Het beleid inzake unieke regionale talen

43
44
Het Fries in Nederland
frequent schriftelijk en mondeling gebruik van het Fries door de overheid en
in het rechtsverkeer. Na de aanvaarding van het tussenrapport door
Provinciale Staten, opent het College van Gedeputeerden het overleg met de
Departementen van Binnenlandse Zaken en Justitie om de mogelijkheden
voor het Fries in het officiële verkeer te verruimen. Dat overleg leidt in 1981
tot de instelling van de Commissie Friese Taal waarvan de samenstelling
bestaat uit zowel een vertegenwoordiging van de twee genoemde
departementen, de ‘Haagse’ pleitcoalitie, als uit vijf door het Provinciaal
Bestuur van Fryslân voorgedragen leden, de vertegenwoordigers van de
Friese pleitcoalitie. 43
In het verloop van de werkzaamheden van de commissie blijkt een principieel
verschil van inzicht te ontstaan tussen de vertegenwoordigers van de
provinciale coalitie en de Rijksvertegenwoordigers over de vertaalregeling.
Dat lijkt op het eerste gezicht een verschil van inzicht met betrekking tot een
nader uit te werken practisch punt, maar feitelijk is het een onderwerp met
een grote principiële lading, zoals Van Rijn en Sieben (1991:93)
44 opmerken. Een vertaalregeling bepaalt immers voor een groot deel hoe de
praktijk zich, op basis van het principe van een vrije taalkeuze voor
overheidsorganen en burgers in Fryslân, zal ontwikkelen.
De Friese Staten stellen zich op 24 april 1985 bij de – in tijd uitgestelde –
behandeling van zowel het eindrapport van de eigen Wurkgroep, als het rapport
van de Commissie Friese Taal expliciet achter het door de Friese leden
van de laatste commissie ingenomen standpunt op, door zich uit te spreken
Voorzitter van de commissie is mr. C.F.G. de Menthon Bake, directeur Binnenlands Bestuur
bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken. De Haagse leden zijn: J. de Groot, oud-plaatsvervangend
directeur Kleuter- en Lager Onderwijs van het Ministerie van Onderwijs en
Wetenschappen, mr. R.J. Hoekstra, adviseur bij het Kabinet van de Minister-President, mr.
G.F. Pieters, plaatsvervangend chef Hoofdafdeling Bestuurlijke Organisatie en Wetgeving van
het Ministerie van Binnenlandse Zaken, mr. R. Scherpenzeel, plaatsvervangend hoofd Directie
Organisatie Rechtspleging en Rechtshulp bij het Ministerie van Justitie, mr. L. de Vries, hoofd
Stafafdeling Wetgeving Privaatrecht Ministerie van Justitie en mr. L.B. van Ommen,
plaatsvervangend directeur-generaal Maatschappelijke Ontwikkeling van het Ministerie van
Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk. Als adviserende leden vanwege de Provincie
Fryslân maken mr. L.H. Bouma, secretaris van de Commissie Wetenschappelijk Onderwijs
in Friesland, mr. drs. K.J. van Dijk, ambtenaar ter Provinciale Griffie van Fryslân en mr. J. van
der Meer, burgemeester van de gemeente Rauwerderhem, deel van de commissie uit. Tot
plaatsvervangende adviserende leden vanwege de Provincie Fryslân worden drs. A.Sj. van der
Goot, wetenschappelijk medewerker aan de Rijksuniversiteit Groningen en mr. T.J. Kingma,
griffier van de Friese Staten, benoemd.
De Ried fan de Fryske Beweging is bij monde van de redactie van zijn orgaan De Stiennen
Man scherp in haar oordeel over de voorstellen van de Commissie Friese Taal: “Winliken is
der neat feroare nei 30 jier en nei 3½ jier kommisjepraterij. Wy ha sa’t liket de frijheid krigen
om te fjouwerjen, mar Den Haach kin lykwols ‘ten allen tijde’ de leie oanhelje.” (De Stiennen
Man, 1985, 41, 2, 15).
187