Het beleid inzake unieke regionale talen

Verklaren en vergelijken: terug naar het BIC-onderzoeksmodel
Een dynamisch systeemkenmerk werkt echter niet mee. Daarbij gaat het
om het nationale klimaat dat er niet beter op wordt, nadat de eerste euforie
over de eenwording is verdwenen en het economisch getij moeilijker wordt.
In de jaren na de eenwording wordt Bonn met financiële problemen
geconfronteerd en bovendien blijft het een vraag in hoeverre de federale
steun voor het Sorbisch formeel verenigbaar is met de Bonner competentie.
Daarmee laat een definitief financieel arrangement voor het Sorbisch langer
op zich wachten, dan eerder de bedoeling was.
In het geval van Horno is gewezen op de invloed van zich snel wijzigende
economische omstandigheden. De sanering van de economie en
privatisering van voormalige staatsbedrijven betekenen een aanslag op de
werkgelegenheid. Dat geldt ook voor de bruinkoolindustrie: dè
werkverschaffer in de Lausitz. Dat werkgelegenheidsargumenten vervolgens
een voorname rol spelen in het beleidsvormingsproces inzake Horno is
verklaarbaar. Andere overwegingen, de toekomst van het Sorbisch
inbegrepen, staan daarbij in de schaduw. Overigens speelt de
werkgelegenheidsargumentatie ook een voorname rol als het om het
oprichten van de Stiftung für das sorbische Volk gaat. Er dient immers in de
eerste plaats een oplossing gevonden te worden voor het kunnen blijven
betalen van de salarissen van de werknemers van de Sorbische instellingen.
Het verdwijnen van de Duitse Democratische Republiek kan als de wijziging
van een stabiel systeemkenmerk worden gezien. De Sorben hebben de
kansen, die samenhangen met de plaatsvindende vreedzame revolutie, met
beide handen weten aan te grijpen om de bestaande regelgeving en infrastructuur
binnen de nieuwe omstandigheden veilig te stellen. Die
constatering geldt evenzeer voor de eerste jaren na de Tweede
Wereldoorlog, toen van Sorbische zijde eveneens adequaat gebruik werd
gemaakt van de ontvankelijkheid om tot regelgeving inzake het Sorbisch te
komen.
In 2.3.6.3 is onder de relatief stabiele systeemkenmerken gewezen op de
culturele context van de beleidsvorming. Hofstede (1991:149) is geciteerd
om aan te geven dat Duitsland tot de landen behoort, waar onder de
inwoners een opmerkelijk streven naar zekerheid kan worden waargenomen.
Het hoog scoren op de onzekerheidsvermijdingsindex resulteert in een
wetgeving die opvalt door zijn uitgebreidheid. In die zin past de regelgeving
inzake het Sorbisch in het beeld dat Hofstede schetst. Het valt bovendien
weinig verrassend te noemen dat een volk dat zijn staatsbestel ten gronde
ziet gaan, gepaard aan een traditioneel sterk op onzekerheidsvermijding
gerichte collectieve programmering, zo snel mogelijk nieuwe zekerheden
probeert te verkrijgen.
411