Het beleid inzake unieke regionale talen

55
56
57
Het BIC-onderzoeksmodel
dominante verklarende factor: rijkdom maakt het dragen van lasten, zowel
persoonlijk als publiek, lichter (Putnam, 1993:84). Rijkdom maakt met
andere woorden beleid mogelijk. Breton (1996:172) noemt in dat verband de
vooruitzichten voor de regionale- of minderheidstalen in het gehele
welvarende Europa, verbonden aan een toenemende macht voor de regio’s,
beter dan ooit tevoren. Maar economische voorspoed vraagt tegelijk een
prijs in de vorm van een blijvende innovatie, die onder meer het bestaan van
regionale- of minderheidstalen lijkt te bedreigen. De kans daarop is niet
gering, omdat de meeste regionale of minderheidstalen zich tot op heden
nog in de minder welvarende delen van een staat bevinden: de periferie of
zelfs ultieme periferie van een staat. 55
In de studie naar de invloed van de economische omstandigheden spelen
met name begrippen als modernisering en sociale mobiliteit een grote rol
(Lane en Ersson, 1994:57). Modernisering wordt daarbij opgevat als het
proces van maatschappelijke verandering waarin niet alleen de economische
ontwikkeling relevant is, maar ook de toename van de mobiliteit van
mensen, de vooruitgang in technische voorzieningen om snel en adequaat
over grote afstand te communiceren en het tot stand komen van een
uitgebreid netwerk aan boven- en tussenstatelijke verbanden en organisaties,
van belang zijn. Deze ontwikkelingen zorgen voor een doorgaande
informatiestroom die de vraag op welke wijze een probleem benaderd en
opgelost kan of moet worden, niet (meer) beperkt tot een zuiver
56
binnenlandse aangelegenheid. In feite ontstaat de dynamiek in het
overheidsbeleid voor een deel uit de concurrentie tussen staten en het
57
reageren op wat in andere staten geschiedt. Deze internationale context kan
De regionale verschillen in Nederland zijn in de loop van de afgelopen jaren duidelijk geringer
geworden. Van een scherp afgetekende centrum-periferie-verhouding kan in Nederland
eigenlijk niet meer worden gesproken (Knippenberg en De Pater, 1988:132). Alleen het
noorden wijkt in termen van werkgelegenheid en dichtheid van economische activiteiten, nog
duidelijk van de rest van het land af, waarbij de rest van het land kan worden beschreven als
één groot economisch kerngebied (Van Sinderen en De Groene, 1995:198). Zie hoofdstuk 1,
noot 31.
De internationalisering van de beleidsvorming lijkt het probleem van Galton ingehaald te
hebben. Dat probleem heeft alles te maken met de diffusie van ideeën. In de antropologie
wordt het aantonen van functionele relaties bemoeilijkt, omdat de onderzochte culturen
historisch gezien niet onafhankelijk van elkaar ontwikkeld blijken te zijn. Dat houdt in dat de
verklaring voor kenmerken van een cultuur niet alleen in de betrokken cultuur te vinden zijn,
maar veel eerder gezocht dient te worden in andere naburige culturen (Philipsen, 1995:118;
Keman, 1993:49-50).
Zo kan de invoering van een toelatingsexamen voor het universitair onderwijs, alsmede het
in de vorige eeuw tijdelijk afschaffen van het beurzenstelsel in Nederland, niet los worden
gezien van de gebeurtenissen in het Duitsland van 1848 (Rupp, 1992:36). Tegelijk kan
Entzinger (1985:44) worden aangehaald, die erop wijst dat overheden vaak slechts gebrekkig
op de hoogte zijn van ontwikkelingen en ervaringen in het buitenland.
91