Het beleid inzake unieke regionale talen

37
38
39
Het beleid inzake unieke regionale talen
Op 20 december 1968 wordt de maatregel van 1964 vervangen door de
vierde uitvoeringsbepaling op grond van de Wet op het socialistische eenheidsonderwijssysteem
in de tweetalige gebieden in de districten Cottbus en
Dresden (Pastor, 1997:42). Die regeling blijft tot het einde van de DDR in
werking en houdt ten opzichte van 1964 een verbetering van de positie van
het Sorbisch in, omdat de school weer advies aan de ouders mag uitbrengen
over het voor de leerlingen wenselijke onderwijsprogramma. Het resultaat
van de nieuwe, corrigerende, maatregel is, ondanks het teruglopen van het
totale aantal leerlingen in het onderwijs, een stabilisering van het aantal
leerlingen Sorbisch, (Elle, 1995:58).
Als de DDR zich reeds in zijn nadagen bevindt, neemt de sinds november
1989 zittende regering Modrow op 26 januari 1990 nog een opmerkelijk
principieel besluit. Het onderwijs van het Sorbisch wordt gelijk gesteld aan
het onderwijs van een buitenlandse taal (Pastor, 1997:43). Het besluit treedt
met ingang van het schooljaar 1990/1991 in werking en betekent wederom
een aanslag op de aantallen leerlingen die het Sorbisch leren. 37
Het beleid van de DDR inzake het Sorbisch beperkt zich niet tot het onder-
38
wijs, maar houdt ook een actief cultuurbeleid in. Tot dat beleid behoort het
subsidiëren van in totaal negen in het Sorbisch verschijnende kranten en
39
tijdschriften. Bovendien krijgt het Sorbisch reeds in 1949 een plaats op de
Wow er-Schäfer (1991:35) spreekt over een teruggang van 30% van het aantal leerlingen dat
Sorbisch volgt. In de meeste gevallen wordt het Sorbisch ingeleverd ten gunste van het vak
Engels. Wower-Schäfer doet zijn mededeling in de loop van een op de Akademie Sankelmark
bij Flensburg van 19 tot 21 april 1991 gehouden conferentie ‘Friesen und Sorben’. Reeds voor
het verdwijnen van de DDR bestaan contacten tussen Noordfriezen en Sorben. De contacten
voor de ‘Wende’ gaan terug op de samenwerking tussen Denen, Litouwers, Noordfriezen,
Polen en Sorben in het op 27 maart 1924 te Berlijn opgerichte ‘Verband der nationalen
Minderheiten in Deutschland’ (Steensen, 1990:20).
Elle (1995:266-268) geeft een overzicht van de Sorbische staatsinstituties zoals die tussen
1945 en 1990 tot stand zijn gekomen. Het overzicht begint met de oprichting van het Sorbische
Lehrerbildungsinstitut in Radibor in 1946 en eindigt met de opening van het Sorbisch
Museum te Bautzen in 1989. In de jaren daartussen vindt onder meer de oprichting plaats van
de Sorbische krant Nowa Doba (1947), het Sorbisch bureau voor volksonderwijs aan het
Saksische Onderwijsministerie (1948), het Sorbisch Volkstheater te Bautzen (1948), het
Sorbisch bureau van de regering van Brandenburg (1950), het Instituut voor Sorabistik aan
de Universiteit Leipzig (1951), het Institut für Sorbische Volksforschung te Bautzen (1951),
het Staatsensemble voor Sorbische Volkscultuur (1952), Sorbische redactie bij de zender
Cottbus van Radio DDR (1953), afdeling voor ‘Sorbenfragen’ bij het Departement van Binnenlandse
Zaken van de DDR en sectoren voor Sorbische zaken bij de ministeries voor
onderwijs en de raden van de districten Dresden en Cottbus (1961), de Sorbische filmgroep
in Dresden (1982).
Daarbij gaat het om Serbske Nowiny en Nowy Casnik (respectievelijk dagblad en weekblad),
Katolski Poso en Pomhaj Bóh (kerkbladen), Rozhlad (cult. maandblad), P omjo en P omje
(kindertijdschrift), Paw ina (kwartaaltijdschrift voor de Obersorbische jeugd) en de Serbska
šula (onderwijstijdschrift). Daarnaast verschijnt in meerdere talen L topis (wetenschap). De
314