Het beleid inzake unieke regionale talen

56
57
58
Internationale regelgeving
56
identiteit van minderheden. Maar in 1961 dringt de parlementaire
assemblée van de Raad van Europa reeds aan op het treffen van maatregelen
ter bescherming van de rechten van minderheden op het terrein van cultuur,
taal en onderwijs (Bericht, 1996:33). Na declaraties met betrekking tot
onder meer de regionale talen, als die van Galway (1975) en Bordeaux
(1978) publiceerde de Raad van Europa in 1988 het eerste ontwerp voor een
handvest voor regionale of minderheidstalen (Gorter, 1993:93). Mede onder
invloed van de politieke ontwikkelingen in onder meer het voormalige
Joegoslavië en eerdere Sovjet-republieken, alsmede het Slotdocument van
de OVSE-bijeenkomst in Kopenhagen, zette de Raad concrete stappen ter
bescherming van minderheden. Twee conventies zijn met name relevant
wanneer het om (taal)minderheden in Europa gaat. Daarbij gaat het om de
‘Kaderconventie ter bescherming van nationale minderheden’ van 1 februari
1995 (Ets. 157) en het hiervoor al genoemde ‘Handvest voor regionale of
57
minderheidstalen’ van 5 november 1992 (Ets. 148). De eerste is op 1
februari 1998 voor de ratificerende lidstaten in werking getreden, de tweede
is, eveneens voor de ratificerende lidstaten, op 1 maart 1998 in werking
getreden. 58
De ‘Kaderconventie ter bescherming van nationale minderheden’
definieert het begrip nationale minderheid niet, maar laat een en ander, niet
geheel onverwacht, feitelijk aan de betrokken staat over. De Conventie richt
Het streven van de Raad van Europa om in de Europese Conventie voor de Bescherming van
de Rechten van de Mens een artikel met betrekking tot het recht op onderwijs in de moedertaal
op te nemen, wordt indirect door België verhinderd, met het oog op de daar bestaande
wettelijke bepalingen inzake onderwijstaal en financiering van het onderwijs (Weinstein,
1983:176).
Naast de Europese Conventie tot Bescherming van de Rechten van de Mens en de Fundamentele
Vrijheden, kunnen in dit kader het initiatief tot de Europese Culturele Conventie
van 1954 (Ets. 18), evenals het Europees Sociaal Handvest van 1961 (Ets. 35), de Europese
Charta inzake het lokale bestuur van 1985 (Ets. 122), de Europese Conventie inzake
grensoverschrijdende televisie van 1989 (Ets. 132) en betrekkelijk recent de Europese Conventie
met betrekking tot vragen inzake het auteursrecht en aanverwante rechten in het kader
van grensoverschrijdende omroep per satelliet van 1994 (Ets. 153) en de Europese Charta inzake
nationaliteit van 1997 (Ets. 166) genoemd worden.
Het Europees Handvest voor regionale of minderheidstalen gaat terug op een concept dat
Theodor Veiter in 1984 aan de Permanente Conferentie van Gemeenten en Regio’s presenteerde
(Pastor, 1997:207).
De Kaderconventie treedt op 1 februari 1998 in werking nadat twaalf lidstaten de conventie
geratificeerd hebben. Dat is het geval als Finland op 3 oktober 1997 de Conventie ratificeert,
nadat eerder Cyprus, Denemarken, Duitsland, Estland, Hongarije, Macedonië, Moldavië, San
Marino, Roemenië, Slowakije en Spanje dat deden. Na Finland hebben Albanië, Armenië,
Bulgarije, Ierland, Kroatië, Malta, Noorwegen, Oekraïene, Oostenrijk, Italië, Liechtenstein,
Rusland, Slovenië, het Verenigd Koninkrijk en Zwitserland de conventie ondertussen
eveneens geratificeerd.
163