Het beleid inzake unieke regionale talen

408
Het beleid inzake unieke regionale talen
zichte van Horno een bijzondere positie in. Hij is formeel de hoogstverantwoordelijke,
maar voelt zich ook aangesproken in zijn kwaliteit van
gekozen politicus. Zijn vroeg gedane toezegging om niet tegen de wil van de
Hornoërs te stemmen, brengt hem in een ethisch lastig parket.
Bij het totstandkomen van de Stiftung für das sorbische Volk is van Sorbische
betrokkenheid, anders dan van de kant van de Domowina niets te
merken. Het initiatief voor het oplossen van de acute problemen met de
Sorbische infrastructuur ligt bij de Sorben zelf, maar wordt vervolgens al
snel overgenomen door de Saksische staatskanselarij. In een eendrachtig
coöpereren tussen de betrokken beslissers en belanghebbenden, wordt
getracht de Bonner stemhebbenden tot een blijvende
medeverantwoordelijkheid voor het Sorbisch te bewegen. De twee
minister-presidenten maken het onderwerp tot ‘Chefsache’. Dat resulteert
snel in toezeggingen, maar dat wil niet zeggen dat alle Bonner betrokkenen
met de gekozen oplossing gelukkig zijn. Dat blijkt zodra het om een
definitiever karakter voor de gekozen voorlopige regeling gaat.
De Sorbische pleitcoalitie is, voor zover het niet om de Bonner beleidsvorming
gaat, grotendeels synoniem aan de Domowina, en daarmee is de
Sorbische beleidsvorming vooral een zaak van ‘professionals’. De
medewerkers van de Domowina duiken, weliswaar met verschillende petten
op, in allerlei beleidssituaties op. De niet-‘official’ vertoont zich
daarentegen niet. Die omstandigheid maakt van de Sorbische beweging niet
alleen een beweging van functionarissen, maar doet ook sterk denken aan de
nomenclatuur uit de DDR-tijd.
8.2.3.2.2 Beleidsgericht leren
De beide keren dat de Domowina zich in haar bestaan met een amendering
van haar kernwaarden aan de substantieel gewijzigde omstandigheden heeft
weten aan te passen, kunnen als een vorm van beleidsgericht leren
gekwalificeerd worden. Dat is het geval tijdens het DDR-bewind, wanneer
de Domowina in de dan heersende ideologie meegaat en de eigen waarden
ondergeschikt maakt aan die van de staat. Dat is ook het geval als het einde
van de DDR nadert en de Domowina zich organisatorisch en personeel
opnieuw formeert. Sindsdien manifesteert de Domowina zich als de
democratische overkoepeling van alle Sorbische organisaties.
Bij het totstandkomen van de Stiftung für das sorbische Volk is de
interactie feitelijk van een beperkte omvang en is van een beleidsgericht
leren amper sprake. Het gaat in dit geval om overleg tussen Sorben,
regionale autoriteiten en de federale regering in Bonn. De laatste behoeft
echter niet van de relevantie en noodzaak van de Sorbische wensen