân en de voorzitter van het Frysk Boun om Utens,
de organisatie van buiten Fryslân wonende Friezen, deel uit. Op die manier
wordt de nodige kennis over de weg in resp. Den Haag en Hilversum in het
bestuur opgenomen, terwijl de aanwezigheid van de Boun om
Utens-voorzitter bedoeld is om met het oog op de eisen van artikel 19
Omroepwet, het landelijke karakter van de nieuwe organisatie te
onderstrepen. De aanvraag om zendtijd wordt ook verder geheel
toegeschreven op de vereisten van het betreffende wetsartikel. 176
Tegelijk probeert de provincie, zoals hiervoor reeds werd aangegeven, via
de weg van de bestuursafspraak Friese taal en cultuur, één en ander bestuur-
230
Ambtelijk overleg tussen de provincie Fryslân en het ministerie van Welzijn, Volksgezondheid
en Cultuur op 13 november 1986.
In haar aanvraag stelt de STEK onder meer dat Friese televisie noodzakelijk is, want:
“Televisie is een communicatiemiddel, hetwelk een rol van overwegende betekenis
speelt bij het instandhouden en ontwikkelen van de taal en cultuur. Wanneer aan een
gemeenschap met een eigen taal en cultuur geen toegang tot de landelijke televisie wordt
verleend, dreigt voor het voortbestaan van deze taal en cultuur een isolement eindigend
in een wisse teloorgang. Het argument voor de inbreng van de Nederlandse taal en
cultuur in Europees televisieverband geldt mutatis mutandis evenzeer voor de inbreng
van de Friese taal en cultuur in het Nederlandse omroepbestel. ...In Nederland wonen
niet alleen 600.000 Friezen binnen de grenzen van de provincie Friesland, maar er
wonen daarnaast ook nog eens 400 (sic) à 600.000 Friezen buiten Friesland. Indien de
betreffende uitzendingen alleen binnen Friesland zouden kunnen worden ontvangen, dan
zou dientengevolge bijna de helft der Friezen hiervan verstoken blijven!... Op grond van
voormelde redenen is de stichting van oordeel dat geregelde televisie-uitzendingen op
het landelijke net betreffende de Friese taal en cultuur gericht zijn op een in het volk
levende culturele behoefte en dat de kijkers een onmiskenbaar belang hebben bij
kennisneming van de bedoelde uitzendingen, zodat derhalve wordt voldaan aan het
gestelde in artikel 19, sub 5.”