Het beleid inzake unieke regionale talen

68
69
70
71
Het Sorbisch in Duitsland
Sorbische aangelegenheden, maar noemt daarnaast als alternatief het nemen
van andere passende maatregels ter behartiging van de Sorbische belangen. 68
De gevolgde redactie en het op het landelijk niveau ontbrekende evenbeeld,
betekent dat de betreffende lagere overheden niet voor een permanente
voorziening in de vorm van een speciale functionaris behoeven te kiezen,
maar zich in hun besluitvorming door financiële overwegingen kunnen laten
leiden. Het kiezen van de goedkoopste oplossing ligt dan voor de hand. 69
Die mogelijkheid wordt nog vergroot doordat de Sorben in de
gemeenteraden van het eigen woongebied in de Niederlausitz een
minderheid vormen.
Paragraaf 3 van artikel 1 gaat in op het woongebied van de Sorben, een
onderwerp dat in de voorbereiding van de Sorbenwet veel discussie opriep
(Pastor, 1997:109). De wet rekent die gemeenten tot het historische woongebied
van de Sorben, waarin aantoonbaar sprake is van een tot op de dag
70
van vandaag doorgaande culturele- en taaltraditie. Daarmee wordt de
beantwoording van de vraag of er wel of niet sprake is van Sorbisch gebied
en daarmee de vraag of de Sorbenwet wel of niet van toepassing is, in
handen gelegd van de betreffende gemeenteraden of, zoals hiervoor is
aangegeven, het inzicht van de meerderheid van die gemeenteraden.
Bovendien spelen financiële overwegingen een belangrijke rol, omdat de
gevolgen van een toepassing van de wet ten laste van de betreffende
gemeente komen (Pastor, 1997:110).
Op cultureel terrein zegt de wet in §7 dat het Land Brandenburg de Sorbische
cultuur beschermt en bevordert, terwijl de in het Sorbische deel van
het land werkzame ‘Landkreise’ en gemeenten de Sorbische cultuur passend
71
in hun werk op het betreffende terrein betrekken. Zij bevorderen Sorbische
kunst, zeden en gebruiken. Het gaat hier echter opnieuw om een
‘Zielbestimmung’, waar individuele subsidievragers geen rechten aan
kunnen ontlenen. Voor wat in het geval van het Sorbisch relevante
De wet spreekt in §6 over een ‘Beauftragte für Angelegenheiten der Sorben (Wenden)’.
De functie van gevolmachtigde voor Sorbische aangelegenheden wordt overigens in veel
gevallen onbetaald of als nevenfunctie uitgeoefend. Uitzonderingen op die regel zijn de stad
Cottbus en de Landkreis Spree-Neiße, waar professionele gevolmachtigden voor het Sorbisch
werkzaam zijn.
De Sorbenwet spreekt in dit verband van “Gemeinden, in denen eine kontinuierliche
sprachliche und kulturelle Tradition bis zur Gegenwart nachweisbar ist.” De gebruikte redactie
geeft niet alleen ruimte voor een subjectieve beoordeling, maar maakt ook duidelijk dat geen
rekening behoeft te worden gehouden met het in oorsprong veel grotere woongebied van de
Sorben. Voor de negende eeuw na Christus bewoonden Slavische stammen gebieden westelijk
van de Lausitz tot voorbij de Saale en de Elbe, zuidelijk tot voorbij de Main en Regnitz en
noordelijk tot de Oostzee en het eiland Rügen, zoals toponiemen nog steeds aantonen. Na de
negende eeuw gingen deze Slavische stammen in de Duitse bevolking op (Marti, 1992:13).
De wet hanteert de term ‘angemessen’.
331